Türk Tarihi ve Gürcü Tarihi Kaynaklarına Göre Rus Yönetiminin Uyguladığı Politika Sonucu Gürcü Muhacirlikleri (19- 20.Yüzyıllar Arasında)

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 2, 95 - 108, 02.12.2015

Malkhaz Chokharadze Mehmet Keskin

https://doi.org/10.17550/aid.46261

Öz

19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Rus İmparatorluğu’nun idaresindeki vilayetlerde oluşturulan yönetim birimlerinin yerel halk üzerindeki etkileri muhacirlik olgusunu başlatmış ve Rus yönetiminin uyguladığı politika yerel halkın yaşadığı trajedilerin kaynağı olmuştur. Rus baskısından ve zulmünden kaçan halk; köylerini ve evlerini geride bırakarak göç etmiştir. Osmanlı Devleti muhacir halkı kabul etmiş ve onlara iskân yerleri sağlamıştır. 1877-1878 Osmanlı–Rus Savaşı sırasında ve sonrasında Kafkasya’dan çoğunluğu Gürcüler olmak üzere Osmanlı Devleti’ne Müslüman göçleri ve yaşanılan zorluklar Türk tarihçiler ve Gürcü tarihçiler tarafından araştırmalara konu edilmiştir. Bu makalede Artvin ili ile Gürcü Müslümanların Osmanlı İmparatorluğu’na göçü, Rus İmparatorluğu’nun muhacirlik üzerindeki etkileri, halkın yaşadığı sıkıntılar, halkın Ruslar ve muhacirlik hakkındaki görüşleri Türk Tarihi ve Gürcü Tarihi kaynaklarına göre ele alınmıştır. Bu makale o döneme ilişkin yaşanılanlar açısından bilgi verir niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Gürcü Muhacirleri, Osmanlı-Rus Savaşı, Göçler, 93 Harbi, Gürcü Müslümanlar

Kaynakça

• Chavchavadze, I. (1879). Değerlendirme. İveria Dergisi, 2, 4-5. Chavchavadze I. (1987). Seçilmiş eserler. 5 cilt. Ti is: Sovyet Gürcistan Sovyetler Yayınları.
• Chichinadze Z. (1912).Gürcü Müslümanların Osmanlı’ya göçü ve muhacirlik, emigrasyon. Ti is.
• Karalidze J. (2011). Rus İmparatorluğun himayesinde Şavşat, Mongra Şavşat. Ti is: Horus XXI. Baskı Merkezi.
• Khalvashi R. (2014). Murgul Vadisinde kayda değer folklör kayıtları. Batum Şota Rustaveli Devlet Üniversitesi Fen Edebiyat Fakül- tesi Gürcü Filolojisi Merkez Dergisi, VIII, 69-83.
• Meskhi S. Bir ümle. Droeba Gazetesi Ti is, 1879: 14.
• Muammer, D. (2009). Artvin ve Batum göçmenleri (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan Sonra). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 40, 320.
• Nikoladze N. Droeba Gazetesi, 1879: 14.
• Osman Ağa. Droeba Gazetesi, 1881: 4.
• Önal, Ü. (2010). Artvin muhacirlik hatıraları. Ed. Ülkü Önel, Artvin muhacirlik hatıraları (13-59). Ankara: Erek Matbaası.
• Putkaradze, Ş. (2003). Muhacir Gürcüler ya da Çveneburiler. Chvene- buri.net. http//www.chveneburi.net (2015 tarihinde erişilmiştir).
• Sakhokia T. (1985). Mogzaurobani. Batum: Sovyet Acara Sovyetler Yayınları.
• Sioridze M. (2002). 1914-1919 yıllarında Güneybatı Gürcistan. Ba- tum: Sovyet Sosyalist Yayınları.
• Tsereteli G. Droeba Gazetesi, 1879: 32.
• Varmanidze, J. (2012). Güneybatı Gürcistan’da muhacirlik, 19.yüzyılın 30-80’li yılları.
• Batum: Batum Shota Rustaveli Devlet Üniversitesi Matbaası.
• Френкель 1879: Френкель А., Очерки Чурук-су и Батума, Тифлись(Prenkeli, A., Oçerki Çuruksu i Batumi, Tbilisi, 1879.