A Critical Analysis on the Loss of Naturalness in Organizations

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 3, 87 - 97, 31.07.2016

Hasan Tutar

Öz

Employee, worker, laborer, personnel and even human resource; which people do all these descriptions define? Which one of these is “pastoral” or “natural” human being? More clearly, how can a human being protect his/her pastoralism in the organizational environments which are designed according to the relations of production? Do the organizations fictionalized according to the principle of mechanic operation have ecological environment suitable for “natural human”? The search for the answers of these questions constitutes the main purpose of this study. The main hypothesis of this corporate study is that human beings are standardized in organization and all organizational structures and they become the operational objects; therefore they contradict with their authentic nature. In this study, it is taken as a goal to analyze the “human-organization” relation with regard to its pastoralism by deciphering how the working order in organizations is operated within the frame of a power network mechanism. The study asserts a claim the fact that a “subject” in the organizational environment is re-installed against his/her pastoral nature and turned into an “employee” or a “worker” means he/she becomes a production object; and in the study it is tried to problematize the tragic story including the transformation of a human being removed from his/her authentic nature and turned into a production apparatus within an operational network contrary to his/her characteristic of being a human.

Anahtar Kelimeler

Worker, Organizations, Natural Human, Bureaucracy, Power

Örgütlerde Doğallığın Kaybı Üzerine Eleştirel Bir Analiz

Öz

İşgören, çalışan, işçi, emekçi, personel hatta insan kaynağı, bütün bu adlandırmalar hangi insanı tanımlamaktadır. Bunlardan hangisi “pastoral” veya “doğal” insandır? Daha açık bir ifade ile üretim ilişkileri esasına göre tasarlanmış örgütsel ortamlarda insan pastoralliğini nasıl koruyabilir? Mekanik işleyiş esasına göre kurgulanmış örgütler “doğal insan” için elverişli ekolojik çevreye sahip midir? gibi soruların cevabını aramak bu araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu kuramsal çalışmanın temel varsayımı, örgütlerde ve tüm örgütlü yapılarda insanların standartlaştırıldıkları ve operasyon nesnesi haline getirildikleri, dolayısıyla kendi otantik doğalarına aykırı düştükleri yönündedir. Çalışmada örgütlerin çalışma düzeninin bir iktidar ağı mekanizması çerçevesinde nasıl işletildiği deşifre edilerek, “insan-örgüt” ilişkisi onun pastoralliği açısından analiz edilmeye çalışılmaktadır. Araştırmada örgütsel ortamlarda “özne”nin kendi pastoral doğasına aykırı bir şekilde yeniden kurularak “işgören”leştirilmesinin veya işçi”leştirilmesinin, bir üretim nesnesi haline getirilmesiyle aynı anlama geldiği iddiasında bulunularak, insanın otantik doğasından uzaklaştırılıp, insan olma vasfına aykırı bir işleyiş ağı içinde üretim aparatına dönüştürülmesinin trajik öyküsü analiz nesnesi haline getirilmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İşgören, Örgüt, Doğal İnsan, Bürokrasi, İktidar

Kaynakça

• AKARSU, Bedia (1998). Felsefe Terimleri Sözlüğü, İnkılâp Kitabevi, İstanbul. BENTHAM, Jeremy (2005) Panoptikon Gözün İktidarı, Su Yayınları, İstanbul, . BERNAUER, W.J. Foucault’nun Özgürlük Serüveni: Bir Düşünce Etiğine Doğru, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2005, BORDA, Juliette (1999). “Great Expectations”, Fast Company Magazine, Novamber, Iss, 29. BOYNE, Roy (2009). Foucault ve Derrida’da Aklın Öteki Yüzü, Çev. İsmail Yılmaz, Bilgesu Yayınları., Ankara BUTLER, Judith. İktidarın Psişik Yaşamı: Tabiyet Üzerine Teoriler, Çev. F. Tütüncü, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2005. CEVİZCİ, Ahmet (2002) Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yay., İstanbul. DAVİS, Keith (1998). İşletmelerde İnsan Davranışı Örgütsel Davranış, İ.Ü. İşletme Fak. Yayını, İstanbul. Dent, N. J. H (2002). Rousseau Sözlüğü, Çev. B. Özken- A. Çitil, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 2002 DOLGOFF, Sam (1998) Bakunin, Çev. Cemal Atila, Kaos Yayınları, İstanbul, 1998. FOUCAULT, Michel (1999d). Bilginin Arkeolojisi, Çev. Veli Urgan, Birey Yayıncılık, İstanbul. FOUCAULT, Michel (2005e). Büyük Kapatılma, Çev. Işık Ergüden, Osman Akınhay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. FOUCAULT, Michel (1993c). Cinselliğin Tarihi I. Cilt, Çev. H. Tufan, 2. Basım, AFA Yayınları, İstanbul. FOUCAULT, Michel (2000b). Hapishanenin Doğuşu: Gözaltında Tutmak ve Cezalandırmak, Çev. M. A. Kılıçbay, 2. Basım, İmge Kitabevi, Ankara. FOUCAULT, Michel (2014a,). Özne ve İktidar, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, FOUCAULT, Michel (2000f). Kliniğin Doğuşu, Çev. İnci Malak Uysal, Epos Yayınları, Ankara. HANÇERLİOĞLU, Orhan (2002). Felsefe Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul. LOO, Hans Van Der, REİJEN, Williem Van (2003). Modernleşmenin Paradoksları, Çev. K. Canatan, İnsan Yayıncılık, İstanbul. LYON, David (1993). Elektronik Göz-Gözetim Toplumunun Yükselişi, Sarmal Yayınları, İstanbul. MARSHALL, Gordon (1999). Sosyoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yay., Ankara. POLOMA, M. (1993) Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Çev. H. Erbaş, Gündoğan Yayınları, Ankara. ROUSSEAU, J.J. (2001) Toplum Sözleşmesi, Çev. Vedat Günyol, Adam Yayınları, İstanbul. SUGUR, Serap (2000). “Bir Yasal-Ussal Örgütlenme Biçimi Olarak Bürokrasi”, Anadolu Üni. Edebiyat Fak. Dergisi, Cilt 1 Sayı 2. TOKU, Neşet (2004). Felsefe Yazıları, Yeni Zamanlar Yayınları, İstanbul. WALLACE, Ruth A., WOLF, Alison (2004)., Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Çev. L.Elbruz- M.R.Ayas, Punto Yayıncılık, İzmir. WEBER, Max (1993). Sosyoloji Yazıları, Çev. Taha Parla, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul. WİTTGENSTEİN, Ludwig (2001). Tractatus, Çev. Oruç Aruoba, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. ZIJDERVELD, Anton (1985). Soyut Toplum, Çev. C.Cerit, Pınar Yayınları, İstanbul, 1985