Domates (Solanum lycopersicum L.) saf hatların verim, kalite ve bazı özellikler bakımından genel uyum yeteneklerinin belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 28 Sayı: 1, 1 - 4, 01.06.2015

Sinan Zengin Aylin Kabaş Asu Oğuz Ahmet Eren Ersin Polat

Öz

Bu araştırma, 15 adet iri tipteki domates saf hattı ile 2 adet testleyici (tester) hattın, line x tester analiz yöntemine göre melezlenmesiyle oluşturulan melez (hibrit) kombinasyonlardaki genetik yapıyı incelemek ve hatların genel uyum (kombinasyon) yetenekleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. 30 F1 melez kombinasyon ve 17 ebeveyn, ilkbahar yetiştiricilik döneminde, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü seralarında, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak denemeye alınmıştır. Hatların genel uyum yetenekleri 8 özellik için araştırılmıştır. Bitki başına toplam verimde BH-135, bitki başına erkenci verimde BH-28, dikimden % 50 çiçeklenmeye kadar geçen gün sayısında BH-135, dikimden olgunlaşmaya kadar geçen gün sayısında BH-93, ortalama meyve ağırlığında G-8, meyve suyunun pH değerinde BH-28, 60. gündeki bitki boyunda G-8 ve bitki gövde çapında G-8 nolu hatlar en iyi genel uyum veren hatlar olarak belirlenmiştir. Genellikle Tester 2 hattı Tester 1 hattına göre daha iyi uyum göstermiştir. Bütün özelliklerde eklemeli olmayan gen etkisinin daha baskın olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma sonucunda bütün özellikler dikkate alındığında BH-4, BH-28, BH-37, BH-135, BH-53, BH-102, G-8 nolu hatlar ile Tester 2 nolu testleyici hat ileriki ıslah çalışmaları için ümit var hatlar olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Domates, Genel uyum yeteneği, Line x tester analizi, Gen etkisi

Determining of general combining ability for yield, quality and some other traits of tomato (Solanum lycopersicum L.) inbred lines

Öz

This research was carried out to investigate the genetic structure of the 30 F1 hybrid tomato combinations established from 15 female lines and two male testers, and to determine parents showing superior general combining ability (GCA). The 47 genotypes (30 F1 and 17 parents) were planted in a randomized complete block design with three replications in a greenhouse at the Batı Akdeniz Agricultural Research Institute, Antalya, during the spring growing season. General combining ability was investigated for eight traits. The highest effect on GCA among lines had BH-135 for yield per plant and days to first flowering; BH-28 for early yield per plant and pH of fruit juice; BH-93 for days to first fruit ripening; G-8 for plant height and plant stem diameter at 60 days after transplantation and fruit weight. Non-additive genetic variance was predominant in controlling eight characters. Based on GCA, lines BH-4, BH-28, BH-37, BH-135, BH-53, BH-102, G-8 and Tester 2 can be recommended as potential lines for further hybrid breeding studies.

Anahtar Kelimeler

Tomato, General combining ability, Line x tester analysis, Gene action

Kaynakça

• Bhatt RP, Biswas VR, Kumar N (2001) Heterosis, combining ability and genetics for vitamin C, total soluble solids and yield in tomato (Lycopersicon esculentum) at 1700 m altitude. Journal of Agricultural Science, (137):71–75.
• Chishti SAS, Khan AA, Sadia B, Khan IA (2008) Analysis of combining ability for yield components and quality characters in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). J. Agric. Res., 46(4):325-332.
• Dhaliwal MS, Singh S, Cheema DS (2000) Estimating combining ability effects of the genetic male sterile lines of tomato for their use in hybrid breeding. J Genet Breed 54 (3): 199-205.
• Falconer DS (1989) Introduction to quantitative genetics. Longman, London, p.433.
• FAOSTAT (2015) www.fao.org. (Accessed in February 18, 2015).
• Farkas J (1993) Current problems in heterosis breeding of tomato. Zoldsegtermesztesi- Kutato- Intezet-Bulletinje. 25: 23-36.
• Fehr WR (1991) Principles of Cultivar Development.Macmillan Publishing Company, ISBN 0-07-020345-8. 536 pp.
• Hannan MM, Biswas MK, Ahmed MB, Hossain M, Islam R (2007) Combining ability analysis of yield and yield components in tomato (Lycopersicum esculentum Mill.).Turk J Bot, 31:559-563.
• Kempthrone D (1957) In: Introduction to Genetics Statistics. John Willy and Sons Inc., New York.
• Kryuchkov AV, Monakhos, HF, Yu A (1992) Genetic control of yield and combining ability in early tomato varieties. İzvestiya- Ti. Akd. 3:43-53.
• Poehlman JM (1979) Breeding Field Crops. Avi Publishing Company, Inc. Westport, Connecticut. p. 277-320.
• Roopa L, Sadashiva AT, Reddy KM, Rao KPG, Prasad BCN (2001) Combining ability studies for long shelf life in tomato. Veg. Sci. 28(1): 24-26.
• Srivastava AK (1998) Heterosis and inbreeding depression for acidity, total soluble solids, reducing sugar and dry matter content in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). Advances in Plant Sci., 11(2):105-110.
• Steel RGD, Torrie JH (1980) Principles and Procedures of Statistics, Second Edition, New York: McGraw-Hill.
• Surjan S, Dhaliwal MS Cheema DS, Barar GS, Sing S (1999) Breeding tomato for high productivity. Adv. Hort. Sci. 13 (3): 95-9S.
• Thakur MC, Joshi A (2000) Combining ability analysis of yield and other horticultural traits in tomato. Hayrana J. Hort. Sci. 29(3-4):214-216.
• Zengin S, Polat E, Kabaş A, Oğuz A, Eren A (2011). Determination of relationships between agronomic and morphological traits in tomato. Türkiye IV. Tohumculuk Kongresi Samsun. 169-174