Proteazlarla Enzimatik Modifikasyon Yoluyla İpek Liflerinin Boyanabilirliğinin Geliştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 1, 138 - 146, 24.04.2017

Rıza Atav Serap Ekinci Karaboğa

Öz

İpek lifleri dünyanın sınırlı bölgelerinde bulunmaları ve kendilerine has özellikleri nedeniyle katma

değeri yüksek değerli liflerdir. İpek liflerinin en önemli özelikleri ise parlaklığı ve tuşesidir. Ancak

kaynama sıcaklığında yapılan boyama işlemleri sırasında ipek liflerinin söz konusu özellikleri zarar

görmektedir. Eğer renk veriminde düşüşe yol açmadan düşük sıcaklıkta boyama başarılabilirse, liflerin

bu özelliklerinin korunmasının yanı sıra, boyamadaki enerji sarfiyatının azaltılması da sağlanabilecektir.

Bu çalışmada ipek liflerinin boyanabilirliğini geliştirmek için proteazlarla enzimatik ön işlem üzerinde

çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İpek, Boyama, Proteaz, Enzim

Kaynakça

• Ekinci, S., 2014. Bobin boyalı filament ipek ipliklerinin atkı olarak kullanıldığı dokuma kumaşlarda karşılaşılan çeşitli düzgünsüzlük sorunlarının çözümü için proses geliştirme ve ipek ipliklerinin düşük sıcaklıkta boyanması. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çorlu-TEKİRDAĞ, 79.
• Gulrajani, M. L. and Gupta, S.V., 1995. Enzymatic processing of waste silk fabric. Indian Journal of Fibre and Textile Research, 20, 192-195.
• Currie, R., 2000. Chapter 1: Silk, in “Silk, Mohair, Cashmere and other Luxury Fibres”, Edited by R.R. Franck,
• Kim, S.J., Cha, M. K., Kang, S.M., So, J.S. and Kwon, Y.J., 2005. Use of protease produced by Bacillus sp. SJ-121 for improvement of dyeing quality in wool and silk. Biotechnology and Bioprocess Engineering, 10, 186-191.
• Korkmaz, A. and Öktem, T., 2003. Enzimatik işlem görmüş yünlü mamüllerin çeşitli özelliklerinin araştırılması. Tekstil Teknolojisi ve Kimyasındaki Son Gelişmeler Sempozyumu IX Bildiriler Kitabı, TMMOB Kimya Muhendisleri Odasi Bursa Subesi, Bursa, 13-28.
• Onar, N., 2003. Protein Liflerinin (Yün, İpek) Terbiyesinde Enzimlerin Kullanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tekstil Mühendisliği Bölümü, Tekstil Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (Danışman: A.M. Sarıışık)
• Onar, N. and Sarıışık, M., 2005.Use of enzymes and chitosan biopolymer in wool dyeing. Fibres & Textiles in Eastern Europe, 13, 54-59.
• Parvinzadeh, M., 2007. Effect of proteolytic enzyme on dyeing of wool with madder. Enzyme and Microbial Technology, 40, 1719-1722.
• Riva, A., Alsina, J .M. a nd P rieto, R ., 1 999. E nzymes a s auxiliary agents in wool dyeing. Journal of Society of Dyers and Colorists (JSDC), 115, 125- 129.
• Riva, A., Algaba, J. and Prieto, R., 2002. Dyeing kinetics of wool fabrics pretreated with a protease. Coloration Technolgy, 118, 59-63.
• Tarakçıoğlu, I., 1980. Tekstil Boyacılığı Teksiri, Cilt I, E.Ü. Mühendislik Fakültesi Çoğaltma Yayınları
• Tsatsaroni, E., Liakopoulou, K.M. and Eleftheriadis, I., 1998. Comparative study of dyeing properties of two natural pigments-effect of enzymes and proteins. Dyes and Pigments, 37, 307-315.
• Yoon, N.S., Yong, J.L., Tahara, M. and Takagishi, T., 1996. Mechanical and dyeing properties of wool and cotton fabrics treated with low temperature plasma and enzymes. Textile Research Journal, 66, 329-336.
• Yazıcıoğlu, G., Gülümser, G., 1993. İpek ve Diğer Salgı Lifleri, E.Ü. Mühendislik Fakültesi Ders Kitapları, 99.
• Yurdakul, A. and Atav, R., 2006. Boya-Baskı Esasları, Ege Üniversitesi Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma- Uygulama Merkezi Yayını, 55
• http://www.eng.auburn.edu/department/te/ntc/2002/ C02AE07.pdf, (08.08.2016)