Kadınlarda Fonksiyonel Gıda Tüketimini Etkileyen Faktörler: Akdeniz İlleri Örneği

Yıl 2015, Cilt: 21 Sayı: 4, 572 - 584, 15.12.2015

Celile Özçiçek Dölekoğlu Ayşe Şahin Fatma Giray

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000001358

Cited By: 11

Öz

Artan sağlıklı yaşam eğilimi ve bunun için doğal gıda kaynaklarına yönelme her geçen gün gıda sanayinde yeni ürünlerin pazara sunulmasını sağlamaktadır. Fonksiyonel gıdalar bu yeni ürün zinciri içinde pazarda hızla kabul görenlerden biridir. En önemli hedef kitlesi kadınlar ve yaşlılar olan fonksiyonel gıdaların tüketimine ilişkin bu araştırma Adana, Mersin ve Antalya illeri büyükşehir sınırları içinde yaşayan 20 yaş üzeri 1152 kadın ile yüz yüze görüşmeler yoluyla elde edilen anket verilerine dayanmaktadır. Anketler 2011 yılı Nisan-Mayıs aylarında gerçekleştirilmiştir. Cevaplayıcıların fonksiyonel gıda tüketimi % 83.4’tür. En çok tüketilen ürün bitkisel çaylardır. Fonksiyonel gıda tüketimi ile yaş, eğitim, fiilen çalışma, hane halkı genişliği ve gelir arasında önemli ilişki belirlenmiştir. Tüketimde etkili faktörleri belirlemek için faktör analizi uygulanmış ve 5 faktör elde edilmiştir. En önemli faktör, sağlık algısı ve memnuniyettir.

Anahtar Kelimeler

Fonksiyonel gıda, Kadın tüketiciler, Faktör analizi

Kaynakça

• Abdel-Salam A M (2010). Functional foods: Hopefulness to good health. American Journal of Food Technology 5(2): 86-99
• AAFC-Agriculture and Agri-Food Canada (2007). What are functional foods and nutraceuticals? Functional foods and nutraceuticals. Kanada
• Anonim (2008). http://www.perakende.org/alisverismerkezleri/yeni-acilacak-avm/fonksiyonel-ve-diyetgida-pazarinda-son-veriler-1210668382h.html. (Erişim tarihi: 05.01.2011)
• Annunziata A & Vecchio R (2011). Functional foods development in the European market: A consumer perspective. Journal of Functional Foods 3(3): 223–228
• Arslan C & Ceviz D (2007). Ev hanımı ve çalışan kadınların obezite prevalansı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 21(5): 211-220
• Aydın M, Açıkgöz İ & Şimşek B (2010). Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin probiyotik ürün tüketimlerinin ve probiyotik kavramının bilinme düzeyinin belirlenmesi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 5(2): 1-6
• Binns N & Howlett J (2009). Functional foods in Europe: International developments in science and health claims. European Journal of Nutrition 48(1): 3-13
• Chen M F (2011). The joint moderating effect of health consciousness and healthy lifestyle on consumers’ willingness to use functional foods in Taiwan. Appetite 57(1): 253-262
• Coşkun T (2005). Fonksiyonel besinlerin sağlığımız üzerine etkileri. Çocuk sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 48: 69-84
• Dean M, Shepherd R, Arvola A, Vassallo M, Winkelmann M, Claupein E, La ’’hteenma’’ ki L, Raats M M & Saba A (2007). Consumer perceptions of healthy cereal products and production methods, Journal of Cereal Science 46: 188–196
• Doğan I S, Yıldız O, Eyduran E & Köse S (2011). A study on determination of functional food consumption habits and awareness of consumers in Turkey, Bulgarian Journal of Agricultural Science 17(2):246-257
• Euromonitor (2006). Euromonitor Market Report
• Euromonitor (2011). Euromonitor Market Report, http://blog.euromonitor.com/2013/01/top-five-functionaltrends-for-2013-emerging-vs-developed-markets.html
• Evani S (2009). Trends in the US functional foods, beverages and ingredients market. Institute of Food Technologists - Show Report, Canada
• FAO (2007). Report on Functional Foods, Food Quality and Standards Service, Roma, İtalya
• Frewer L, Scholderer J & Lambert N (2003). Consumer acceptance of functional foods: Issues for the future. British Food Journal 105(10): 714-31
• Gegez E A (2010). Pazarlama Araştırmaları. Beta Yayınevi, 3. Basım, İstanbul
• Giannetti V, Elena T & Recchia L (2009). Food consumption and innovation: Functional foods. Journal of Commodity Science Technology and Quality 48(3): 213-225
• Giudice T D & Passuci S (2010). The role of consumer acceptance in the food innovation process: Young consumer perception of functional foods in Italy. International of Journal Food System Dynamics 1(2):111-122
• Gürsoy O & Kınık Ö (2004). Fonksiyonel gıda ingrediyenti olarak probiyotikler ve yasal düzenlemeler için Japonya Modeli. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 34: 200-209
• Güven A & Gülmez M (2006). Fonksiyonel gıdalar ve sağlıkla ilişkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 12(1): 91-96
• Hacıoğlu G & Kurt G (2012). Tüketicilerin fonksiyonel gıdalara yönelik farkındalığı, kabulü ve tutumları: İzmir ili örneği. Business and Economics Research Journal 3(1): 161-171
• Heasman M & Mellentin J (2001). The Functional Foods Revolution. Healthy People, Healthy Profits?, Earthscan Publications Ltd, London and Sterling, London, pp: 22
• Hirahara T (2004). Key factors for the success of functional foods. Bio Factors 22(1-4): 289-293
• ILSI (2011). Publications. www.ilsi.org/Europe/Publications/E1998Func_Food.pdf. (Erişim tarihi: 10.12.2011) İşleroğlu H, Yıldırım Z & Yıldırım M (2005). Fonksiyonel bir gıda olarak keten tohumu. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 22(2): 23-30
• Jong N, Ocke M C, Branderhost A C H & Friele R (2003). Demographic and lifestyle characteristics of functional food consumers and dietary supplement users. British Journal of Nutrition 89(2): 273–281
• Karakaya S (2009). Ürün Geliştirmede Optimum Beslenme Yaklaşımı, Basılmamış Ders Notları http://food.ege.edu.tr/files/urun_gelistirmede_optimumbeslenmeyaklasimi.pdf. (Erişim tarihi:11.12.2011)
• Kesenkaş H, Dinkçi N, Seçkin K, Kınık Ö & Gönç S (2011). Antioxidant properties of kefir produced from different cow and soy milk mixtures, Tarım Bilimleri Dergisi - Journal of Agricultural Sciences 17(3): 253-259
• Külekçi M, Topaloğlu A & Aksoy A (2006). Dondurulmuş gıda tüketimini etkileyen sosyo-ekonomik özelliklerin belirlenmesi: Erzurum ili örneği. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 37(1): 91-101
• Nakip M (2006). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar, Seçkin Yayınevi, 2. Basım, Ankara
• Niva M & Makela J (2005). Finns and functional foods: Socio-demographics, health efforts, notions of technology and the acceptability of health-promoting foods, International Journal of Consumer Studies 31(1): 34-45
• Niva M (2006). Can we predict who adopts health promoting Foods? Users of functional foods in Finland. Scandinavian Journal of Food and Nutrition 50(1): 13-24
• Özçelik B (2007). Fonksiyonel Gıdalar ve Sağlık: Yeni Ürün Tasarımları.(http://www.saglik.org.tr/upload/dosyalar/Fonksiyonel-gidalar-ve-saglik.pdf)
• Özdemir Ö P, Fettahlıoğlu Ş & Topoyan M (2009). Fonksiyonel gıda ürünlerine yönelik tüketici tutumlarını belirleme üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış 9(4): 1079-1099
• RTÜK (2014). http://www.rtuk.org.tr. (Erişim tarihi:27.02.2014)
• Sevilmiş G (2008). Bazı Fonksiyonel Gıdalarda Tüketici Kararları Ve Bunları Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), İzmir
• Siegrist M, Stampfli N & Kastenholz H (2008). Consumers’ willingness to buy functional foods. The influence of carrier, benefit and trust, Appetite 51:526–529
• Sipahi B, Yurtkoru S & Çinko M (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, Beta Yayınevi, 3. Basım, İstanbul
• Siro I, Ka’polna E, Ka’polna B & Lugasi A (2008). Functional food. Product development, marketing and consumer acceptance-A review. Appetite 51(3):456–467
• Stewart-Knox B J, Vaz De Almeida M D, Parr H, Pinhão S, Bunting B & Gibney M (2007). Consumer uptake of functional foods in Europe. ILSI International Symposium on Functional Foods in Europe, May 9–11, Malta
• TÜİK (2007). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do? alt_id=1059, İl, Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus, 2007-2013. (Erişim tarihi:15.02.2010)
• Urala N & Lahteenmaki L (2007). Consumers’ changing attitudes towards functional foods. Food Quality and Preference 18(1): 1–12
• Urala N, Schutz H & Spinks J (2011). Consumer perceptions of “functional food” in the United States. Journal of Food Products Marketing 17(4):407–419
• Verbeke W (2005). Consumer acceptance of functional foods: Socio-demographic, cognitive and attitudinal determinants. Food Quality and Preference 16(1):45–57
• Wahba S A, Arrafa A M, Saleh N A, Mekkawy A A & Ahmed R T (2006). Knowledge, attitudes toward functional foods among adults working in the National Research Center. Journal of Applied Sciences Research 2(1): 39-43
• Wildman R E (2001). Handbook of Nutraceuticals and Functional Foods, CRC Press, Florida, USA, pp. 517-527
• Williams M, Pehu E & Ragasa C (2006). Functional Foods: Opportunities and Challenges For Developing Countries, World Bank, Agriculture and Rural Development Notes, Issue 19
• Yabancı N & Şimşek I (2007). Üniversite ögrencilerinin probiyotik ürün tüketim durumları, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 6(6): 449-454
• Yükselen C (2009). Pazarlama Araştırmaları, Detay Yayıncılık: 014, Ankara