HAVALİMANI YER HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ALGILARININ ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME VE İŞ TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ROLÜ VE ETKİNLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA VE ÖRNEK UYGULAMA

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 25 - 41, 30.11.2018

Barış Işıldak Ahmet Yıldırım

Öz

Bu çalışmanın amacı, havalimanlarında yer
hizmetlisi olarak çalışan personelin örgütsel bağlılıklarının örgütsel
özdeşleşme ve iş tatminleri üzerindeki etkisini tespit etmektir. Alan
araştırması şeklinde gerçekleştirilen bu çalışmada veri toplama aracı olarak anket
kullanılmıştır. Ölçekler çalışanların örgütsel bağlılık, örgütsel özdeşleşme ve
iş tatminleri üzerindeki davranışlarını ortaya koymaktadır. Ölçeklerin
güvenilirlikleri çalışmanın uygulama boyutunda elverişli olduğu tespit
edilmiştir. Araştırma evrenini Antalya havalimanında yer hizmetlisi olarak
çalışanlar oluşturmaktadır. Araştırmaya 105 çalışan katılmıştır. Araştırma
sonucunda; örgütsel özdeşleşmeyi en çok etkileyebilecek bağımlı değişkenin
duygusal bağlılık olduğu ve örgütsel bağlılık değişkenlerinin iş tatmini
üzerinde de önemli ve pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Özdeşleşme, İş Tatmini, Havalimanı, Yer Hizmeti

Kaynakça

• AKDEMİR, B. ve AÇAN, A. M. (2017), “Psikolojik Sermaye ve İş Tatmini İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 8(2): 57-79.
• AKTUĞ, M. (2016), “Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Güvenin Çalışan Performansı Üzerine Etkisi”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• AYPAR, Z. (2017), “Havayolu İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Bağlılıklarının İş Tatminleri Üzerindeki Rolü”, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• BAKAN, İ. ve BÜYÜKBEŞE, T. (2004), “Örgütsel İletişim İle İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7: 1-30.
• BOYLU, Y. ve KARAKAŞ, A. (2011), “İşe Alıştırma Eğitiminin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Havalimanı Yer Hizmetleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1: 61-75.
• ÇETİN, M. Ö. (2004), Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, İstanbul, Nobel Yayın.
• DAĞCI, O. (2017), “Havacılık Sektöründe Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: Hava Aracı Bakım Teknisyenleri Üzerine Bir Araştırma”, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• DAVRAN, D. (2014), “Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini İlişkisi: Van İli İlk ve Ortaokulları Öğretmenleri Üzerine Bir Uygulama”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Van.
• DEMİRBAŞ, İ. (2017), “Türk Havacılık Sektöründe Örgütsel Bağlılık İlişkisinin İncelenmesi”, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• DOĞAN S. ve KILIÇ, S. (2007), “Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirmenin Yeri ve Önemi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29: 37-61.
• DUKERİCH, J. M., GOLDEN, B. ve SHORTELL, S. M. (2002), “Beauty is in the Eye of the Beholder: The İmpact of Organizational İdentification, İdentity and İmage on Physician Cooperative Behavior. Administrative Science Quarterly”, 45: 507- 533.
• DUTTON, J., DUKERİCH, J. ve HARQUAİL, C.V. (1994), “Organizational Images and Membership Commitment”, Administrative Science Quarterly, 39(2): 239-263.
• FEATHER, N. T., ve RAUTER, K. A. (2004), “Organizational Citizenship Behaviours in Relation to Job Status, Job İnsecurity, Organizational Commitment and İdentification, Job Satisfaction and Work Values”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1): 81-94.
• FOOTE, N. (1951), “Identification as the Basis For a Theory of Motivation”, Amerikan Sociological Review, 16(1): 14-21.
• FORTH, B. E. ve MAEL, F. (1989), "Social Identity Theory and the Organization", The Academy of Management Review, Briarcliff Manor, 14(1).
• GÖZEN, E. (2007), “İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Uygulama”, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• GÜÇLÜ, H. (2006), Turizm Sektöründe Durumsal Faktörlerin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• GÜNEY, T. vd., (2015), “Çalışanların Duygularını Yönetme Becerilerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Sabiha Gökçen Havalimanı Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34): 99-132.
• HUSELİD, M.A. (1995), “The Impact of Human Resource Management Practices on Turnover, Productivity and Corporate Financial Performance”, Academy of Management Journal, Vol. 38, No. 3: 635-672.
• İŞCAN, Ö. F. ve SAYIN, U. (2010), “Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(4): 195-216.
• KANDEMİR, H. (2015), “Öğrenci Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle Araştırılması”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13): 447-461.
• KESER, A. (2015), Çalışma Psikolojisi, Bursa, Ekin Yayınevi.
• LASSWELL, H. D. (1935), World Politics and Personal Insecurity, New York, McGraw - Hill.
• LEE, S. (1971), “An Emprical Analysis of Organizational Identification”, Academy of Management Journal, 14(2): 213-226.
• LUTHANS F. (1994), Organizational Behavior, Newyork: McGraw-Hill.
• MEYDAN, C. H. ve ŞEŞEN, H. (2011), Yapısal Eşitlik Modellemesi – AMOS Uygulamaları, Ankara, Detay Yayıncılık.
• MEYER, J. P. ve ALLEN, N.J. (1996), “Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization: An Examination of Construct Validity”, Journal of Vocational Behavior, 49: 252-276.
• MEYER, J. P. ve ALLEN, N.J. (1997), Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• MİLLER, V., ALLEN M., CASEY, M. ve JOHNSON, J. (2000), “Reconsidering the Organizational İdentification Questionnaire”, Management Communication Quarterly, 13(4): 626-658.
• MOWDAY, R. T., PORTER, L. W., ve STEERS, R. (1982), Organizational Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover.Academic Press Inc., New York.
• MOWDAY, RİCHARD T., STEERS, RİCHARD M. ve LYMAN W. PORTER (1979), “The Measurement of Organizational Commitment”, The Journal of Vocational Behavior, 14: 224-247.
• NERGİZ, E. ve YILMAZ, F. (2016), “Çalışanların İş Tatmininin Performanslarına Etkisi: Atatürk Havalimanı Gümrüksüz Satış İşletmesi Örneği”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14: 50-79.
• ÖZGÖZCÜ S. (2016), “Kurumsal İmaj, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2): 581-596.
• ÖZLER, N. D. (2015), Örgütsel Davranışta Güncel Konular, Bursa, Ekin Yayınevi.
• ÖZTÜRK, M. (2013), “Örgütsel Bağlılık ve Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• RUSBELT, FARRELL, ROGERS ve MAĐNOUS, (1988), “Impact Of Exchange Variables on Exit, Voice, Loyalty and Neglect: An Integrative Model of Responses to Decline Job Satisfaction”, Academy of Management Journal, 31(3): 599-627.
• SCHNEİDER, B., ve SNYDER, R. (1975), “Some Relationships Between Job Satisfaction and Organizational Climate”, Journal of Applied Psychology, 60(3): 318-328.
• SCOTT, S.G. ve LANE, V.R. (2000), “Fluid Fractured and Distinctive? In Search of a Definition of Organizational İdentity”, The Academy of Management Review, Vol. 25 Iss. 1: 143–145.
• SHALLEY C., GİLSON L. ve BLUM T. (2000), “Matching Creativity Requuırements and the Work Environment: Effects on Satisfaction and Intentions to Leave”, Academy of Management Journal, Vol.43 Issue 2, Apr, 215-223.
• STEERS, R. (1977), "Antecedents and Outcomes of Organizational Commitment", Administrative Science Quarterly, 22: 46-56.
• TETT, R. P. ve MEYER, J. P. (1993), “Job Satisfaction, Organizational Commitment”, Turnover İntention and Turnover: Path Analyses Based on Meta‐Analytic Findings. Personnel Psychology, 46(2): 259-293.
• TİKİCİ, M. (2005), Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler, İstanbul, Nobel Yayın.
• TOKGÖZ, E. ve AYTEMİZ, O. (2013), “Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma”, Öneri Dergisi, 10(39): 61-76.
• TOLMAN, E. C. (1943), “Identification and the Post - War World”, Psychological Review, 38(2): 141-148.
• TURSUN, M. (2017), “Örgütsel Güven-Örgütsel Bağlılık İlişkisi: İstanbul İlinde Karayolu Ulaştırma Sektörü Üzerinde Bir Araştırma”, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• TÜRK, S. (2007), Örgüt Kültürü ve İş Tatmini, Ankara, Gazi Kitabevi.
• TÜRKAY, O. (2016), “İşe, İşletmeye ve İş Koluna Bağlılığı Yordayan Faktörlerin Geç Liberalleşen Bir İş Alanı Özelinde İncelenmesi: Havaalanı Yer Hizmetleri Çalışanları Örneği”, Çalışma İlişkileri Dergisi, 7(2): 114-135.
• TÜZÜN, İ. K. Ve ÇAĞLAR, İ. (2008), “Örgütsel Özdeşleşme Kavramı ve İletişim Etkinliği İlişkisi”, Journal of Yasar University, 3(9): 1011-1027.
• ULUTAŞ, M. (2011), “Örgütlerde Güven Ve Bağlılığın Çatışma İle İlişkisi: Dalaman Uluslararası Havalimanı Çalışanları Üzerinde Bir Alan Araştırması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1): 79-96.
• VURDU, U. (2017), “Resmi Okullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Durumları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki”, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• WİTT, P. A. (1989 ), Recreation non-participation and Barriers to Leisure, Venture Publishing, Inc.
• WOOD, S. ve MENEZES, L. (1998), “High Commitment Management in the UK: Evidence From the Workplace İndustrial Relations Survey and Employers Manpower and Skills Practices Survey”, Human Relations, 51(4): 485-515.