Bâkıllânî’de Tahsîs Kuramı

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 171 - 196, 20.05.2015

Abdulbasıt Saltekin

https://doi.org/10.18506/anemon.52586

Cited By: 2

Öz

Makalemiz, usul tarihi açısından Şâfiî’den sonra mütekellim usulünü derinleştirip sistemleştiren ve kendinden sonraki usulcüler üzerinde ciddi etkisi bulunan Bâkillân’i’nin “et-Takrîb ve’l-İrşâd es-Sağîr” adlı eseri çerçevesinde tahsîs kavramını işlemektedir. Bu çerçevede Bâkillânî’nin tahsîs kuramını belirleyen âmm, tahsîs ve muhassis kavramlarının tahlilini yapmaktadır. Bu makale, kavramlara yüklenen anlamlar ile ilgili farklı ekoller arasındaki tartışmaları Bâkillânî’nin bakış açısı ile tahlil edip sunmaktadır. Bâkillânî’nin usulünde âmm kavramının lafzın anlam aralığına giren iki ve daha fazla varlığı kapsayan kelime olarak tanımladığı ortaya konulmuştur. Âmm lafzın bu varlıklardan hangisini kapsayıp hangisini kapsamadığının ise ancak karine ile ortaya çıkabileceği anlaşılmıştır.

Anahtar kavramlar: Bâkilllânî, Âmm, Tahsîs, Muhassis, Teâruz

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Âmidî, E. (2003), el-İhkâm fî Usûli’l-Ahkâm, neşr, İbrahim el-Acûz. Cilt(2). Riyâd: Daru’s-Sumey'î.
• Bâkıllânî, E. (1998), et-Takrîb ve’l-İrşâd es-Sağîr, thk. Abdulhamîd b. Ali Ebû Züneyz. Cilt(3). Beyrut: Müessesetü’r-Risale.
• Basrî, E. (1964), el-Mu‘temed fî Usûli’l-Fıkh, thk. Muhammed Hamidullah. Cilt(1). Dimeşk.
• Buhârî, M. (1992), el-Camu’s-Sahihi’l-Buhârî. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Güman, O. (2006), Nahiv-Fıkıh Usûlü İliskisi (el-İsnevî Örnegi). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• İbn Manzûr, M. ( Tarihsiz), Lisanu’l-Arab, Cilt(4) Kahire: Kitâbu’l-Meârif.
• Koca, F. (1996), İslam Hukuk Metodolojisinde Tahsîs (Daraltıcı Yorum). İstanbul: İsam Yay.
• Müslim, H. (1981), Sahihi’l-Müslim. 4c. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• en-Nemle, A. (1996), İthâfu Zevi'l-Basâir bi Şerhi Ravdati'n-Nâzir fî Usûli'ı-Fıkh. Cilt(6). Riyâd: Dâru'l-Âsime.
• Sübkî, T. (2003), Cem‘u’l-Cevâmi‘.Beyrut: Daru’l-Kutubı’l-İ’lmiyye
• Şafiî, M. (Tarihsiz), er-Risâle. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
• Tirmîzî, E. (1992), Sünenü’t-Tirmizî. İstanbul: Çağrı Yayınları
• Yiğit, M.(2009), İlk Dönem Hanefi Kaynaklarına Göre Ebû Hanîfe’nin Usûl Anlayışında Sünnet., İstanbul: İz yay.
• Zerkeşî, B. (1992), el-Bahru’l-Muhît fî Usûli’l-Fıkh., neşr. Abdülkadir Abdullah el-Ânî. Cilt(6). Kuveyt: Vezaretü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye.