Bazı avokado çeşitlerinde tohum çimlenme ve çöğür gelişimi üzerine araştırmalar

Yıl 2015, Cilt: 28 Sayı: 2, 45 - 51, 23.12.2015

Süleyman Bayram Mehmet Atilla Aşkın

Öz

Avokado yetiştiriciliği yapılan birçok ülkede, anaçların vegetatif olarak çoğaltılmasının çok zor olmasından dolayı, çöğür anaçlar kullanılmaktadır. Bu çalışmada; bazı avokado çeşitlerinin çöğür anaç özelliklerinin belirlenmesi amacıyla, ülkemizde anaç olarak kullanılan ‘Topa Topa’ ve ‘Mexicola’ çeşitleri ile birlikte, ticari çeşit olarak üretilen ‘Bacon’, ‘Fuerte’, ‘Hass’ ve ‘Zutano’ çeşitlerinin tohumlarının çimlenme kabiliyetleri ve sonrasında çöğürlerinin gelişim performansları incelenmiştir. Çeşitlere ait meyveler 2 farklı zamanda toplanmış ve tohumları çıkarılarak 2 farklı zamanda ekim yapılmıştır. Çimlenme kabiliyetleri ve morfolojik gelişimleri bakımından Mexicola ve Topa Topa ile birlikte, Bacon ve Zutano çeşitleri iyi sonuç vermiştir. Aşılama ve fidanların gelişiminde başarı için çöğürlerin ortalama 10±1 mm çapında olması gerektiği belirlenmiştir. Bu değere; tohum ekiminden itibaren ortalama olarak Mexicola’da 240-270 gün, Topa Topa’da 210-240 gün, Bacon ve Zutano’da 180-210 gün, Fuerte’de 210-240 gün ve Hass’ta 240-270 gün sonra ulaşılabileceği öngörülmüştür. Yukarıda bildirilen sürelerde ortalama çöğür boyu Mexicola’da 150-170 cm, Topa Topa’da 120-140 cm, Bacon’da 120–140 cm, Zutano’da 125–150 cm, Fuerte’de 120–140 cm ve Hass’da 125–150 cm arasında kaydedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avokado, Tohum, Çimlenme, Çöğür anaç, Morfolojik gözlem

Research on seedling growth and seed germination of some avocado cultivars

Öz

Seedling rootstocks are used due to difficulty of rootstock propagation as vegetative in many countries cultivated avocado. In this study; in order to determine the seedling rootstock properties of some avocado varieties, seed germination abilities and performances of seedling development of Bacon, Fuerte, Zutano and Hass varieties produced as commercial along with varieties of 'Topa Topa' and 'Mexicola' used as rootstock in our country, were observed. The fruits of varieties were collected at two different times and seeds of varieties were sowed at two different times. ‘Bacon’ and ‘Zutano’ varieties, along with ‘Mexicola’ and ‘Topa Topa’, yielded good results in terms of germination ability and morphological development. Seedlings were determined to be 10±1 mm diameter in average for success in the development of young plants and grafting. This average diameter; were estimated to be reached on average in 240-270 days for ‘Mexicola’, in 210-240 days for ‘Topa Topa’, in 180-210 days for ‘Bacon’ and ‘Zutano’, in 210- 240 days for ‘Fuerte’ and in 240-270 days for ‘Hass’ from seed sowing. In addition, average lengths of seedlings at the same periods were determined to be 150-170 cm in Mexicola, 120-140 cm in Topa Topa, Bacon and Fuerte, 125-150 cm in Zutano and Hass.

Anahtar Kelimeler

Avocado, Seed, Germination, Seedling rootstock, Morphological observation

Kaynakça

• Ağaoğlu YS, Çelik H, Çelik M, Fidan Y, Gülşen Y, Günay A, Halloran N, Köksal Aİ, Yanmaz R (1997) Genel Bahçe Bitkileri. A.Ü. Zir. Fak. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 4, Ankara.
• Bender GS, Whiley AW (2002) Propagation. In: Whiley AW, Schaffer B, Wolstenholme BN (Ed), The Avocado: Botany, Production and Uses (189-211). Cabi Publishing, London, pp. 416.
• Ben–Ya'acov A (1985) Selection of Avocado Rootstocks. South African Avocado Growers’ Association Yearbook 8: 21–23.
• Ben–Ya’acov A, Michelson E (1995) Avocado Rootstocks. In: Janick J (Ed) Horticultural Reviews 11: 381–429.
• Bergh B (1988) The Effect of Pretreatments on Avocado Seed Germination. California Avocado Society Yearbook 72: 215–221.
• Bergh BO, Lahav E (1996) Avocados. In: Janick J and Moore JN (Ed), Fruit Breeding Volume 1 Tree and Tropical Fruits, pp. 113–166.
• Castro M, Cautin R, Fassio C, Darrouy N (2003) Introduction, Selection and Propagation Program for Avocado Rootstocks and Cultivars (Abstracts. A–35). World Avocado Congress V. 2003, Chile, pp. 120–121.
• Castro M, Fassio C, Darrouy N, Ben-Ya’acov A (2005). Production Variability Among Hass Avocado Trees Grafted onto Mexican Rootstocks. South African Avocado Growers’ Association Yearbook 28: 47-19.
• Crane A (1989) Field Notes From Abroad–Israel. California Avocado Society Yearbook 73: 137–139.
• Eggers ER (1942) Effect of the Removal of the Seed Coats on Avocado Seed Germination. California Avocado Society Yearbook 27: 41–43.
• Elam P (1997) Budding and Grafting Citrus and Avocados in the Home Garden. Division of Agriculture and Natural Resources, University of California, Publication 8001, pp. 1-5.
• Gübbük H, Pekmezci M, Biner B (2001) Bazı Uygulamaların Walter Hole ve Blake Avokado Çeşitlerinin Çimlenme Oranı ve Çöğür Gelişimi Üzerine Etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 14 (2): 57-62.
• Gübbük H, Güneş E, Balkıç R, Sofuoğlu S, Başkaya N, Bayram S (2011) Değişik Uygulamaların ‘Mexicola’ ve ‘Topa Topa’ Avokado Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Etkileri. Türkiye IV. Tohumculuk Kongresi, 14-17 Haziran, Samsun, s. 96-102.
• Hartman HT, Kester DE (1974) Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Kaşka N, Yılmaz M (Çev). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: s. 79.
• Johnston JC, Frolich EF (1956) Avocado Propagation. California Avocado Society Yearbook 40: 89–98.
• Karakurt H, Aslantaş R, Eşitken A (2010) Tohum Çimlenmesi ve Bitki Büyümesi Üzerinde Etkili Olan Çevresel Faktörler ve Bazı Ön Uygulamalar. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (Journal of Agricultural Faculty of Uludag University) 24 (2): 115–128.
• Knight Jr RJ (2002) History, Distribution and Uses. In: Whiley AW, Schaffer B, Wolstenholme BN (Ed), The Avocado: Botany, Production and Uses, pp. 1-14.
• Koornneef M, Bentsink L, Hilhorst H (2002) Seed Dormancy and Germination. Current Opinion in Plant Biology 5: 33–36.
• Leal FJ, Krezdorn AH, Marte RJ (1976) The Influnce of Gibberellic Acid on the Germination of Avocado Seeds. Proceedings of the Florida State Horticultural Society 89: 258-261.
• Platt RG, Frolich EF (1965) Propagation of Avocados. California Agriculture Experiment Station Extension Service Circular 531. University of California, pp. 19.
• Whitsell RH, Martin GE, Bergh BO, Lypps AV, Brokaw WH (1989) Propagating Avocados; Principles and Techniques of Nursery and Field Grafting. University of California Division of Agriculture and Natural Resources Publication 21461, pp. 30.
• Yeşiloğlu T, Gübbük H, Polat E (1995) Avokado Tohumlarında Bazı Uygulamaları Çimlenme ve Büyüme Üzerine Etkileri. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt I, Adana, s. 581-586.
• Zentmyer GA (1987) Avocados Around the World. California Avocado Society Yearbook 71: 63–77.