Ortaokul Öğrencilerinin 15 Temmuz Darbe Girişimine İlişkin Algıları

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 4, 627 - 645, 24.10.2018

Filiz Zayimoğlu Öztürk

https://doi.org/10.30831/akukeg.341376

Cited By: 1

Öz

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin çok partili hayata geçmesiyle demokratik
rejime, zaman zaman çeşitli sebeplerle darbeler ve muhtıra bildirileriyle
müdahaleler söz konusu olmuştur. 15 Temmuz darbe girişimi yeni neslin de
tanıklık ettiği bir olay olarak Türk Demokrasi tarihinde yerini almıştır. Bu
araştırmanın amacı ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin 15 Temmuz darbe
girişimine yönelik algılarını araştırmaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden
biri olan fenomenoloji deseninde gerçekleştirilmiş olan bu araştırmaya Ordu ili
merkezinde bulunan 3 farklı sosyo-ekonomik düzeyi temsil eden 3 okuldan
toplamda 63 ortaokul 8. sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırma verileri yarı
yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Görüşme verileri fenomenolojik
analiz yöntemiyle tematik olarak analiz edilmiştir. Bulgulara göre;
öğrencilerin çoğunun darbe olgusunu doğru ifade ettikleri, darbe girişiminin
yaşandığı geceyi korku, kaygı ve endişe içinde geçirdikleri, darbe girişimi
olduğunu öğrendiklerinde korku, endişe, üzüntü hissettikleri; okuldaki ilk
derslerinde anma programının yapıldığını ve programın bilgilendirici olduğunu,
darbe girişimi sonrasında çevrelerinde kendilerini etkileyen bir olay
olmadığını ancak bazı öğrencilerin mağdur edilen yakınlarından bahsettikleri ve
haksızlığa uğradıklarını ifade etmeleri gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Bu
sonuçlara ek olarak öğrenciler darbe girişimiyle ilgili en çok “Ömer
Halisdemir” ve “sıkıyönetim bildirgesinden” etkilendiklerini; kendilerinde “vatan
sevgisi” ve “demokrasi bilinci” gibi olumlu duyguların yanında “güvensizlik ve
kin” gibi olumsuz duyguların da oluştuğunu belirtmişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Darbe, 15 Temmuz, Fenomenoloji, orta okul

Perceptions of Middle School Students Related to the 15 July Coup Attempt

Öz

With the transition to a
multi-party life, the democratic regime of the Republic of Turkey’s has been
the subject of interventions with military coups, announcement of memorandums
and other various reasons. The July 15th coup attempt took its place in the
history of Turkish Democracy as a phenomenon which was witnessed by the new
generation. The aim of this research is to investigate the perceptions of the
middle school eighth grade students on the July 15 coup attempt. This study was
designed with a phenomenology model, which is one of the qualitative research
methods, and 63 eighth grade students from 3 middle schools representing 3
different socio-economic levels in Ordu city center participated in this
research. The research data was collected through a semi-structured interview
form. Interview data were thematically analyzed by means of phenomenological
analysis. According to findings; it was found that the students felt fear,
anxiety and sadness when they learned the coup attempt was true, the coup
attempt was the night they experienced in fear and anxiety; the commemoration
program were informative in the first lessons of the school and the fact that
there was not an event affecting them in their surroundings after the coup
attempt but some students mentioned the victimized relatives and stated that
they were under injustice. In addition to these results, the students were most
affected by the “Ömer Halisdemir” and “martial law declaration” regarding the
coup attempt; they also expressed negative feelings such as “insecurity and
hatred” as well as positive emotions such as “homeland love” and “democracy
consciousness”.

Anahtar Kelimeler

military coup attempt, July 15th, phenomenology, democracy

Kaynakça

• Akturan, U. & Esen, A. (2008). Fenomenoloji, nitel araştırma yöntemleri, (Editörler: Baş, T. ve Akturan, U.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Alkan, H. (2016). 15 Temmuz’u anlamak: parametreler ve sonuçlar. Bilig, 79: 253-272.
• Annells, M. (2006). Triangulation of qualitative approaches: Hermeneutical phenomenology and grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 56(1), p. 55-61.
• Balık, M. (2009). Türk romanında 12 Eylül darbesi. Turkish Studies, 4 (1), 2373-2411
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. 22. Baskı. Eğmir, E. & Çelik, H. (2017). Türkiye’de öğrenim gören uluslararası öğrencilerin 15 Temmuz darbe girişimi hakkındaki görüşleri. Turkish Studies. Volume 12/16, p. 149-164.
• Ekiz, D. (2004). Eğitim dünyasının nitel araştırma paradigmasıyla incelenmesi: doğal ya da yapay. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), p. 415-443. Gülmez, İ. (2014). 28 Şubat 1997 Askeri Darbesi ve Türk Eğitim Sistemine Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Hali, S. & Rencuzoğullari, S. (2017). Tarih öğretmen adaylarının, askeri darbelerin siyasi ve sosyal etkisine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies. Volume 12/16.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. (Çev. S. B. Demir) Ankara: Eğiten Kitap.
• Kırkpınar, D. (2009). 12 Eylül askeri darbesi’nin gençliğin üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir.
• Kışlalı, A. T. (2016). Siyaset bilimi. İmge Kitapevi. 17. Baskı.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2017). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara.
• Melek G. & Toker, H. (2017). Şiddet, demokrasi ve terör bağlamında ana akım medyanın analizi: 15 Temmuz darbe girişimi. Erciyes İletişim Dergisi Akademia, 5(1), 222-234.
• Memişoğlu, H. & Güçin, G. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “darbe” kavramına ilişkin görüşlerinin metaforla belirlenmesi. Turkish Studies. Darbeler Özel sayısı. Miller, S. (2003). Analysis of phenomenological data generated with children as research participants. Nurse Researcher, 10(4), 68-82. Morse, J. M. (2000). Determining sample size. Qualitative Health Research, 10, 3-5.
• SETA (Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı) (2016). 15 Temmuz darbe girişimi toplumsal algı araştırması. N. Miş, S. Gülener, İ. Coşkun, H. Duran, M. E. Ayvaz. Turkuvaz Matbaacılık Yayıncılık. İstanbul: 1.baskı. ISBN: 978-605-4023-75-2.
• Starks, H.,& Trinidad, S. B. (2007). Chooseyourmethod: A comparison of phenomenology, discourse analysis, and grounded theory. Qualitative Health Research, 17(10), 1372-1380.
• Türk Dil Kurumu (TDK). “Darbe” kelimesinin sözlük anlamı. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59d23bf867d362.41029610 adresinden 29 Eylül 2017 tarihinde ulaşılmıştır.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (2012). Darbe ve muhtıraları araştırma komisyonu raporu.
• Wimpenny, P. & Gass, J. (2000). Interviewing in phenomenology and grounded theory: is there a difference? Journal of Advanced Nursing, 31(6), 1485-1492.
• Yıldırım A. & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Genişletilmiş 10.Baskı.