Fethiye Müzesi’ndeki Dioskurlar ve Tanrıça Tasvirli Adak Stellerinin İkonografik, Epigrafik ve Tipolojik Özellikleri

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 30, 01.02.2015

Murat Tosun

https://doi.org/10.30803/adusobed.188838

Öz

Fethiye Müzesi’nde Dioskurlar atları üzerinde ortada yer alan bir Tanrıçaya yönelirken tasvir edilirler. Malzemelerin hepsi yerel kireçtaşından yapılmıştır. Dioskurlar, mitolojilerinden bilindiği kadarıyla sonradan tanrısal özellik kazanmışlardır. Genel olarak Dioskurlar kartal ve yılan sembolleriyle tasvir edilmişlerdir. Bu hayvanların Dioskurlar ile birlikte tasvir edilme nedenleri gökyüzü ve yeraltı ile bağlantılı olmalarından kaynaklanmaktadır. Dioskurların arasında yer alan Tanrıçanın kimliği tartışma konusu olmakla birlikte genellikle hilal motifı ile simgelenmesinden dolayı Artemis Ephesia veya Helena olabileceğine dair görüşler vardır. Dioskurlar ile birlikte tasvir edilen Tanrıça tasvirli adak stelleri, Telmessos çevresinden bulunmuş veya satın alma yoluyla müzeye getirilmişlerdir. Bu eserler, Anadolu’da özellikle Lykia, Kabalia, Pisidia bölgelerinde yaygın olarak görülür. Anadolu dışında Mezopotomya, Mısır, Yunanistan, Rusya ve Kuzey Afrika’ya kadar geniş bir alanda da görülmektedir. Fethiye Müzesi’ndeki eserler, MS 2—3. yüzyıllar içerisinde farklı tiplerde üretilmiş, Lykia, Kabalia, Pisidia bölgelerine has, yerel özellikler gösteren önemli bir kült grubunda değerlendirilir

Anahtar Kelimeler

Fethiye Müzesi, Dioskurlar, Tanrıça, Lykia, Pisidia, Kabalia

Kaynakça

• BETHE, E. (1905), “Dioskuren”, Pauly Real— Encycklopâdie der Classischen Altertumswissenschaft V—1,
• Ed. G. Wissowa, Stuttgart, 1087—1123.
• BOARDMAN, J. (2005), Yunan Heykeli: Klasik Dönem, Çev. G. Ergin, Homer Kitabevi, İstanbul.
• CHAPOUTHIER, F. (1935), Les Dioscures Au Service d’une Deesse, Etude d’Iconographie Religieuse, Paris.
• DELEMEN, İ. (1995), “Lykia—Kabalia—Pisidia Bölgesinden Roma Dönemi “Dioskurlar ve Tanrıça’
• Kabartmaları”, Belleten, Cilt: LIX, Sayı: 225, Ankara, 295—321. DELEMEN, İ. (2005), “Haluk Perk Müzesi’ndeki Thrak ve Anadolu Atlılarl”, Tuliya I, Haluk Perk Müzesi, İstanbul, 149-176.
• ER, Y. (2006), Klasik Arkeoloji Sözlüğü, _ Ankara.
• ERHAT, A. (2008), Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• FURTWANGLER, A. (1884), “Dioskuren”, Ausführliches Lexikon der Griechischen und Römischen
• Mythologie 1, Ed. W. H. Roscher, Leipzig, 1154—1178.
• KARAYAKA, N. (2007), Hellenistik ve Roma Döneminde Pisidia Tanrıları, Ege Yayınları, İstanbul.
• LE ROY, C. (1961), “Aomcovucd”, _, PERSEE, 206-235.
• MALAY, H. (1937), EpigraŞ: Yaznbilim, —
• METZGER, H. (1952), Catalogue des Monuments Votifs du Musee d’Adalia. Etudes Orientales XI, Paris.
• ROBERT, L. (1983), “Documents d’Asie Mineure”, — 107, _, —599. S_l