Rant Vergisi: Avusturya Ve İsviçre Örnekleri ve Türkiye’ye İlişkin Bir Değerlendirme

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 47 - 60, 01.06.2017

Harun Kılıçaslan Sercan Yavan

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 2015 yılında gündeme
gelen ancak henüz yasalaşmamış olan Rant Vergisi’ni değerlendirmektir. Bu
amaçla konunun teorik temelleri araştırılmış ve İsviçre ile Avusturya örnekleri
incelenmiştir. Ülke örneklerinde gayrimenkul değer artışlarının
vergilendirilmesi eğilimleri öne çıkmaktadır. Türkiye açısından yapılan
değerlendirmede, yapılması gündemde olan düzenleme ile hedeflenen amacın
gerçekleştirilmesinin zor olduğu görülmektedir. Bununla beraber gayrimenkul
rantlarının vergilendirilmesinde dar kapsamlı bir Rant Vergisi uygulaması
yetersiz gözükmektedir. Gayrimenkul değer artışlarının vergilendirilmesinde
kapsamın genişletilmesi ve yerel bir vergi olarak şerefiye uygulamalarının
yürürlüğe konulması gerekmektedir. Emsal artışlarında kayırmacılığın
azaltılması amacıyla uygulanacak bir Rant Vergisi yeterli olmayabilecektir. Bu
nedenle yapılacak düzenlemenin şerefiye olarak kapsamlı bir biçimde uygulanması
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.    

Anahtar Kelimeler

Rant Vergisi, Servet Vergisi, İmar Planları, Emsal Artışları

Increment Tax: Austria and Switzerland Cases and an Evaluation on Turkey

Öz

The objective of this study is
evaluating the Increment Tax, which came to agenda in Turkey in the year 2015
but did not become law as of yet. Towards that objective, the theoretical
grounds of the subject were studied and the examples and Switzerland and Austria
were examined. Inclinations towards taxing real estate value increases are seen
to be prominent in country examples. In the evaluation conducted in terms of
Turkey, it is observed that the aimed objective would be difficult to achieve
with the regulations considered to be made. In addition, a narrow-context
Increment Tax implementation is observed to be insufficient for the taxing of
real estate increment incomes. Regarding taxing of real estate value increases,
the context has to be expanded and betterment applications as a local tax have
to be effectuated. An Increment Tax to be implemented for the purpose of
reducing favouritism pertaining to floor area ratio increases may not be
adequate. For this reason, it has been achieved that the
regulation be applied in a comprehensive manner as betterment tax.    

Anahtar Kelimeler

Increment Tax, Wealth Tax, Development Plan, Floor Area Ratio Increases

Kaynakça

• Adalet ve Kalkınma Partisi, 2015. 1 Kasım Genel Seçimleri Seçim Beyannamesi, http://www.akparti.org.tr/upload/documents/1-kasim-secim-beyannamesi-rgb-rev-06-10-15.pdf. (Erişim: 18.10.2015).
• Adalet ve Kalkınma Partisi, 2015. 7 Haziran Genel Seçimleri Seçim Beyannamesi, http://www.akparti.org.tr/upload/documents/2015-secim-beyannamesi-20nisan.pdf. (Erişim: 18.10.2015).
• Akyürek, M. und Urtz, C. 2012. Wie könnte eine „Widmungsabgabe“ aussehen?, Österreichische Steuerzeitung (ÖStZ), 4, 71-83.
• Amann, W. 2002. Steuern Und Gebühren Für Immobilien, http://www.iibw.at/deutsch/portfolio/immobilien/downloads/Arge%20Eigenheim%202002%20Steuern%20und%20Gebuhren%20fur%20Immobilien.pdf. (Erişim: 23.05.2016).
• Andel, N. 1998. Finanzwissenschaft, 4.Auflage, Tübingen: Mohr Siebeck.
• Aslan, M. 2014. Kentsel Rantların Vergilendirilmesi, Ankara Barosu Dergisi, 3, 115-134.
• Baugesetz (BauG) 2014. http://www.be.ch/portal/de/index/mediencenter/medienmitteilungen. assetref/dam/documents/portal/Medienmitteilungen/de/2014/06/2014-06-20-vnl-baug-gesetz-de.pdf. (Erişim: 31.10.2015).
• Bundesmisiterium für Finanzen (BMF), Private Grundstücksveräußerungen (ImmoESt), https://www.bmf.gv.at/steuern/immobilien-grundstuecke/private-grundstuecksveraeusserungen.html#heading_Hoehe_des_Steuersatzes. (Erişim: 27.10.2016).
• Cumhuriyet Halk Partisi, 2015. Seçim Bildirgesi, https://www.chp.org.tr/Public/1/Folder//52608.pdf. (Erişim: 18.01.2015).
• Edizdoğan, N., Çetinkaya, Ö. ve Gümüş, E. 2011. Kamu Maliyesi, 2.Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Edizdoğan, N. ve Çelikkaya, A. 2010. Vergilerin Ekonomik Analizi, Bursa: Dora Yayınları.
• Gelir Vergisi Kanunu (193 S.K.), Resmi Gazete, 06.01.1961, Sayı: 10700.
• Gülistan, A. 2015. Emsali kullanan parayı ödesin, Hürriyet Gazetesi, http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/28220678.asp. (Erişim: 18.10.2015).
• Halkların Demokratik Partisi, 2015-Kasım Seçim Bildirgesi, http://www.hdp.org.tr/images/UserFiles/Documents/Editor/HDP_secim_bildirgesi_ic_baski.pdf. (Erişim: 18.01.2015).
• Kaya, F. 2011. Gayrimenkul Rantlarının Vergilendirilmesi, Vergi Dünyası, 361, 85-92.
• LaLAT, Loi d’application de la loi fédérale sur l’aménagement du territoire, https://www.ge.ch/legislation/rsg/f/rsg_l1_30.html. (Erişim: 31.10.2015).
• Lezzi, M. 2014. Mehrwertabgabe gemäss Artikel 5 Raumplanungsgesetz, Blätter für Agrarrecht, 3(3), 133-144.
• Milliyetçi Hareket Partisi, 2015. 1 Kasım 2015 Seçim Beyannamesi, http://www.mhp.org.tr/usr_img/mhpweb/1kasimsecimleri/beyanname_1kasim2015.pdf. (Erişim: 18.01.2015).
• Mutluer, M.K., Öner, E. ve Kesik, A. 2007. Teoride ve Uygulamada Kamu Maliyesi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Müller-Jentsch, D. 2011. Ökonomische und planerische Überlegungen zur Widmungsabgabe: Erfahrungen aus der Schweiz, Salzburger Sommergespräche, http://www.salzburg.gv.at/mueller-jentsch_praesentation.pdf. (Erişim: 31.10.2015).
• Nadaroğlu, H. 2001. Mahallî İdareler: Teorisi Ekonomisi Uygulaması, 7.Bası, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Nowotny, E. und Zagler, M. 2009. Der öffentliche Sektor: Einführung in die Finanzwissenschaft, 5.Auflage, Berlin-Heidelberg: Spinger-Verlag.
• Ökmen, M. ve Yurtsever, H. 2010. Kentsel Planlama Sürecinde Oluşan Kamusal Rantın Vergilendirilmesi, Maliye Dergisi, 158, 58-74.
• Özgüven, A. 1997. İktisat Bilimine Giriş, 7.Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Pehlivan, O. 2014. Kamu Maliyesi, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Raumplanungsgesetz (RPG), AS 1979 1573, 22.06.1979, https://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19790171/index.html. (Erişim: 31.10.2015).
• Saraçoğlu, F., Pürsünlerli Çakar, E. ve Çakır, M. 2015. Rant Vergisi ve Ülkemizdeki Tartışmalar, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(3), 83-99.
• Steiermark Landtag, Erfassung von Umwidmungsgewinnen, XV. Gesetzgebungsperiode, Einl.Zahl 400/1, http://www.landtag.steiermark.at/cms/beitrag/11242614/5076210/. (Erişim: 15.07.2016).
• TBMM, Kanun Teklifi, 22.12.2015, http://www2.tbmm.gov.tr/d26/2/2-0549.pdf. (Erişim: 28.08.2016).
• TBMM, Kanun Teklifi, 04.04.2013, http://www2.tbmm.gov.tr/d24/2/2-1429.pdf. (Erişim: 28.08.2016).
• T.C.Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı, http://www.igb.gov.tr/HaberGoster.aspx?ID=1125. (Erişim: 27.04.2015).
• TDK, Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü, http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&view=bilimsanat. (Erişim: 29.04.2015).
• Tuncer, S. 2015. Yeni Rant Vergisinin Temel İlke ve Esasları, Yaklaşım Dergisi, 269, 9-14.
• Tunçer, M. ve Rakıcı, C. 2014a. Rant Vergisi Üzerine-I, Yaklaşım Dergisi, 258, 231-238.
• Tunçer, M. ve Rakıcı, C. 2014b. Rant Vergisi Üzerine-II, Yaklaşım Dergisi, 259, 260-264.
• Turhan, S. 1998. Vergi Teorisi ve Politikası, 6.Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Turhan, S. 1977. Vergi Teorisi, İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Türk, İ. 1996. Kamu Maliyesi, 2.Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Weddigen, W. 1964. Allgemeine Finanzwissenschaft, 4.Auflage, Berlin: Duncker&Humblot.
• Zimmermann, H. 1999. Kommunalfinanzen - Eine Einführung in die finanzwissenschaftliche Analyse der kommunalen Finanzwirtschaft, Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft.
• Zimmermann, H. und Henke, K.D. 2005. Finanzwissenschaft, 9.Auflage, München: Verlag Franz Vahlen.