Orman Biokütlesinin Atmosfere Katkısı

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 56 - 63, 31.01.2018

Birsen Durkaya Ali Durkaya

Öz

Küresel
ısınmanın en önemli nedenlerinden biri atmosferde biriken karbondioksittir.
Atmosferdeki karbondioksitin azaltılmasında 
ormanlar önemli karasal ekosistemlerdir. Ormanlar fotosentez yoluyla organik madde üretimi yaparak
biokütlesini arttırırken, aynı zamanda oksijen üretimi gerçekleştirmektedir.
Bu çalışmada biokütle modelleri kullanılarak çeşitli ağaç
türleri için biokütle miktarları, bünyelerinde depoladıkları karbon miktarları
ve ürettikleri oksijen miktarları belirlenmiştir. Türkiye ormanlarının önemli
ibreli türlerinden Kızılçam (Pinus brutia Ten.), Sarıçam (Pinus silvestris L.),
Karaçam (Pinus nigra Arn.), Sedir (Cedrus libani L.) ve Göknar (Abies
bornmülleriana Matff.) için farklı bonitetlerde 15-20-25 cm orta çapında 1cm
çap artımıyla gerçekleştirdikleri üretim miktarları hesaplanmıştır. İyi
bonitette 20cm çapın 21 cm çapa ulaşması durumunda gerçekleşmesi beklenen
hektardaki ortalama değerler biokütle için sırasıyla 18.72 ton/ha, 30.71
ton/ha, 32.31 ton/ha, 18.74 ton/ha, 41.79 ton/ha olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biokütle, karbon tutma, oksijen üretimi, biokütle denklemleri

Kaynakça

• IPCC, Climate Change 1995 The Science of Climate Change. Contribution of Working Group I. Cambridge University Press, New York, 1996.
• M.Hertsgaard, Yeryüzü Gezgini, Çevresel Geleceğimizin Peşinde Dünya Turu. İstanbul. TEMA, Yayın No. 34, 2001.
• IPCC, Summary for Policymakers. In: Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley Cambridge, United Kingdom and New York, USA, 2013:
• W.D., Nordhaus,. “To Slow or Not to Slow: The Economics of the Greenhouse Effect”, The Economics Journal, vol. 101, pp. 920-937, 1991.
• E. Retnowati, Climate Change and the Role of Forest as Carbon Sink in Indonesia. p. 6. 1996.
• E.E. Shand, Biodiversity and Carbon Sequestration p.9, 1997.
• Ö. Görücü ve Ö.Eker, Kahramanmaraş “Ayvalı Baraj Havzasında Karbon Emisyonu ve Ekonomisi Üzerine Araştırmalar”, II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, 19-21 Şubat 2009, s. 3-12. Isparta, 2009.
• Ü. Asan, “Ormancılığımızın Sektörel Planlaması 50. Yılına Girerken Orman amenajmanı Temel Kavramlarında Ortaya Çıkan Yeni Yaklaşımlar”, Ormancılıkta Sektörel Planlamanın 50. Yılı Uluslararası Sempozyumu Bildiriler Kitabı; s.30-42, Antalya, 2013.
• R.K. Dixon, M.C. Trexler, J. Wisniewski, S. Brown, R.A. Houghton and A.M. Solomon “Carbon pools and flux of global forest ecosystems”, For. Sci. vol.263, no 3, pp. 185-190. 1994.
• J.T. Houghton, L.G. Meira Filho, B.Lim, K. Treanton, I. Mamaty, Y.Bonduki, D.J. Griggs and B.A. Callander, Revised 1996 Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. IPCC/OECD/IEA, 1997.
• C. L. Goodale, M. J. Apps, R. A. Birdsey, C. B. Field, L.S. Heath, R.A. Houghton, J.C. Jenkins, G. H. Kohlmaier, W. Kurz, S. Liu, G. J. Nabuurs, S. Nilsson and A. X. Shvidenko, “Forest carbon sinks in the Northern Hemisphere”, Ecol. Appl. Vol.12, no 3, pp. 891–899, 2002.
• D. Binkley, J.L. Stape and M.G. Ryan, “Thinking about efficiency of resource use in forests”. Forest Ecol.Manag., vol. 193, pp. 5-16. 2004.
• R. Jandl, M. Lindner, L. Vesterdal, B. Bauwens, R. Baritz, F. Hagedorn, D.W. Johnson, K. Minkinen and K.A. Byrne, “How strongly can forest management influence soil carbon sequestration?”, Geoderma. vol.137, pp. 253-268, 2007.
• R. Joosten, J. Schumacher, W. Christian and A. Schulte, “Evaluating tree carbon predictions for beech (Fagus sylvatica L.) in western Germany”, Forest Ecol. Manag., vol.189, pp. 87-96. 2004.
• Ç. Başsüllü, E. Özdemir, A. Semerci, A. İpek ve A. Tolunay, “İklim Değişikliği Müzakerelerinde Ormancılık”, II.Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sorunları Sempozyumu. “Akdeniz Ormanlarının Geleceği:Sürdürülebilir Toplum ve Çevre” 22-24 Ekim, s.518-536. Isparta, 2014.
• G. Binboğa, “Uluslar Arası Karbon Ticareti ve Türkiye”, Journal of Yaşar Universitesi. Vol. 9, no 34, s. 5732-5759, 2014.
• IPCC, Good Practice Guidance for Land Use, Land Use Change and Forestry. IPCC National Greenhouse Gas Inventories Programme, Institute for Global Environmental Strategies, Japan, 2004.
• Ü.Asan, İklim Değişikliği Eylem Planı Mevcut Durum Değerlendirme Raporu, ÇŞB yayınları, 2011.
• D.Tolunay ve A. Çömez, “Orman Topraklarında Karbon Depolaması ve Türkiye’deki Durum”, Küresel İklim Değişimi ve Su Sorunları Çözümünde Ormanlar, 13-14 Aralık, s. 97-108. İstanbul, 2008.
• Ü. Asan, “Global İklim Değişimi ve Türkiye Ormanlarında Karbon Birikimi”, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, cilt. 45, no 1-2, s. 23-37, 1995.
• D. Tolunay, “Total carbon stocks and carbon accumulation in living tree biomass in forest ecosystems of Turkey”, Turk J Agric For, vol. 35, pp. 265-279, 2011.
• O. Polat, S. Polat ve E.Akça, “Küresel Isınmada Ormanların Karabucak Örneği”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, s. 313- 319, 2011.
• F. Sivrikaya ve N. Bozali, “Karbon Depolama Kapasitesinin Belirlenmesi: Türkoğlu Planlama Birimi Örneği”, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, cilt 14, s. 69-76, 2012.
• H.A. Yolasığmaz, B. Çavdar, U.Demirci ve İ.Z. Aydın, “İki farklı yönteme göre karbon birikiminin tahmin edilmesi: Artvin Orman İşletme Şefliği örneği”, Türkiye Ormancılık Dergisi cilt 17, sayı 1, s.43-51, 2016.
• B. Durkaya, B. Bekci ve T. Varol, “Bartın Kent Ormanının Karbon Tutma, Oksijen Üretimi ve Rekreasyonel Açıdan Değerlendirilmesi”, Kastamonu Uni., Orman Fakültesi Dergisi, cilt 16, sayı 1, s. 111-119, 2016a.
• B. Durkaya, T. Varol ve A.Durkaya, “Karbon Stok ve Arazi Kullanım Değişimleri: Arıt Örneği”, 3rd Annual International Conference on Turkey and Turkish Studies, 27-28 June 2016, Athens, Greece: Abstract Book. 2016b.
• P. Schroeder, S. Brown, J. Mo, R. Birdsey, C. Cieszewski, “Biomass estimation for temperate broadleaf forests of the United States using inventory data”, For. Sci. vol. 43, pp.424–434, 1997.
• N. Van Camp, I.Vande Walle, J. Mertens, S. De Neve, R. Samson, N. Lust, R. Lemeur, P. Boeckx, P. Lootens, D. Beheydt, I. Mestdagh, S. Sleutel, H. Verbeeck, O. Van Cleemput, G. Hofman and L.Carlier, “Inventory-based carbon stock of Flemish forests: a comparison of European biomass expansion factors”, Ann. For. Sci. vol. 61, pp. 677–682, 2004.
• I.Vande Walle, N. Van Camp, D. Perrin, R. Lemeur, K. Verheyen, Van B. Wesemael and E. Laitat, “Growing stock-based assesment of the carbon stock in the Belgian forest biomass”, Ann.For.Sci. vol. 62, pp. 853-864, 2005.
• Anonim. Türkiye Orman Varlığı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, 32s. 2015.
• IPCC. Good Practice Guidance for Land Use, Land-Use Change and Forestry. Institute for Global Environmental Strategies (IGES), Japan, 2003.
• A. Durkaya, B. Durkaya, E. Makineci and İ. Orhan, “Turkish Pines’ Aboveground Biomass and Carbon Storage Relationships”, Fresen Environ Bull; vol. 24, no 11, pp. 3573-3583, 2015.
• B.Durkaya, A.Durkaya, E.Makineci and M.Ülküdür, “Estimation of Above-Ground Biomass and sequestered Carbon of Taurus Cedar (Cedrus libani L.) in Antalya, Turkey”, iForest, vol. 6, pp.278-284, 2013. DOI:10.3832/ifor0899-006.
• B. Durkaya, A.Durkaya, E Makineci. and T.Karabürk, “Estimating Above-Ground Biıomass and Carbon Stock of Individual Trees in Uneven-Aged Uludag Fir Stands”, Fresen Environ Bull.; vol.22, no 2, pp. 428-434, 2013.
• Anonim, Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman Amenajman Planlarının Düzenlenmesine Ait Usul ve EsaslarOrman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı. 199s. 2014.
• Ş.Alemdağ, “Türkiye’deki Kızılçam Ormanlarının Gelişimi, Hasılatı ve Amenajman Esasları”, Ormancılık Araştırma Enstitüsü. Teknik Bülten.; no 11, 160 s. 1962.
• Ş. Alemdağ, “Türkiye’deki Sarıçam Ormanlarının Kuruluşu, Verim Gücü ve Bu Ormanların İşletilmesinde Takip Edilecek Esaslar”, Ormancılık Araştırma Enstitüsü. Teknik Bülten; no 20, 160s. 1967.
• A. Kalıpsız, “Karaçam Hasılat Tablosu”, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi Seri A. cilt 2, s. 110-140, 1959.
• B.S.Evcimen, “Türkiye’de Sedir Ormanlarının Ekonomik Önemi, Hasılatı ve Amenajman Esasları”, Orman Genel Müdürlüğü, no 355, 199s. 1963
• Ö. Saraçoğlu, “Karadeniz Yöresi Göknar Meşcerelerinde Artım ve Büyüme”, İ.Ü. Orman Fakültesi Doktora Tezi, 312s. İstanbul, 1988.
• B.Durkaya ve A. Durkaya, “Hava Kirliliğinin Önlenmesinde Orman Biyokütlesi”, ISEM2016 3. Uluslararası Çevre ve Ahlak Sempozyumu. 4-6 Kasım 2016. Alanya. http://www.i-sem.info/PastConferences/ISEM2016/ (ISEM2016ID59). 2016c.
• Anonim. Sera Gazı Emisyonları Envanteri, Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. 2015; http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18744. 2013.