Türkiye’nin Dört Endemik Sideritis Türünde Çimlenme Performansını Etkileyen Faktörler

Yıl 2015, Cilt: 21 Sayı: 3, 406 - 413, 12.08.2015

Mehmet Kaya Engin Kulan Gönül Gümüşçü Ahmet Gümüşçü

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000001343

Cited By: 1

Öz

Sideritis cinsi özellikle Akdeniz ve Ege Bölgesi gibi Türkiye’nin ılıman ve subtropik bölgelerinde bulunan ve yaygın
olarak çay ve baharat olarak kullanılan bitkilerdir. Sideritis türlerinin tohumlarında çimlenme problemleri görülmekte ve
bu durum tarımını sınırlandırmaktadır. Bu çalışma, taze, 1 ve 2 yıl depolanmış 4 endemik Sideritis türündeki (Sideritis
condensata, S. libanotica ssp. linearis, S. leptoclada and S. tmolea) çimlenme problemlerini gidermek amacıyla tohum
uygulamalarının (hidrasyon, gibberellik asit (GA3) ve ön üşütme kombinasyonları) etkinliğini belirlemek amacıyla
çimlenme yüzdesi ve ortalama çimlenme süreleri değerlendirilerek yürütülmüştür. Türlerin çimlenme yüzdesi % 28.5-
% 77.0 arasında değişim göstermiştir. En düşük çimlenme oranı ve en yüksek ortalama çimlenme süresi (11.9 gün) S.
libanotica ssp. linearis türünün taze tohumlarında belirlenmiştir. Çimlenme yüzdesinde artış ve ortalama çimlenme
süresinde kısalma 200 mg L-1 GA3 uygulamasından elde edilmiştir. Depolama süresi Sideritis türlerinin çimlenmesini
etkilememiştir. Ön üşütme ise incelenen türlerin tohumlarının çimlenmesi için gerekli bulunmamıştır. Sonuç olarak,
tohum yaşına bağlı olmaksızın, GA3 uygulamasının endemik Sideritis türlerinin çimlenmesini artırmada etkili bir şekilde
kullanılabilecek bir yöntem olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Dormansi, Hidrasyon, Gibberelik asit, Ön üşütme, Depolama, Çimlenme

Factors Affecting Germination Performance of Four Endemic Sideritis

Öz

The genus Sideritis is an indigenous plant to temperate and subtropical regions of Turkey, especially for Mediterranean and Aegean region, and is extensively used as herbal tea and spice. The seeds of Sideritis species have a difficulty in germination, which limits their cultivation. This study was conducted to evaluate the germination performance of 4 endemic Sideritis species (Sideritis condensata, S. libanotica ssp. linearis, S. leptoclada and S. tmolea) harvested freshly or stored for 1 and 2 years in terms of germination percentage and mean germination time and to determine the suitability of seed treatments (Hydration and gibberellic acid (GA3) application, and their combination with pre-chilling) for overcoming germination difficulty in the species. Germination percentages of these species ranged from 28.5% to 77.0%. The lowest germination rate and the highest mean germination time (11.9 day) were determined in S. libanotica ssp. linearis in fresh seeds. Improved germination and shortened mean germination time were achieved using 200 mg L-1 GA3 application. Seed storage did not influence the germination of the Sideritis species. It was found that pre-chilling did not prerequisite for germination of the species. It was concluded that GA3 treatment should effectively be used as a method for improving germination of endemic Sideritis species regardless of seed age.

Anahtar Kelimeler

Dormancy; Hydration; Gibberellic acid; Pre-chilling; Storage; Germination, dormancy, storage

Kaynakça

• Ali T, Hossein P, Asghar F, Salman Z & Ali Z C M (2010).
• The effect of different treatments on improving seed germination characteristics in medicinal species of Descurainia sophia and Plantago ovata. African Journal of Biotechnology 9(39): 6588-6593
• Arslan N, Gürbüz B, Gümüşçü A, Sarıhan E O, İpek A, Özcan S, Mirici S & Parmaksız İ (2002). Researches on cultivation of Sternbergia candida Mathew et. Baytop. Proceedings of 14th Meeting of Plant