Lomber Disk Hernisi Olan Hastaların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve Öz-Bakım Gücünün Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 1628 - 1641, 15.08.2019

Yelda Candan Dönmez Meryem Yavuz Van Gıersbergen Arzu Aslan Başlı Mahbube Dilek Yıldız Emel Yıldız

https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.545233

Cited By: 2

Öz

Amaç: Tanımlayıcı ve
kesitsel tipte olan çalışma, lomber disk hernisi olan hastaların
sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve öz-bakım gücünü incelemek amacıyla
yapıldı.

Yöntem: Bir üniversite
hastanesinin Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı’nda lomber disk hernisi
tanısı ile yatan 240 hasta çalışmaya dahil edildi. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Sağlıklı
Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ) ve Öz- Bakım Gücü Ölçeği (ÖBGÖ)
kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde
PASW 18 paket programı kullanıldı.

Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 50.88±14.05 yıl, %73.8’i
kadındı. Katılımcıların lomber disk hernisi tanısı konulma zamanı ortalama 5.8
yıldı ve %39.02’si bel ağrısı şikayeti ile hastaneye başvurdu. Lomber
disk hernili bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği puan
ortalaması 125.09±21.05 ve Öz-Bakım Gücü Ölçeği puan ortalaması 73.32±24.36
olarak belirlendi. Yaş, beden kitle indeksi, sosyoekonomik durum ve kronik
hastalık varlığının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediği görüldü.
Kırk yaşın altında, çalışan ve lomber disk hernisi ile ilgili önceden tedavi
gören hastaların öz- bakım gücünün daha yüksek olduğu saptandı.

Sonuç: Hastaların öz-bakım gücünün ve sağlıklı yaşam biçimi
davranışlarının orta düzeyde olduğu belirlendi. Lomber disk hernisinin fiziksel
aktivite seviyelerini olumsuz yönde etkilediği görüldü.

Anahtar Kelimeler

lomber disk hernisi, sağlık yaşam biçimi, özbakım

Determination of Healthy Lifestyle Behaviors and Self-Care Agency of Patients with Lumbar Disc Hernia

Öz

Aim: The descriptive and
cross-sectional study was conducted to investigate the healthy lifestyle
behaviors and self-care agency of patients with lumbar disc herniation.

Methods: A total of 240 patients with
lumbar disc herniation were included in the study in the Department of Brain
and Nerve Surgery of a university hospital. The data of the study were
collected by using personal information form, Health Promoting Lifestyle Profile Scale II and Self-Care
Agency Scale. PASW 18 package program was used for statistical analysis.

Results: The mean age of the patients
was 50.88 ± 14.05 years and 73.8% of the patients were female. The mean time of
diagnosis of lumbar disc herniation was 5.8 years and 39.02% of the
participants were admitted to the hospital with low back pain. The mean score
of Health Promoting Lifestyle Profile Scale II of the patients with lumbar disc
herniation was 125.09 ± 21.05 and the mean score of Self-Care Agency Scale was
73.32 ± 24.36. Age, body mass index, socioeconomic status and presence of
chronic disease were found to affect healthy lifestyle behaviors. Patients who
were under 40 years of age and who were previously treated for lumbar disc
herniation had higher self-care agency.

Conclusion: It was determined that the
self-care agency and healthy lifestyle behaviors of the patients were moderate.
It was observed that lumbar disc herniation had a negative effect on physical
activity levels.

Anahtar Kelimeler

lomber disc hernia, healthy lifestyle

Kaynakça

• 1. Amin RM, Andrade NS, Neuman BJ. Lumbar disc herniation. Curr Rev Musculoskelet Med 2017; 10: 507.
• 2. Sarı S, Aydoğan M. As a common cause of back pain: lumbar disc herniation. TOTBİD Journal 2015; 14:298–304.
• 3. Zileli M, Gülmen V. Lomber disk hernisinde yakınma ve bulgular. Zileli M, Özer AF, editörler. Omurilik ve Omurga Cerrahisi, 2. Baskı. İzmir: Meta Basım; 2002:635-46.
• 4. Özbayır T. Nörolojik travmalar. Karadakovan A, Eti Aslan F, editör. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım, 2. Baskı. Adana: Nobel Kitabevi; 2014:1275-84.
• 5. Çetinkaya MY. Disk hernisi cerrahisi ve hemşirelik bakımı. Turkiye Klinikleri J Surg Nurs-Special Topics 2015;1(2):100-6.
• 6. Resnik L, Dobrykowski E. Outcomes measurement for patients with low back pain. Orthop Nurs 2005; 24:14-24.
• 7. Dönmez YC, Dolgun E, Kabataş M, Özbayır T. Lomber disk hernili hastalarda risk faktörlerinin incelenmesi. F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Derg. 2010; 24 (2): 89 – 92.
• 8. Wood SL, Douphine SL. Assessment of back-related quality of life: the continuing challenge. Spine 2001;-26:857-861.
• 9. Köçkar Ç, Uzun Ö. Lomber disk herni ameliyatı olan hastalarda algılanan sosyal destek ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(4):30-41.
• 10. Kagaya H, Takahashi H, Sugawara K, Kuroda T, Takahama M. Quality of life assessment before and after lumbar disc surgery. J Orthop Sci. 2005;10(5):486-9.
• 11. Yılmaz E, Çeçen D, Temiz C, Mutlu S, Kızıl Toğaç H, Aslan A, Kara H. Lomber disk hernisi olan bireylerde fonksiyonel yetersizlik ve fiziksel aktivite düzeylerinin yaşam kalitesi ile ilişkisi. CBU-SBED 2018; 5 (2): 38-43.
• 12. Irmak B, Bölükbaş N (Danışman). Lomber disk herni nedeniyle ameliyat olan hastalarda hastalık algısının öz-bakım gücüne etkisi. Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• 13. Walker SN, Hill-Polerecky DM. Psychometric evaluation of the Health Promoting Lifestyle Profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center,1996.
• 14. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 12(1):1-13.
• 15. Kearney BY, Fleischer BJ. Development of an instrument to measure exercise of selfcare agency. Res Nurs Health 1979; 2(1):25-34.
• 16. Nahcıvan N. Geçerlik ve güvenirlik çalışması: Öz-Bakım Gücü Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni 1994;7 (33):109-119.
• 17. Pınar R. Diyabetes mellituslu hastalarda özbakım gücü, özbakım gücü ile sosyo-demografik ve klinik değişkenler arasındaki ilişki. Türk Diyabet Yıllığı 1996;248.257.
• 18. Akca NK, Aydın G, Gümüş K. Lomber disk hernili hastaların vücut mekanikleri bilgi düzeyleri ile ağrı şiddeti arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 2(1), 66-77.
• 19. Çıkrıkçıoğlu HY, Yılmaz E. Lomber disk hernili hastalarda fonksiyonel yetersizlik ve yaşam kalitesinin ameliyata karar verme sürecine etkisi. 9. Ulusal Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongre Kitabı, 2015;252.
• 20. Bohman T, Alfredsson L, Jensen I, Hallqvist J, Vingård E, Skillgate E. Does a healthy lifestyle behaviour influence the prognosis of low back pain among men and women in a general population? A population-based cohort study. BMJ Open 2014;4:e005713.
• 21. Skillgate E, Pico-Espinosa OJ, Hallqvist J, Bohman T, Holm LW. Healthy lifestyle behavior and risk of long duration troublesome neck pain or low back pain among men and women: results from the Stockholm Public Health Cohort. Clin Epidemiol. 2017; 9:491-500.
• 22. Şahin T, Borlu A (Danışman). Adıyaman il merkezinde 15-49 yaş kadınlarda obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Doktora Tezi, 2018.
• 23. Şerifoğulları Z, Yurtsever S (Danışman). Koroner arter hastalığı olan bireylerin hastalık algıları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• 24. Sarıtaş S, Karabulut N (Danışman). Lomber disk hernisi ameliyatı olan hastalara verilen eğitimin yaşam kalitesi öz-bakım gücü ve cinsel doyum üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Doktora Tezi, 2011.
• 25. Cebeci F, Şenol Çelik S (Danışman). Koroner arter bypass greft ameliyatı geçiren hastalara verilen taburculuk eğitimi ve danışmanlık hizmetinin öz-bakım gücüne, anksiyete ve depresyon durumuna etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 2004.
• 26. Üstündağ H, Zengin N. Baş boyun kanseri nedeni ile cerrahi girişim geçiren hastaların öz-bakım gücünün değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;11(1): 63-68.
• 27. Bıçakçı H, Ege E (Danışman). Doğum sonrası annelerin öz-bakım gücünün hastane taburculuğuna hazır oluşluklarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• 28. Gün Ç, Kömürcü N (Danışman). Histerektomili hastalarda benlik saygısının öz-bakım gücüne etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• 29. Nart M, Kanan N (Danışman). Açık kalp ameliyatı sonrası mobilize olan hastalarda öz-bakım gücünün değerlendirilmesi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• 30. Eraydın C, Sunal S (Danışman). Stomalı hastalarda öz bakım gücünün belirlenmesi. İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 2016.