Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Ölçeğinin Geliştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 155 - 167, 24.12.2017

Sadık Yüksel Sıvacı Yasemin Kuzu

Öz

Bu çalışmanın temel amacı öğretmen
adaylarının bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme yetkinliklerini
ölçebilecek bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu amaç çerçevesinde öğretmen
adaylarının bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme yetkinlik düzeylerini
çeşitli değişkenler açısıdan incelemek araştırmanın alt amacını
oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında ilk olarak, ilgili alanyazın temelinde
oluşturulan madde havuzundan uzman görüşleri yardımı alınarak seçilen 23
madde5’li likert tipinde bir taslak lçek hazırlanmıştır. Ölçek, 2015-2016
Eğitim ve Öğretim Yılı’nda Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim
gören 284 öğretmen adayına uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 21 programı
kullanılarak analiz edilmiş ve Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .937
olarak bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi
yapılmıştır. Sonuç olarak geçerliği ve güvenirliği oldukça yüksek tek faktörlü
20 maddelik nihai ölçek elde edilmiştir. Sonrasında, araştırmacılar tarafından
geliştirilen ölçek ve kişisel bilgi formu kullanılarak öğretmen adaylarının
bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme yetkinlik düzeyleri ile cinsiyet,
bölüm akademik başarı ve bölüm memnuniyeti arasında anlamlı bir farkın olup
olmadığı incelenmiştir. Cinsiyete, bölüme ve akademik başarıya göre anlamlı bir
fark bulunmazken; bölüm memnuniyetine göre .01 düzeyinde anlamlı bir farkın olduğu
gözlemlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

eğitim, öğretim, öğretmen eğitimi, sorumluluk

Kaynakça

• Akdemir, S. A. (2013). Türkiye’de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 15-28.
• Bandura, A. (1969). Principles of behavior modification. New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Başal, H. A. (1997). Denetim odağı ile sınav kaygısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 21(103).
• Başol, O., Bilge, E., & Kuzgun, Ş. (2012). Öğrencilerin Kariyer Değerlerini Etkileyen Unsurların Tespitine Yönelik Bir Araştırma: Bireysel Değerler. Electronic Journal of Vocational Colleges, 57-68.
• Boyatzis, R. E. (1982). The competent manager: A model for effective performance. John Wiley & Sons Inc., New York
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.
• Ekici, G. (2013). Öğretmen adaylarının öğrenci başarısından sorumluluk algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Education and Science,38 (169), 263- 279.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Golzar, F. A. (2006). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerine Yönelik Sorumluluk Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Sorumluluk Düzeylerinin Cinsiyet, Denetim Odağı ve Akademik Başarıya Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Güneş, F. (2012). Bologna süreci ile yükseköğretimde öngörülen beceri ve yetkinlikler. Journal of Higher Education and Science, 2(1), 1-9.
• Hamilton, S. F., & Fenzel, L. M. (1988). The impact of volunteer experience on adolescent social development: Evidence of program effects. Journal of adolescent research, 3(1), 65-80.
• Hoffmann, T. (1999). The meanings of competency. Journal of European Industrial Training, 23(6), 275-286.
• Kaiser, F. (1970) A second generation little jiffy. Psychometrika, 35(4):401–415.
• Karahan, N. (2008). Öğretmen yetiştirme düzeni ve Türkiye örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 151-152.
• Kuzu, O., Çalişkan, N., & Kuzu, Y. (2017). Evaluation of Teacher Candidates According to the Organization People Pattern. College Student Journal, 51(4), 561-569.
• Küçükahmet, L., Külâhoğlu, Ş. Ö., Güçlü, N., Çalık, T., Topses, G., Öksüzoğlu, A. F., & Korkmaz, A. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Lunenberg, M. (2002). Designing a curriculum for teacher educators. European Journal of Teacher Education, 25(2-3), 263-277.
• Orhan, E. E. (2017). Türkiye’de Öğretmen Adayları Aldıkları Öğretmen Eğitimi Hakkında Ne Düşünüyor? Nitel Bir Araştırma. Eğitim ve Bilim, 42(189).
• Önal, Ş. (2005). Bir sorumluluk eğitim programının lise dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bursa.
• Özdemir, L. (2015). Kırgızistan-Türkiye manas üniversitesi öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin sosyo-demografik özellikler açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1).
• Saltürk, M. (2008). Yönetim Başarısı ve Kişilik, 1. Basım. Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul.
• Schleicher, A. (2012). Preparing teachers and developing school leaders for the 21st century: Lessons from around the world. OECD Publishing. 2, rue Andre Pascal, F-75775 Paris Cedex 16, France.
• Şengel, Ü., Pamukçu, H., & Zzengin, B (2015). Bölüm tercihi ile kişilik arasındaki ilişki: kastamonu üniversitesi turizm fakültesi örneği. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 7, 122-134.
• Shippmann, J. S., Ash, R. A., Batjtsta, M., Carr, L., Eyde, L. D., Hesketh, B., & Sanchez, J. I. (2000). The practice of competency modeling. Personnel psychology, 53(3), 703-740.
• Sönmez, V. (2003). Eğitimin tarihsel temelleri. V, Sönmez (Ed.), Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Spencer Lyle M. ve Spencer Signe M., (1993). Competence at Work. John Wiley & Sons Inc., New York
• Sünbül, A. M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik. Ö. Demirel ve Z. Kaya. (Editör). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara. PegemA Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Taylı, A. (2006). Akran yardımcılığı uygulaması aracılığıyla lise öğrencilerinde kişisel ve sosyal sorumluluğun arttırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• TDK,(2017).Bağımsızlık.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.58ba92137b1018.49774149 adresinden 01.03.17 tarihinde edinilmiştir.
• TDK.(2016).Sorumluluk.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.58ba926c1433d8.05007893 adresinden 01.03.17 tarihinde edinilmiştir.
• Türkiye Yükseköğretim Yeterlikleri Çerçevesi (2017, Mart). Türkiye yükseköğretim yeterlikleri çerçevesi hakkında. http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=20 adresinden 01.03.17 tarihinde edinilmiştir.
• Wentzel, K. R. (1991). Relations between social competence and academic achievement in early adolescence. Child development, 62(5), 1066-1078.