İLKOKUL SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE BAŞARILI ZEKÂ KURAMINA DAYALI ETKİNLİKLERİN DÜŞÜNME BECERİLERİNE ETKİSİ

Yıl 2017, Sayı: 26, 647 - 678, 30.08.2017

Nihal Yıldız Yılmaz Ayşe Mentiş Taş

https://doi.org/10.14520/adyusbd.336494

Öz

Araştırmanın amacını ilkokul 4. sınıf sosyal bilgiler
dersinde başarılı zekâ kuramına dayalı olarak oluşturulan etkinliklerin,
öğrencilerin düşünme becerilerine etkisini incelemek oluşturmaktadır. Araştırma
da gerçek deneme modellerinden olan öntest-sontest kontrol gruplu deneysel
desen kullanılmıştır. Çalışma grubunu, seçkisiz olmayan amaçsal seçim ile
belirlenen iki 4. sınıf şubesi oluşturmuştur. Araştırma da eleştirel düşünme
becerisi ölçeği, Torrance yaratıcı düşünme testi ile çocuklar için problem
çözme envanterinden yararlanılarak veriler toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına
göre; eleştirel düşünme becerilerinde deney grubu öğrencilerinin öntest-sontest
puanları arasında anlamlı bir fark varken, kontrol grubunda öğrencilerinin
öntest-sontest puanları arasında anlamlı bir fark yoktur. Yaratıcı düşünme
becerilerinde ise deney grubu öğrencilerinin öntest-sontest puanları arasında
deney grubu lehine fark bulunmuştur. Problem çözme becerilerinde deney grubu
öğrencilerinin öntest-sontest puanları arasında fark yokken, kontrol grubu
öğrencilerinin öntest-sontest puanları arasından sontest lehine anlamlı farklılık
vardır. 

Anahtar Kelimeler

Düşünme becerileri, başarılı zekâ kuramı, müze ile eğitim

THE EFFECTS OF THE ACTIVITIES BASED ON THE THEORY OF SUCCESSFUL INTELLIGENCE ON THINKING SKILLS IN SOCIAL STUDIES TEACHING IN PRIMARY SCHOOL

Öz

The purpose of this study was to investigate the effects of
the activities established based on the theory of successful intelligence in
the Social Studies course for 4^th grades in primary school on
students’ thinking skills. In the study, the experimental design of pre- and
post-test with control group, one of the actual trial models, was used. The
study group consisted of two 4^th grade classes that were determined
through the non-random purposeful selection. In the study, the data were
collected through the scale of critical thinking skill, the Torrance test of
creative thinking, and the inventory of problem-solving for children. The data
obtained in the study were analyzed by transferring them to the SPSS setting.
According to the study results, while there was a significant difference
between the pre-test and post-test scores for critical thinking skills of the
students in experimental group, there was no significant difference between the
pre-test and post-test scores of the students in control group. In the creative
thinking skills, there was a difference between the pretest-posttest scores of
the students in the experimental group in favor of the experimental group. In
problem-solving skills, while there was a significant difference between the
pre-test and post-test scores of the students in experimental group, there was
a significant difference between the pre-test and post-test scores of the
students in control group in favor of the post-test. Teachers could teach the
lessons through activities that are based on the theory of successful
intelligence and documented to make positive contributions to improving the
thinking skills of students and practicable for students in every lesson.

Anahtar Kelimeler

Thinking skills, theory of successful ıntelligence, education through museums

Kaynakça

• Aslan, E. (2001). Torrance Yaratıcı Düşünce Testi’nin Türkçe Versiyonu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 14, 19-40.
• Bayır, Ö. G. (2010). Sosyal Bilgiler Dersinde Güncel Olaylardan Yararlanmanın Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Berkant, H. G. (2009). Öğrencilerin Anlamlı Nedensel Düşünme Becerilerinin Akademik Başarı, Okuduğunu Anlama ve Cinsiyet Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 9(3), 1125-1165.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., Köklü, N. (2000). Sosyal Bilimler İçin İstatistik (9. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çakır İlhan, A. (2002). Öğrenme ve Öğretme Sürecinde Müzeler. I. Uluslararası Katılımlı Öğrenme ve Öğretme Sempozyumu. Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi. İstanbul.
• Demir, M.K. (2006). İlköğretim Dördüncü ve Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Derslerinde Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi
• Gelen, İ. (2011). Sosyal Bilgiler Programındaki Düşünme İle İlgili Bazı Ortak Becerilerin Kazanılma Düzeyinin Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(30), 83-106.
• Güzel, S. (2005). Eleştirel Düşünme Becerilerini Temele Alan İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretiminin Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi ( 22. Basım) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karataş, S., Özcan, S. (2010). Yaratıcı Düşünme Etkinliklerinin Öğrencilerin Yaratıcı Düşünmelerine ve Proje Geliştirmelerine Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(1), 225-243.
• Kuruoğlu Maccario, N. (2002). Müzelerin Eğitim Ortamı Olarak Kullanımı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 15(1), 275-285.
• Michaelis, J. U., Garcia, J. (1996). Eleventh Edition Social Studies for Children A Guide to Basic Instruction. United States: Prentice Hall.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5. Sınıflar) Öğretim Programı (Eğitim Amacıyla Hazırlanan Taslak Baskıdır). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2012). Düşünme Becerileri Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Program Hazırlama Komisyonu. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx Erişim Tarihi: 22.09.2013
• Öncü, T. (2000). Anasınıfı (6 Yaş) Düzeyindeki Çocukların Şekilsel Yaratıcılıklarının Cinsiyet Değişkeni Açısından Karşılaştırılması. Anakara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 40(1.2), 25-34.
• Paul, R., Elder, L. (2012). Kritik Düşünce (Yaşamınızın ve Öğrenmenizin Sorumluluğunu Üstlenmek İçin Araçlar. Çev: Aslan, E., Sart, G. (2013). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ramona, P., Maricutoiu, L. P. (2013). Teaching For Successful Intelligence Questionnaire (TSI-Q)- a New Instrument Developed for Assessing Teaching Style. Journal of Educational Sciences and Psychology. 65(1), 159-178.
• Sadeghii, S., Malekian, F. (2014). Exanine The Role of Education Through Curriculum Development, Creative and Critical Thinking View Elementary Third Grade. Journal of Educational and Instructional Studies in The World. 4.(4), 30-39.
• Sayan, Y. (2010). İlköğretim Dördüncü Sınıf Fen ve Teknoloji için Geliştirilen Materyallerin Yaratıcı Düşünme Becerisi, Öz Kavramı ve Akademik Başarı Üzerindeki Etkileri. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi
• Serin, O., Bulut Serin, N. ve Saygılı, G. (2010). İlköğretim Düzeyindeki Çocuklar İçin Problem Çözme Envanterinin (ÇPÇE) Geliştirilmesi. İlköğretim Online. 9(2), 446-458. www.ilkogretim-online.org.tr Erişim Tarihi:10.10.2013
• Soylu, Y., Soylu, C. (2006). Matematik Derslerinde Başarıya Giden Yolda Problem Çözmenin Rolü. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 7(11), 97-111.
• Sternberg, R. J. (2002) Raising the Achievement of All Students: Teaching For Successful Intelligence. Educational Psychology Review. 14 (4), 383-393.
• Styernberg, R. J., Grigorenko, E. L. (2003). Teaching for Successful Intelligence: Principles, Procedures and Practices. Journal for the Education of the Gifted. 27 (273), 207-228.
• Sternberg, R. J. (2005). The Theory Of Successful İntelligence. Revista Interamericana de Psicologia/ Interamerican Journal of Psychology, 39(2), 189-202.
• Sternberg, R. J., Grigorenko E.L. (2007). Teaching for Successful İntelligence (To İncrease Student Learning and Achievement). California: Corwin Press (Second Edition).
• Sungur, N. (1997). Yaratıcı Düşünce (2. Basım). İstanbul: Evrim Yayıncılık.
• Tok, E., Sevinç, M. (2010b). Düşünme Becerileri Eğitiminin Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27, 67-82.
• Welton, D. A., Mallan, J. T. (1999). Children and Their World: Strategies for Teaching Social Studies. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Yazgan, Y., Bintaş, J. (2005). İlköğretim 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme Stratejilerini Kullanabilme Düzeyleri: Bir Öğretim Deneyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 28, 210- 218.