EBEDÎ BİR HAK MAHRÛMİYETİ: KÂZİFİN ŞAHİTLİĞİNİN REDDİ

Yıl 2018, Sayı: 2, 1 - 16, 25.06.2018

Sabri Erturhan

Öz

Kazf, kişinin iffetine ve nesebine
yönelik zina iftirasında bulunmaktır. Bu derece ağır bir suç olması nedeniyle
ayette failin şehadetinin ömür boyu kabul edilmemesi hükme bağlanmıştır.

Makalede kısaca kazf suç ve cezası
hususunda özet bilgi sunulacak, adalet ve fısk kriterlerine yer verilecek sonra
bu suçu işleyen failin şehâdeti etrafında oluşan tartışma ve yaklaşımlar ele
alınacaktır. Bu cümleden olarak şehâdetin kabulü için tövbe şartını getiren
fakihler ile ceza infazından sonra tövbe etse dahi kâzifin, yeniden şehâdet
ehliyetini kazanamayacağı düşüncesinde olan hukukçuların görüş ve gerekçeleri
ortaya konmaya, incelenmeye ve bir sonuca ulaşılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kazf, şehâdet, hadd, tövbe, fısk

Kaynakça

• Abdurrezzâk, Ebû Bekr b. Hemmâm es-San’ânî (211/826), el-Musannef (thk. Habîbu’r-Rahman el-A’zamî), Meclisü’l-ilmî, I-XI, Beyrut, 1970.
• Abdülaziz Buharî (730/1330), Keşfu’l-esrâr alâ Usûli’l-Pezdevî (nşr.Muhammed el-Mu’tasım billâh el-Bağdâdî) Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, I-IV, Beyrut, 1417/1997.
• Aclân, Abdullah b. Süleyman, el-Ukûbâtü’n-nefsiyye fi’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, el-Mecelletü’l-Arabiyye li’d-dirâsâti’l-emniyye ve’t-tedrîb, C. 26, Sayı:51, ss. 43-82.
• Aktaş, Ömer, “Hz. Ömer’in Basra Valisi Muğîre B. Şu’be’yi Görevden Almasıyla İlgili Rivayetlerin Değerlendirilmesi”, Universal Journal of Theology, 3 (1), 2018, s. 39-52.
• Ali Haydar Efendi (Küçük) (1334/1915), Dürerü’l-hukkâm şerhi Mecelleti’l-ahkâm, Dersaadet, I-IV, İstanbul, 1330.
• Âmidî, Ebü’l-Hasan Seyfüddîn Ali b. Muhammed (631/1233), el-İhkâm fî Usûli’l-ahkâm (thk. İbrahim el-Acûz), Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-IV, Beyrut, ty.
• Âmir, Abdülazîz, et-Ta’zîr fi’ş-ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Dârul’fikri’l-Arabî, Kahire, 1954.
• Avcı, Mustafa, Osmanlı Ceza Hukuku (Genel Hükümler), Mimoza Yayınları, Konya, 2010.
• Aynî, Ebû Muhammed Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed (855/1451), el-Binâye fî şerhi’l-Hidâye Dâru’l-fikr, I-XII, Beyrut, 1411/1990.
• Bâbertî, Ekmelüddîn Muhammed b. Mahmûd (786/1384), el-İnâye ale’l-Hidâye (Fethu’l-Kadîr’le birlikte), Dâru’l-fikr, I-X, Beyrut, ty.
• Bâcî, Ebu’l-Velîd Süleyman b. Halef (474/1081), el-Müntekâ şerhu’l-Muvattai’l-İmâm Mâlik (Muhammed Abdulkâdir Ahmed Atâ), Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-VII, Beyrut, 1420/1999.
• Bağavî (516/1122), et-Tehzîb (thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvad), Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-VIII, Beyrut, 1418/1997.
• Bağdâdî, Abdülvehhâb (422/1031), el-Meûne (thk. Hamiş Abdülhak), Dâru’l-fikr, I-III, Beyrut, 1415/1995.
• Behnesî, Ahmed Fethî, Nazariyyetü’l-İsbât fi’l-fıkhi’l-cinâi’l-İslâmî, Dâru’ş-şurûk, Kâhire-Beyrut, 1409/1989.
• Behnesî, el-Ukûbe fi’l-fıkhi’l-İslâmî, , Dâru’ş-şurûk, Beyrut, 1403/1983.
• Beroje, Sahip, İslâm İspat Hukuku, Fecr Yayınları, Ankara, 2007.
• Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin b. Ali (458/1066), es-Sünenü’l-kübrâ (thk. Muhammed Abdulkâdir Atâ), Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-X, Beyrut, 1414/1994.
• Bilmen, Ömer Nasuhi (1971), Hukukı İslâmiyye ve Istılâhâtı Fıkhıyye Kamusu, Bilmen Yayınevi, I-VIII, İstanbul, 1967.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî (370/981), Ahkâmu’l-Kur’ân, Dâru’l-fikr, I-III, Beyrut, 1414/1993.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî (370/981), el-Fusûl fi’l-usûl (thk. Uceyl Câsim en-Neşmî), Vezâretü’l-evkâf ve’ş-şüûni’l-İslâmiyye, I-IV, Kuveyt, 1414/1994.
• Cüveynî, Ebu’lmeâlî İmâmü’l-harameyn,Ruknüddîn (478/1058) el-Burhân fî usûlü’l-fıkh (thk. Abdülazîm ed-Dîb), Dârulvefâ, Mansûre, 1420/1999.Dönmezer, Sulhi-Erman, Sahir, Nazarî ve Tatbiki Ceza Hukuku (Genel Kısım), Beta Yayınları, I-III, İstanbul, 1997.
• Düsûkî; Şemsüddîn Muhammed Arafa (1230/1815), Hâşiyetü’d-Düsûkî ale’ş-Şerhi’l-kebîr, Dâru’l-fikr. I-IV, yy, ty.
• Ebû Zehra, Muhammed, Zühratü’t-tefâsîr, Dârulfikri’l-arabî, yy, ty.
• Emîr Pâdişâh, Muhammed Emîn (987/1579), Teysîru’t-Tahrîr, Dâru’l-fikr, I-IV, yy, ty.
• Erturhan, Sabri, İslâm Ceza Hukukunda İçtima, Rağbet Yayınları, İstanbul, 2003.
• Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed (505/1111), el-Mustasfâ min ilmi’l-usûl (nşr. İbrahim Muhammed Ramadan), Dâru’l-erkam, I-II, Beyrut, 1414/1994.
• İbn Abdilberr, Ebû Ömer Yusuf (4631070), el-İstizkâr (thk. Abdulmu’tî Emîn Kal’acî), Müessesetü’r-Risâle, I-XXX, Kahire, 1993.
• İbn Ebî Şeybe, Abdullah b. Muhammed (235/849), el-Musannef (nşr. Saîd el-Lahhâm), Dâru’l-fikr, I-VIII, Beyrut, 1414/1994.
• İbn Hacer el-Askalânî, Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed (852/1448), Fethu’l-Bârî bi şerhi Sahîhi’l-Buhârî (thk: Abdulaziz b. Abdullah b. Baz/ Thk. M. Fuad Abdulbaki/ Muhibbüddin el-Hatib), Dârü’l-Ma’rife, Beyrut, t.y.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd (456/1064), el-Muhallâ, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-XII, Beyrut, 1405/1984.
• İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillah Şemsüddîn (751/1350), İ’lâmu’l-muvakkıîn an Rabbi’l-âlemîn (nşr. Isâmüddîn es-Sabâbitî), Dâru’l-hadîs, I-IV, Kahire, 1414/1993.
• İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed (620/1223), el-Muğnî, Dâru’l-fikr, I-XII, Mekke, 1412/1992.
• İbn Kudâme el-Makdisî, Şemsüddîn Ebû’l-Ferec Abdurrahman b. Ebî Ömer Muhammed el-Makdisî (682/1283), eş-Şerhu’l-kebîr alâ metni’l-Mukni (Muğnî ile birlikte), Dâru’l-fikr, I-XII, Mekke, 1412/1992.
• İbn Rüşd, Muhammed b. Ahmed b. Muhammed (hafîd, 595/1198), Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesid (thk.Mâcid el-Hamevî), Dâru İbn Hazm, I-IV, Beyrut, 1416/1995.
• İbnü’l-Arabî, Ebû Bekir Muhammed b. Abdullah, (543/1148), Ahkâmu’l-Kur’an (thk.Muhammed Abdulkâdir Atâ), Dâru’l-fikr, I-IV, Beyrut, 1408/1998.
• Karâfî, Ebu’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İdris (684/1285), ez-Zahîra (thk. Muhammed Haccî), Dâru’l-ğarbi’l-İslâmî, I-XIV, Beyrut, 1994.
• Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekir b. Mes’ûd (587/1191), Bedâiü’-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi’, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-VII, Beyrut, ty.
• Kiyâ el-Herrâsî, Ali b. Muhammed (504/110, Ahkâmu’l-Kur’ân, I-II, Dâru’l-kütüb’il-ilmiyye, Beyrut, 1403/1983.
• Koca, Ferhat, İslâm Hukuk Metodolojisinde Tahsis (Daraltıcı Yorum), İSAM Yayınları, İstanbul, 1996.
• Koca, Mahmut-Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku (Genel Hükümler), Seçkin Yayınları (10. Baskı), Ankara, 2017.
• Mâtürîdî, Ebû Mansur Muhammed (333/944), Te’vîlâtü ehl-i Sünne (thk. Fatma Yusuf Haymi), Müessesetü’r-risâle, Beyrut, 2004.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed (450/1058), el-Hâvi’l-kebîr (thk. Ali Muhammed Muavvad-Adil Ahmed Abdülmevcûd), Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-XVIII+Fihrist, Beyrut, 1414/1994.
• Mevdûdî, Ebu’l-A’lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân (trc. Komisyon), İnsan Yayınları, İstanbul, 1996.
• Muhammed Hudarî, Muhammed b. Afîfî el-Bâcûrî (1927), Usûlü’l-fıkh, Dâru’l-marife, Beyrut, 1419/1998.
• Mübârekfûrî, Ebu’l-Alî Muhammed Abdurrahman b. Abdürrahîm (1353/1934), Tuhfetü’l-Ahvezî şerhu Câmii’t-Tirmizî, Mektebetü İbn Teymiyye, I-X, Kâhire, 1412/1991.
• Nevevî, Ebû Zekeriyya Muhyiddin b. Şeref, (676/1277), el-Mecmû’ şerhu’l-Mühezzeb (nşr. Muhammed Necîb el-Mutîî), Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, I-XXIII, Kahire, 1415/1995.
• Önder, Ayhan, Ceza Hukuku (Genel Hükümler), Beta Yayınevi, İstanbul, 1992.
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku (Genel Hükümler), Seçkin Yayınları (9. Bası), Ankara, 2013.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahrüddîn Muhammed b. Ömer (606/1210), et-Tefsîru’l-kebîr (Mefâthu’lğayb), Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-XXX, Beyrut, 1411/1990.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahrüddîn Muhammed b. Ömer (606/1210), el-Mahsûl fî usûli’l-fıkh (thk. Tâhâ Câbir Feyyâz el-Alvânî), Müessesetü’r-risâle, I-V, Beyrut, 1412/1992.
• Sâbûnî, Muhammed Ali, Ravâiu’l-beyân tefsîru âyâti’l-ahkâm mine’l-Kur’ân, Derseâdet, I-II, İstanbul, ty.
• Sâyis, Muhammed Ali, Tefsîru âyâti’l-ahkâm, Dâru İbn Kesîr/ Dâru’l-Kâdirî, I-IV, Dımaşk/Beyrut, 1415/1994.
• Serahsî, Şemsüleimme Muhammed Ahmed b. Ebû Sehl (483/1091), el-Mebsût, Dâru’l-fikr, I-XXX, Beyrut, 1989.
• Serahsî, Şemsü’l-eimme Muhammed Ahmed b.Ebû Sehl (483/1091), Usûlü’s-Serahsî (thk. Ebu’lvefâ el-Efğânî), Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-II, Beyrut, 1436/2015.
• Şâfiî, Ahkâmu’l-Kur’ân (thk. Abdülğanî Abdülhâlik-Muhammed Şerîf Sükker), Dâru ihyâi’l-ulûm, Beyrut, 1410/1990.
• Şevkânî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ali (1250/1834), İrşâdü’l-fühûl, Mısır, 1356/1937.
• Taftazânî, Sa’düddîn Mes’ûd b. Ömer (792/1390), et-Telvîh ale’t-Tavdîh, Sanayi Matbaası, I-II, İstanbul, 1310.
• Tehânevî, Zafer Ahmed el-Osmânî (1394/1974), İ’lâü’s-Sünen (thk. Muhammed Tâkî Osmânî), İdâratü’l-Kur’an ve’l-ulûmi’l-İslâmiyye, Karaçi, 1415.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi (1942), Hak Dini Kur’an Dili, Eser Yayınları, I-IX, İstanbul, 1971.
• Yavuz, Yusuf Şevki, “Fâsık”, DİA, 1995, 12, 202-205.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed (538/1144), el-Keşşâf an hakâiki ğavâmizi’t-tenzîl ve uyuni’l-ekâvîl fi vücûhi’t-te’vîl (thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvad), Mektebetü’l-ubeykân, Riyâd, 1418/1998.
• Zerkeşî, Ebû Abdillah Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh (794/1392), el-Bahru’l-muhît (Neşre haz. Ömer Süleyman el-Eşkar), Kuveyt, Vizâratü’l-Evkaf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1992/1413.
• Zeyleî, Abdullah b. Yûsuf (762/1360), Nasbu’r-râye li ehâdîsi’l-Hidâye, Dâru’l-hadîs, I-VII, Kâhire, 1415/1995.
• Zuhaylî, Vehbe, el-Fıkhu’l-İslâmî ve edilletühû, Dâru’l-fikr, I-IX, Dımaşk, 1409/1989.