The Role Of Eastern Scientific And Philosophical Works In Western Medieval Ages In History Of Thought And Its Importance In Current Thought

Yıl 2009, Sayı: 2, 17 - 32, 01.06.2009

Fatih Arslan

Öz

Science and philosophy are appropriated to the west with an unconscious prejudice while the east has been either ignored or even overlooked. In the production and development of the science and philosophy the East has had significant contributions. This paper explores immense eastern contribution into science and philosophy to cope with the problematic aspects of, its contemporary, western medieval social sciences and philosophy, which may still be the case. The claim of this article is that an appeal to the scientific and philosophical studies arose in the East in the history of thought might be a crucial contribution to the Western social sciences and philosophies which seem to be in a crisis.

Anahtar Kelimeler

social sciences, Western philosophies, Eastern philosophies.

BATI ORTAÇAĞINDA DOĞU BİLİM VE FELSEFE ÇALIŞMALARININ DÜŞÜNCE TARİHİNDEKİ YERİ VE GÜNÜMÜZ DÜŞÜNCESİ İÇİN ÖNEMİ

Öz

Entellektüel dünyada genellikle bilim ve felsefenin Batı’ya ait olduğu, Doğu’da gelişemediği kabul edilir. Bilim ve felsefenin üretilmesi ve geliştirilmesinde Doğu’nun da önemli katkıları olmuştur. Bu makalede, Batı-merkezli felsefe ve sosyal bilimlerin problemli yönlerini ortadan kaldırabilmek hususunda, özellikle de ortaçağdaki Doğu-merkezli bilim ve felsefe çalışmalarına yönelmenin gerekliliği vurgulamaktadır. Makalede esas olarak, düşünce tarihi içerisinde Doğu’da ortaya çıkmış bilim ve felsefe çalışmalarına eğilmenin, kriz içinde olan Batılı sosyal bilimlere ve felsefelere önemli ölçüde katkı sağlayacağı iddia edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilimler, Batı felsefesi, Doğu felsefesi

Kaynakça

• ADIVAR, A. Adnan, Osmanl Türklerinde 'lim, Remzi Kitabevi, Hstanbul, 1982.
• • ASIMOV, Isaac; Bilim ve Bulu:lar Tarihi, Çeviren: E. Topçugil, Hmge Kitabevi, Ankara, 2006.
• • ASTER, Ernst von; 'lkça= ve Ortaça= Felesefe Tarihi, Günümüz diline uyarlayan: V. Okur, Hm Yayn Tasarm, Hstanbul, 2005.
• • BOLAY, Süleyman Hayri; Aristo Metafizi=i ile Gazzali Metafizi=inin Kar:la:trlmas, Kalem Yaynclk, Hstanbul, 1980.
• • CEVHZCH, Ahmet; Ortaça= Felsefesi Tarihi, Asa Kitabevi, Bursa, 1999.
• • CORBIN, Henry; 'slam Felsefesi Tarihi, Cilt 1, Çeviren: H. Hatemi, Hletiim Yaynlar, Hstanbul, 2004.
• • CORBIN, Henry; 'slam Felsefesi Tarihi, Cilt 2, Çeviren: A. Arslan, Hletiim Yaynlar, Hstanbul, 2004.
• • ÇOTUKSÖKEN, Betül ve BABÜR, Saffet; Ortaça=da Felsefe, Kabalc Yaynevi, Hstanbul, 2000.
• • ÇUBUKÇU, Hbrahim Agâh; Türk-'slam Dü:ünürleri, Türk Tarih Kurumu Basmevi, Ankara, 1989.
• • ÇÜÇEN, Kadir; Ortaça= Felsefesi Tarihi, Hnklap Kitabevi, Hstanbul, 2000.
• • DAHRENDORF, Ralf; “Bürokratiklemi Bir Bilim Dal”, Sosyoloji ve Gelece=i (iç.), Editör ve Çeviren: Ç. Özdemir, Eylül Yaynlar, Ankara, 2002, s. 35-41.
• • el-ACEM, Refik; “Gazali’nin Hayat ve Kiilii”, Dü:ünmede Do=ru Yöntem (iç.), Gazali, Çeviren: A. Kayack, Ahsen Yaynlar, Hstanbul, 2002.
• • ELIADE, Mircea; Demirciler ve Simyaclar, Çeviren: M. E. Özcan, Kabalc Yaynevi, Hstanbul, 2003. • GAZÂLH; Filozoflarn Tutarszl=, Çeviren: B. Sadak, Ahsen Yaynlar, Hstanbul, 2002.
• • GÖKDO\AN DOSAY, Melek ve Dierleri; Bilim Tarihi Klavuzu-Bulu:lar ve Yaptlar, Nobel Yaynclk, Ankara, 2001.
• • GÖKER, Lütfi; Fen Bilimleri Tarihi ve Türk-'slam Bilginlerinin Yeri, Milli Eitim Basmevi, Hstanbul, 1998.
• • GREGORY, Andrew; Evreka! Bilimin Do=u:u, Çeviren: E. Ayhan, Güncel Yaynclk, Hstanbul, 2005.
• • GULBENKIAN KOMHSYONU; Sosyal Bilimleri Açn, Çeviren: A. Tekeli, Metis Yaynlar, Hstanbul, 2000.
• • GÜÇLÜ, A. Baki ve Dierleri; Sarp Erk Ula: Felsefe Sözlü=ü, Bilim ve Sanat Yaynclk, Ankara, 2002.
• • GÜREL, Ahmet Osman; Do=a Bilimleri Tarihi, Hmge Kitabevi, Ankara, 2001.
• • GÜVENÇ, Bozkurt; 'nsan ve Kültür, Remzi Kitabevi, Hstanbul, 1994.
• • HABERMAS, Jürgen; Sosyal Bilimlerin Mant= Üzerine, Çeviren: M. Tüzel, Kabalc Yaynevi, Hstanbul, 1998.
• • HAKÎMÎ; M. Rza; 'slam Bilim Tarihi, Çeviren: H. Arslan; Hnsan Yaynlar, Hstanbul, 1999.
• • HAMMOND, Robert; Farabi Felsefesi ve Ortaça= Dü:üncesine Etkisi, Çeviren: G. Küken ve U. Nutku, Alfa Yaynlar, Hstanbul, 2001.
• • HERODOTOS; Heredot Tarihi, Çeviren: M. Ökmen, Remzi Kitabevi, Hstanbul, 1991.
• • HBN RÜAD; Tutarszl=n Tutarszl=, Çeviren: M. H. Özev, Bordo Siyah Klasik Yaynlar, Hstanbul, 2007.
• • HBN SÎNÂ; el-Kânûn fi’t-Tbb, Birinci Kitap, Çeviren: E. Kahya, Ankara, 1995.
• • HHSANO\LU, Ekmeleddin; Osmanllar ve Bilim, Nesil Yaynlar, Hstanbul, 2003.
• • KIZILÇELHK, Sezgin; Sosyolojinin Neli=i, An Yaynclk, Ankara, 2009.
• • KUA, Elif; Nicel-Nitel Ara:trma Teknikleri, An Yaynclk, Ankara, 2003.
• • MEZ, Adam; Onuncu Yüzylda 'slam Medeniyeti, Çeviren: S. Aaban, Hnsan Yaynlar, Hstanbul, 2000.
• • NASR, Seyyid Hüseyin; 'slam ve 'lim, Çeviren: H. Kutluer, Hnsan Yaynlar, Hstanbul, 1989.
• • NISBETT, Richard E.; Dü:üncenin Co=rafyas Do=ulular ve Batllar Nasl –ve Neden- Birbirinden Farkl Dü:ünürler, Çeviren: G. Ç. Güven, Varlk Yaynlar, Hstanbul, 2005.
• • ÖZEV, Muharrem Hilmi; “Hbn Rüd, Kimi, Neden Tutarsz Buluyordu”, Tutarszl=n Tutarszl= (iç.), HBN RÜAD, Çeviren: M. H. Özev, Bordo Siyah Klasik Yaynlar; Hstanbul, 2007, s 11-18.
• • RUSSELL, Bertrand; Bat Felsefesi Tarihi, Çeviren: M. Sencer, Say Yaynclk, Hstanbul, 1983.
• • SAYILI, Aydn; Msrllarda ve Mezopotamyallarda Matematik, Astronomi ve Tp, Türk Tarih Kurumu Basmevi, Ankara, 1991.
• • SEIDMAN, Steven, “Sosyolojik Teorinin Sonu mu?”, Retorik, Hermeneutik ve Sosyal Bilimler: 'nsan Bilimlerinde Retori=e Dönü: (iç.), Çeviren ve editör: H. Arslan, Paradigma Yaynlar, Hstanbul, 2002, s. 21-26.
• • SELSAM, Howard; Din, Bilim ve Felsefe, Çeviren: M. Türde, Morpa Kültür Yaynlar, Hstanbul, 2004.
• • SEZER, Baykan; Türk Sosyolojisinin Ana Sorunlar, Sümer Kitabevi Yaynlar, Hstanbul, 1988.
• • STÖRHG, H. J. ; 'lkça= Felsefesi, Çeviren: Ö. C. Güngören, Yol Yaynlar, Hstanbul, 2000.
• • TANHLLH, Server; Yüzyllarn Gerçe=i ve Miras, Cilt 1, Adam Yaynclk, Hstanbul, 2005.
• • TEZ, Zeki; Bilim ve Teknikte Ortaça= Müslümanlar, Nobel Yayn Datm, Ankara, 2001.
• • WALLERSTEIN, Immanuel; Sosyal Bilimleri Dü:ünmemek-19. Yüzyl Paradigmasnn Snrlar, Çeviren: T. Doan, Avesta Yaynlar, Hstanbul, 1999.
• • YILDIRIM, Cemal; Bilim Tarihi, Remzi Kitabevi, Hstanbul, 2003.