Maarif Millet Mektepleri İstatistiğine Göre Malatya Millet Mektepleri

Yıl 2018, Sayı: 30, 1173 - 1235, 30.12.2018

Salhadin Gök Özlem Kılınççeker

https://doi.org/10.14520/adyusbd.460030

Öz

Harf İnkılâbı Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşundan sonra gerçekleşen en önemli inkılâplardan birisidir. 1 Kasım 1928’de yeni Türk alfabesinin kabul edilmesinden sonra, Arap harflerine dayanan alfabe kullanımdan kaldırılmış, Latin esasına dayanan yeni alfabe kullanılmaya başlanmıştır. Bu süreçte alfabeyi öğretmek için 1 Ocak 1929’da “Millet Mektepleri” açılmış ve toplumun her kesiminde okuma-yazma öğretimi uygulamasına geçilmiştir. Millet Mektepleri halkın yeni harfleri öğrenmesinin yanında günlük hayatı ve vatandaşlık kurallarını öğrenmesinde de önemli bir rol oynamıştır. Bu kapsamda tüm yurtta açılan dershaneleriyle Millet Mekteplerinin Türkiye eğitim tarihine önemli katkılar sağladığı görülmüştür. Bu çalışmada, 1928-1936 yılları arasında Türkiye’de bütün illerde, ilçelerde ve köylerde kurulan Millet Mektepleri hakkında genel ve temel bilgiler ele alınırken, aynı zamanda çalışmanın esas konusu olan Malatya’da kurulan Millet Mektepleri hakkında istatistikî bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Malatya, Harf İnkılabı, Millet Mektepleri, Atatürk

Malatya National Schools According to Statistics of Ministry of Education for National Schools

Öz

Alphabet
Revolution that took place after the State of the Republic of Turkey is one of
the most important revolutions. On November 1, 1928, after the adoption of the new
Turkish alphabet, the alphabet based on Arabic letters was abolished and the
new Latin based alphabet started to be used. At this time, National Schools was
opened on January 1, 1929, to teach the alphabet and literacy education was
applied in every part of the society. National Schools played an important role
in learning the rules of daily life and citizenship as well as learning new
letters. For these reasons, it understood that National Schools which had
classroom in the whole country, has provided significant contributions to the
education history of Turkey. In this study, general and basic information about
the National Schools that established in all provinces, districts, and villages
of Turkey between the years of 1928-1936 were presented whereas especially
statistical information about the National Scholl established in Malatya were
given.

Anahtar Kelimeler

Malatya, alphabet revolution, national schools, Atatürk, Ismet Inönü.

Kaynakça

• Akpınar, D ve Kanalga, R. (2014). “Kayseri Millet Mektepleri.” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, VII (I), Erzincan, 31-44.
• Akşam Gazetesi, 14-15 Şubat 1931.
• Albayrak, M. (1994). “Millet Mekteplerinin yapısı ve çalışmaları (1928-1935).” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 10 (29), Ankara, 471-483.
• Albayrak, M. (1994). “Millet Mekteplerinin yapısı ve çalışmaları (1928-1935).” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 10 (29), Ankara, 471-483.
• Ataş, U. (2003). Millet Mektepleri (1928-1935), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Atatürkçülük Atatürk’ün Görüş ve Direktifleri. (1998). I, İstanbul: MEB Yay.,
• Avcı, C. (2013). “Harf İnkılabı ve Millet Mektepleri.” Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, II (1), 43-60.
• Aydın, M. (2006). Atatürk ve Malatya. Malatya: Evin Kitabevi Matbaası
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Maarif 1928-1933 Millet Mektepleri faaliyet istatistiği (1934). İstanbul: Devlet Matbaası.
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Maarif 1928-1934 Millet Mektepleri faaliyet istatistiği (1934). İstanbul: Devlet Matbaası
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Maarif 1928-1935 Millet Mektepleri faaliyet istatistiği (1935). İstanbul: Hüsnütabiat Matbaası.
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Maarif 1932- 33 İstatistiği (1934). İstanbul: Devlet Matbaası.
• BCA, 030.10.64.431.43.
• BCA, 030-10-143-26-1
• BCA, 490.01.717.451.2.
• Bozkurt, İ. ve Bozkurt, B. (2009). “Yeni Alfabenin Kabulü Sonrası Mersin’de Açılan Millet Mektepleri ve Çalışmaları.” ÇTTAD, VIII (18-19), /Bahar-Güz: 117-135.
• Cumhuriyet Gazetesi, 14 Şubat 1931.
• Cumhuriyetin XV. Yılında Malatya (1938), CHP Malatya Vilayeti, Nezir Kızılkaya’nın Özel Arşivi.
• Çanak, E. (2016) “Atatürk’ün Yurt Gezilerine Bir Örnek: 1930-1931 Gezisi.” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (24), Mart: 128-178.
• Çanak, E. (2015), “Harf İnkılabı sonrası Adana’da açılan Millet Mektepleri ve faaliyetleri (1928-1935).” Asia Minor Studies, III (6), Temmuz: 42-68.
• Demirtaş, B. (2008). “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde eğitim ve öğretim (1923-1938).” Atatürk Yolu Dergisi, (41), Mayıs: 63-87.
• Elâziz Gazetesi, 18 Şubat 1931.
• Ergün, M. (1997). Atatürk devrimi Türk eğitimi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Eroğlu, H. (1982). Türk inkılap tarihi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Fırat Gazetesi, 3.12.1934.
• Hâkimiyeti Milliye Gazetesi, 15 Şubat 1931.
• Halit, O. (1933). “Cumhuriyette Halk Terbiyesi.” Ülkü, 2(10), İkinciteşrin: 290
• Hürriyet Gazetesi, 15 Şubat 1931.
• Karagöz, M. (2008). “Cumhuriyet’in Modernleşme Sürecinde “Malatya” (1930-1938) “Bir Seyyahın Notları Vesilesiyle.” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), Elazığ, 291-324.
• Kaya, Y. ve Çakır, M. (2016). “Konya örneğinde Harf İnkılabı’nın uygulanışı ve Millet Mekteplerinin faaliyetleri(1928-1935).” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(6), 1617-1635.
• Kemal, N. (1933). “Köy Seferberliğine Doğru.” Ülkü, 1(5), Haziran: 355-357.
• Kılıç, F. (2011). Yeni Türk Alfabesinin Kabulü ve Öğretiminde Kullanılan Yöntemler-Araçlar, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış doktora tezi, Ankara.
• Kıroğlu, Y. (2008). Harf İnkılâbı’nın Atatürk Devrimlerinin Yayılmasına Etkisi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve inkılap Tarihi Anabilim Dalı yüksek lisans tezi, İstanbul.
• Kısacık, R. (2006). Cumhuriyet’ten bu yana Malatya olayları, Malatya: Evin Ofset Matbaacılık.
• Kısıklı, E. (2012). “Atatürk Döneminde Cumhuriyet Kültürünü Yerleştirme Çabaları Çerçevesinde Halkevleri ve Millet Mektepleri.” Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, I(1), Batman, 331-340.
• Kurt, M. (2000). Millet Mektepleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı yüksek lisans tezi, İstanbul.
• Malatya İl Yıllığı, (1989). Malatya.
• Milliyet Gazetesi, 14 Şubat 1931.
• Nadir, N. (1938). “Köy ve Ziraat Kalkınma Kongresi”, Cumhuriyet, 29 İlkkanun.
• Politika Gazetesi, 14 Şubat 1931.
• Resmi Malatya Gazetesi, 11.01.1929.
• Resmi Niğde Gazetesi, 16 Şubat 1931.
• Saffet, M. (1933). “Köycülük nedir?” Ülkü, 1(6), Temmuz, 424.
• Sinop Gazetesi, 26 Şubat 1931.
• Son Posta Gazetesi, 14 Şubat 1931.
• Şentürk, A. (2012). “Harf İnkılâbının yapılışı ve uygulanışından basının Rolü.” SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, Ağustos, (26), 27-44.
• Şimşir, B. (2006). Türk harf devrimi üzerine incelemeler, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• TBMM. Tutanak Dergisi, 8, Yirmi altıncı Birleşim 29.XII. 1947
• TBMM Zabıt Ceridesi, 1 Teşrinisani 1928, cilt: 5.
• TBMM Zabıt Ceridesi, 26.5.1937, cilt:18
• Tongul, N. (2004). “Türk Harf İnkılâbı.” Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Mayıs-Kasım, (33-34), Ankara: 103-130.
• Uçak, A. (2014) . Mustafa Kemal Atatürk’ün Malatya gezileri ve Bu Gezilerin Malatya’daki Siyasi Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hayata Etkileri, Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü yüksek lisans tezi, Erzurum.
• Ünal Gazetesi, 24.02. 1935.
• Vakit Gazetesi, 13 Şubat 1931.
• Vakit Gazetesi, 14-15 Şubat 1931.
• Yarın Gazetesi, 14 Şubat 1931.
• Yeni Adana Gazetesi, 13 Şubat 1931.
• Yeni Gün Gazetesi, 14 Şubat 1931.
• Yeni Malatya Gazetesi, 14 Mayıs 1931.
• Yeni Malatya Gazetesi, 24 Ocak 1929.
• Yeni Malatya Gazetesi, 24 Ocak 1929.
• Yüceer, S. (2002). “Türkiye’nin aydınlanma süresinde bir kültür devrimi Millet Mektepleri.” Atatürkçü Bakış Dergisi, I (1): 71-89.