Türkiye Yem Bitkileri Genetik Kaynakları

Yıl 2017, Cilt: 27 Sayı: 1, 51 - 55, 15.06.2017

Hüseyin Özpınar Firdevs N. İnal Ergül Ay A. Alptekin Acar Cafer Olcayto Sabancı

Öz

Çok çeşitli nedenlerle erozyona uğrayan ve kaybolma tehlikesi bulunan
yem bitkisi cins ve türlerinin toplanması, üretilmesi, karakterizasyonun
yapılıp değerlendirilmesi ve uzun süreli muhafaza altına alınıp araştırıcıların
hizmetine sunulması önem arz etmektedir. Doğal floranın korunması, botanik
kompozisyonun bozulmaması ve gelecek kuşaklara yem bitkisi bakımından zengin
bir materyal kaynağının bırakılması amacıyla yapılan çalışmalar günden güne
önemli ivme kazanmıştır. Ülkemizde genetik kaynakların kullanılması konusunda
önemli aşamalar kaydedilmiş, geliştirilen çeşitlerin ekonomiye kazandırılması
ile önemli bir katkı sağlanıp ülke ekonomisine katma değer yaratılmıştır. Yeni
teknolojik gelişmeler ile daha ayrıntılı çalışmalar yapılarak önümüzdeki
yıllarda yüzyüze geleceğimiz iklim değişikliklerine karşı daha dayanıklı materyallerin
bitki genetik kaynakları kullanılarak geliştirilebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yem bitkileri, genetik kaynaklar, toplama, değerlendirme, karakterizasyon, üretim ve yenileme, kullanım

Forage Crops Genetic Resources of Turkey

Öz

Studies on collection,
regeneration and conservation of forage crops genetic resources that have been
exposed to erosion pressure and in danger of extintion due to various reasons
has taken important momentum in terms of maintaining plant researchers with
this material and of inheriting rich natural resources to next generations.
Important developments on utilization of
plant genetic resources have also been achieved. Registred varities have
been put into national economy getting added values. It is thought that due to
new technologic advancements further detailed studies to be carried out could
faciliate more resistant material adaptable to climatic conditions facing us
using plant genetic resources.

Anahtar Kelimeler

Forage crops, genetic resources, collection, evaluation, characterization, multiplication, regeneration, utilization

Kaynakça

• Cocks, P. S. 1999. Reproductive strategies and genetic structures of wild and naturalised legume populations. In: S. J.
• Bennett and P. S. Cocks (eds.) Genetic Resources of Mediterranean Pasture and Forage Legumes. pp. 20-31. Kluwer Aca. Publ. Netherland.
• Davis, P. H. 1970. Flora of Turkey and East Aegean islands. Vol.3. Edinburgh Uni. Press. UK.
• Davis, P. H. 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Volume 1-9, Edinburgh University Press. Edinburg.
• Davis, P. H., R. R. Mill, and K. Tan. 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Volume 10 (Supplemental), Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Esquinas-Alcazar, J. T. 1993. Plant genetic resources. In: M. D. Hayward, N. O. Bosemark and I. Romagose (eds.) Plant Breeding: Principles and Prospects. pp. 33-51. Chapman & Hall, London.
• Fırıncıoğlu, H. K., D. Uncuer, S. Ünal ve F. Aydın. 1996. Bazı fiğ (Vicia sp.) ve mürdümük (Lathyrus sp.) türlerinin tarımsal özellikleri üzerinde bir araştırma. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi 17-19 Haziran 1996. s.685-691. Atatürk Üni. Zir. Fak. Erzurum.
• Harlan, J. G. 1951. Anatomy of gene centers. Amer. Nat. 85: 97-103.
• Harlan, J. G. 1965. The possible role of weed races in the evaluation of cultivated plants. Euphytica 14: 173-176.
• Harlan, J. R. 1971. Agricultural origins: Centres and non-centers. Science 174: 468-474.
• Hawkes, J. G. 1983. The diversity of crop plants. Harvard Uni. Press. P.184. Mass. USA.
• Kurt, O., A. T. Özmen ve N. Alınoğlu. 1990. Nadas uygulanan bölgelerimizde ve mera ıslahında kullanılabilecek tek yıllık yoncaların saptanması. Doğa, Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi 14 (3): 306-313.
• Özgen M., M. S. Adak, G. Söylemezoğlu ve H. Ulukan. 2000. Bitki genetik kaynaklarının Korunma ve Kullanımında Yeni Yaklaşımlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği 5. Teknik Kongresi, 17-21 Ocak 2000, Ankara, s. 259-284.
• Özpınar, H. ve C. O. Sabancı. 2014. Tüylü Fğ (Vicia villosa Roth) Populasyonlarının Agronomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Anadolu, ETAE Dergisi 24(2):1-9.
• Özpınar, H., C. O. Sabancı, A. A. Acar, and S. Aksu. 2003. Evaluation of orchardgrass (Dactylis glomerata L.) populations collected in Turkey. 8th Meeting of ECP/GR Working Group of Forages. Ages, Linz.
• Paroda, R. S., and R. K. Arora. 1991. Plant genetic resources: General perspective. In: (eds.) Plant Genetic Resources-Conservation and Management. pp. 1-23. IPGRI Reg. Off. New Delhi. Malhotra Pub. House. New Delhi. India.
• Sabancı, C. O. 1994. Ege Bölgesi fiğ ıslah çalışmaları üzerine bir değerlendirme: 1979-1988. Tarla Bitkileri Kongresi. 25-29 Nisan 1994. İzmir. Cilt III, Çayır Mera ve Yem Bitkileri Bildirileri. S. 116-119.
• Sabancı, C. O., M. Buğdaycıgil, H. Özpınar ve G. Eğinlioğlu. 1999. Yem Bitkileri Genetik Kaynakları Araştırma Projesi Ara Sonuç Raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Menemen, İZMİR.
• Sabancı, C. O., G. Eğinlioğlu, M. Buğdaycıgil ve H. Özpınar. 1995. Ege Bölgesi fiğ ıslah çalışmaları tohum verim denemeleri 1984-1993. Anadolu, ETAE Dergisi 5 (2): 94-98.
• Sağsöz, S., M. Tosun İ. Akgün. 1996. Farklı lokasyonlardan toplanan domuz ayrığı (Dactylis glomerata L.) bitkilerinde bazı fenolojik, morfolojik ve biyolojik özelliklerin belirlenmesi. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi 17-19 Haziran 1996. s. 527-534. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Erzurum.
• Steel, R. G. D., and J. H. Torrie. 1980. Principles and procedures of statistics. A biometrical approach. Mc Grow-Hill Book Co. New York.
• Şehirali, S. ve M. Özgen. 1987. Bitki Genetik Kaynakları. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 1020. Ders Kitabı: 294, Ankara.
• Tan, A. 2009. Türkiye Geçit Bölgesi Genetik Çeşitliliğinin In situ (Çitçi Şartlarında) Muhafazası olanakları. Anadolu, ETAE Dergisi 19 (1): 1-12.
• Tan, A. 2010. Türkiye Gida ve Tarim Bitki Genetik Kaynaklarinin Durumu. Gıda Ve Tarım Için Bitki Kaynaklarının Muhafazası Ve Sürdürülebilir Kullanımına İlişkin Türkiye İkinci Ülke Raporu. (State of Plant Genetic Resources for Food and Agriculture. Second Report of Turkey on Conservation and Sustainable Utilization of Plant Genetic Resources For Food and Agriculture), ETAE Yayın No: 141. Meta Basım. Bornova (Turkish and English).ISBN 978-975-407-292-1.
• Tosun, M. ve S. Sağsöz. 1994. Erzurum yöresinde doğal olarak yetişen domuz ayrığı (Dactylis glomerata spp. hispanica (Roth) Nyman) bitkilerinde bazı morfolojik ve fenolojik özelliklerin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III. Çayır Mera ve Yembitkileri Bildirileri. s. 39-43. Ege Üni. Zir. Fak. İzmir.
• Tükel, T. ve R. Hatipoğlu. 1994. Çukurova bölgesinde bulunan doğal domuz ayrığı (Dactylis glomerata L.) bitkisinin morfolojik, biyolojik ve tarımsal karakterleri üzerinde araştırmalar. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III. Çayır Mera ve Yembitkileri Bildirileri. s. 44-47. Ege Üni. Zir. Fak. İzmir.
• Ürem, A. 1985. Türkiye’de Önemli Yem Bitkilerinin Üretimi, Yetiştirilmesi ve Bazı Tescilli Çeşitlerin Özellikleri ile Tohumluk Sorunları. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları, No: 55.
• Zhukovsky, P. M. 1965. Main gene centres of cultivated plants And their wild relatives within the territory of the USSR. Euphytica 14: 177-188.
• Zohary, D. 1970. Centres of diversity and centres of origins. In: O. H. Frankel and E. Bennett (eds.) Genetic Resources in Plants-Their Exploration and Conservation. Blackwell Sci. Pub. Oxford, UK.