SICAKLIK VE YAĞIŞ DEĞİŞİMİNİN IĞDIR İLİNDE BİTKİSEL ÜRÜN DESENİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 1, 11 - 24, 01.03.2014

Hakan Kibar Beyhan Kibar Mustafa Sürmen

Öz

Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de önemli iklim parametrelerinden olan sıcaklık ve yağışın bitkisel üretim üzerinde etkileri meydana gelmektedir. Bu çalışma kapsamında 1990-2012 yılları arasında sıcaklık ve yağışta meydana gelen değişikliklerin Iğdır ili bitkisel üretim düzeyine olası etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, Iğdır’da son yıllarda küresel ısınmanın etkisiyle yıllık ortalama sıcaklıklar ile toplam yağışın arttığı ve genellikle uzun yıllar ortalamasının üzerinde seyrettiği belirlenmiştir. Ayrıca iklim parametrelerinde (aylık ve yıllık ortalama sıcaklık, aylık maksimum ve minimum sıcaklık, yıllık toplam yağış, mevsimsel yağış) meydana gelen değişikliklerin ilde en fazla üretimi yapılan sebze, meyve ve tarla bitkilerinin ekim alanı, üretim miktarı ve verim durumlarını etkilediği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte sıcaklık ve yağışın dışında bitki gelişimini etkileyen birçok çevresel ve genetik etmenlerin olduğu da unutulmamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Iğdır, bitkisel üretim, sıcaklık, yağış

Effects on the Pattern of Plant Crop of Temperature and Precipitation Change in Igdir Province

Öz

As in the world, effects of temperature and precipitation which are important climate parameters on plant
production occur also in Turkey. In this study, the possible effects of the changes in temperature and precipitation
between the years of 1990-2012 on the level of plant production of Igdir province were investigated. In the
research, it was determined that annual average temperatures and total precipitation have increased and are
usually over the long term average with the effect of global warming in recent years in Igdir. In addition, it was
concluded that the changes in the climate parameters (monthly and annual average temperature, monthly
maximum and minimum temperature, annual total precipitation, seasonal precipitation) have influenced the
cultivation area, production amount and yield conditions of vegetables, fruits and field crops which is the most
produced in province. However, it should not be forgotten that there are many environmental and genetic factors
which influence plant growth apart from temperature and precipitation.

Anahtar Kelimeler

Igdir, plant production, temperature, precipitation

Kaynakça

• Anonim (2013) Iğdır İli Master Planı. Iğdır.
• Aparı Çetinsoy FF (2010) Küresel İklim Değişikliği: Avrupa Birliği ve Türk Tarımı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Bozyurt O (2002) Küresel iklim değişiklikleri. Klimatoloji Çalıştayı Bildiriler Kitabı, İzmir, 11-13 Nisan 2002, 247-256.
• Cline W (2007) Global warming and agriculture ımpact estimates by country. Center for Global Development.
• Çelik Y, Karakayacı Z (2007) Küresel iklim değişiklerinin Konya tarımına olan etkileri üzerine bir inceleme. Uluslararası Küresel İklim Değişikliği ve Çevresel Etkileri Konferansı Bildiriler Kitabı, Konya, 23-34.
• Dellal İ (2008) Küresel iklim değişikliği ve enerji kıskacında tarım. İgeme'den Bakış, 35: 103-111.
• Demir İ, Kılıç G, Coşkun M, Sümer UM (2008) Türkiye'de maksimum, minimum ve ortalama hava sıcaklıkları ile yayış dizilerinde gözlenen değişiklikler ve eğilimler. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Ankara, 13-14 Mart 2008, 69-84.
• Demirci A, Karakuyu M (2002) Küresel iklim değişimi ve Türkiye'nin fiziki ve beşeri coğrafyası üzerindeki olası etkileri. Klimatoloji Çalıştayı Bildiriler Kitabı, İzmir, 11-13 Nisan 2002, 235-245.
• Haşlak O (2007) Küresel ısınmanın toprak ve bitkiler üzerine etkileri. Üniversite Öğrencileri 2. Çevre Sorunları Kongresi, Fatih Üniversitesi - İstanbul, 16-18 Mayıs 2007, 33-38.
• Kadıoğlu M (2008) Günümüzden 2100 yılına küresel iklim değişimi. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Ankara, 13-14 Mart 2008, 1-16.
• Kara H, Şahin M, Ay Ş (2010) İklim değişikliğinin Uşak'ta tarım ürünlerine etkisi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(1): 39-46.
• Ludwig F, Milroy SP, Asseng S (2009) Impacts of recent climate change on wheat production systems in Western Australia. Climatic Change, 92: 495-517.
• McCarl B, Adams RM, Hurd BH (2001) Global climate c h a n g e a n d i t s i m p a c t o n a g r i c u l t u r e . http://agecon2.tamu.edu/people/faculty/mccarl- bruce/papers/879.pdf.
• Motha RP, Baier W (2005) Impacts of present and future climate change and climate variability on agriculture in the temperate regions: North America. Climatic Change, 70: 137-164.
• Öztürk K (2002) Küresel iklim değişikliği ve Türkiye'ye olası etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1): 47-65.
• Rosenzweig C, Hillel D (1998) Climate change and the global harvest: Potential impacts of the greenhouse effect on agriculture. Oxford University Press.
• Soylu S, Sade B (2012) İklim değişikliğinin tarımsal ürünlere etkisi üzerine bir araştırma projesi. Mevlana Kalkınma Ajansı, Proje No: TR51/12/TD/01/020, Konya.
• TÜİK (2013) Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/ bitkisel.zul.
• TÜMAS (2013) Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Türkiye Meteoroloji Arşiv Sistemi. http://tumas.mgm.gov.tr/ wps/portal/.
• Türkeş M (2002) Türkiye'nin günlük ortalama, maksimum ve minimum hava sıcaklıkları ile sıcaklık genişliğindeki eğilimler ve değişiklikler. Ege Üniversitesi Klimatoloji Çalıştayı, İzmir, 11-13 Nisan 2002, 89-106.
• Yürekli K, Anlı AS (2008) Standartlaştırılmış yağış indeksi ile Karaman ili kuraklığının analizi. Konya Kapalı Havzası Yer Altı Suyu ve Kuraklık Konferansı Bildiri Kitabı, Konya, 246. Sorumlu Yazar Mustafa SÜRMEN
• [e-mail]
• Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,
• Tarla Bitkileri Bölümü, AYDIN Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 04.06.2014