İNSAN KAYNAKLARINDA DEĞİŞİMİN YENİ YÖNELİMİ: KARİYER YÖNETİMİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 46 - 67, 31.03.2018

Yeliz Mohan Bursalı Sabahat Bayrak Kök

Öz

Günümüzde ulusal ve uluslararası pek çok şirket bir taraftan çalışan verimliliğini artırmak ve motivasyonu yükseltmek için diğer taraftan ise şirket potansiyelini harekete geçirmek ve yeni yetenekleri keşfetmek için ‘kariyer yönetimi’ uygulamaktadır. Kariyer yönetimi artık kendini sağlıklı şirket olarak tanımlayan kurumların vazgeçilmez insan kaynakları politikalarından biridir. Çünkü kariyer yönetimini etkin bir şekilde kullanan şirketler hem şirket amaçlarını gerçekleştirmekte hem de çalışan beklentilerini üst düzeyde karşılayarak ayrıcalıklı bir pozisyon edinmektedirler. Günümüz şirketlerinin temel sorunlarından biri, örgütsel enerjinin boşa harcanması yani insan kaynaklarının israf edilmesidir. Şirketlerin pek çoğu çalışanların sahip oldukları enerjinin büyük bir bölümünü örgüt amaç ve hedefleri doğrultusunda kullanamamakta ve dolayısıyla insan kaynaklarını etkin değerlendirme problemi yaşamaktadırlar. Örgütler bu duruma neden olabilecek çeşitli faktörler belirtmekle birlikte konuyla ilgili çalışmalar başta gelen nedenlerden biri olarak “kariyer yönetimine” işaret etmektedir. Bu anlamda, kariyer yönetimi 1980’lerden sonra ortaya çıkan çok yönlü gelişmeler ve yeni yönetsel yaklaşımların zorunlu bir sonucu olarak değerlendirilmektedir. Yeni bir kavram olmasına rağmen etkisini her geçen gün artıran kariyer yönetimi, şirketlerin rakiplerini ötelemede ve rekabette ayakta kalmalarında kullanabilecekleri bir stratejik silah olarak değerlendirilmektedir. Ancak ülkemizdeki pek çok şirketin süreci ve etkilerini tam olarak görememesi nedeniyle kariyer yönetiminden etkili olarak yararlanmadığı ve konuya ilgisiz kaldıkları belirtilmektedir. Bu makale, kariyer yönetiminin gelişimini ve bu gelişimi etkileyen faktörleri ortaya koyarak konuya yönelik bir farkındalık sağlamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kariyer, Kariyer Yönetimi, İnsan Kaynakları Yönetimi, Yeni Yaklaşımlar

Kaynakça

• Anafarta, N. (2001). “Orta Düzey Yöneticilerin Kariyer Planlamasına Bireysel Perspektif”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi,2, 1-17
• Arthur, M. B., Hall, D. T., and Lawrence, B. S. (1989). Handbook of Career Theory, Cambridge University Press, New York.
• Ataol, A. (1989). Kariyer Yönetimi, İzmir.
• Aytaç, S. (2005). Çalışma Yaşamında Kariyer: Yönetimi, Planlaması, Gelişimi ve Sorunları, Ezgi Kitabevi, İstanbul.
• Babüroğlu, O. (1994). "Toplam Kalite Sonrası Sıfır Hiyerarşi", Toplam Kalite Yönetiminde Türkiye Perspektifi Uygulamalar, Sorunlar-Fırsatlar, Öneriler, Üniform Matbaacılık, İstanbul.
• Bauman, Z. (1999). Küreselleşme, (Çev. A. Yıldız), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Bayrak, S. (1998). “Örgütlerde İnsan Öncelikli Yönetim Anlayışı ve Toplam Kalite Yönetimi”, Örgütlerde İnsan Davranışlarının Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Nisan, İzmir, 74-86.
• Bayrak Kök, S. (2006). “Küreselleşmede İtici Güç Bilişim Teknolojileri ve Çalışma Hayatında Yaşanan Dönüşümler”, 5. Orta Anadolu İşletmecilik Kongresi Bildiriler Kitabı, Tokat, 271-280.
• Bingöl, D. (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 5. Baskı, İstanbul.
• Bozkurt, V. (2000). Enformasyon Toplumu ve Türkiye, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Brousseau, K. R., Driver, M.J. Eneroth, K. and Larsson, R. (1996). “Career Pandemonium: Realigning Organizations and Individuals”, Academy of Management Executive, 10(4), 52-66.
• Budak, G. ve Budak, G. (1995). Mükemmel Yönetim Stratejileri, Capital Guide 13.
• Can H. (1992). Organizasyon ve Yönetim, Adım Yayıncılık, Ankara.
• Can, H., Akgün A. ve Kavuncubaşı, Ş. (2001). İnsan Kaynakları Yönetimi, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Castells, M. (1999). The Rise of Network Society, The Information Age Economy, Society and Culture, Blackwell Publishers, Inc., Great Britain.
• Cesur, N. (1997). “Yalın Üretimin Arkasındaki Nedenler”, Verimlilik Dergisi, 1997/4.
• Certo, S. C. (1992). Modern Management, Aly and Bacon Publishing.
• Drucker, P. (1995). Değişim Çağında Yönetim, (Çev. Z. Dicleli), Türk Henkel Dergisi Yayınları, İstanbul.
• Drucker, P. (1994). Kapitalist Ötesi Toplum, (Çev. B. Çorakçı), Inkılap Kitapevi, İstanbul.
• Erkan, H. (1998). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme, T.C. İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• Harvey, D. and Bowin, R. B. (1996). Human Resource Management: An Experiential Approach, Prentice Hall, Inc, New Jersey.
• Griffin, R. W. (1993). Management, Fourth Edition, Houghton Mifflin Company.
• Ivancevich, J. M. (1992). Human Resource Management: Foundations of Personnel, Richard D. Irwin, USA.
• İrmiş, A. ve Bayrak, S. (2001). “İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Kariyer Yönetimi”, Selçuk üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı:1-2, 177-186.
• Jordan, J. and Jones, P. (1997). “Assessing Your Company’s Knowledge Management Style”, Long Range Planning, 30(3), 392-398.
• Karcıoğlu, F. (2001). Kariyer Yönetimi, Karizma Yayınları, İstanbul.
• Koçel, T. (2005). İşletme Yöneticiliği, 10. Baskı, Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd., İstanbul.
• Kutlu, E. (2000). Bilgi Toplumunda Kalkınma Stratejileri, Anadolu Üniversitesi Yayınları:1029, Eskişehir.
• Luthans, F. (1989). The Practice of Supervision and Management, Fifth Edition, McGraw-Hill, NewYork,
• Mahlck, H. and Panskus, G. (1993). Heraus for Derung Lean Produktion VDI Verlag, Dusseldorf, Akt., N. Cesur (1997). Yalın Üretimin Arkasındaki Nedenler, Verimlilik Dergisi,1997/4.
• Mathis, R. H. and Jackson, J. H. (1994). Human Resource Management, 7th Edition, West Publication Com.
• Milhaud, J. and Bize R. (1990). Sanayi Psikolojisi, (Çev. M. Yazgan), 2. Baskı, TOBB, Ankara.
• Montana, P. J. and Charnov B. (1993). Management, Barron’s Business Review Series, Second Edition, USA.
• Naisbitt, J. (1994). Global Paradoks, Çev. Sinem Gül, Sabah Yayınları, İstanbul.
• Nguyen, D. M. (2015). “A New Application Model of Lean Management in Small and Medium Sized Enterprises”, International Journal of Simulation Modelling, 14(2), 289-298.
• Özdemir, Y. ve Mazgal, S. (2012). “Bir Kariyer Tercihi Olarak Girişimcilikte Dışsal Faktörlerin Etkisi: Sakarya Örneği”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi 7(1), 87-102.
• Rosenberg, J. M. (1983). Dictionary of Business and Management, John Wiley and Sons Ltd, New York.
• Starkey, K. (1993). Strategy and the Human Resource; Ford and the Search for Competitive Advantage, Blackwell, Cambridge.
• Stoner, J. A. F. (1982). Management, Second Edition, Prentice-Hall, Inc ., New Jersey.
• Schuring, R. W. (1996). “Operational Autonomy Explains the Value of Group Work in Both Lean and Reflective Production”, International Journal of Operations and Production Management, 16(2), 171-182.
• Schultz, T. W. (1968). “Education and Economic Growth: Return to Education”, Readings in the Economics of Education, UNESCO, France, 277-292.
• Sezer, Ö. ve Ak, M. (2017). “Bilgi Çağında İnsan Kaynakları Yönetiminin Değişen Fonksiyonları”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 18, Sayı 2, 205-226.
• Sullivan, G. R. and Harper, M. V. (1997). Umut Bir Yöntem Olamaz, (Çev. A. Bilge Dicleli), Boyner Holding Yayınları, İstanbul.
• Şimşek, M. Ş. (1998). Yönetim ve Organizasyon, Mikro Dizgi, Konya.
• Şimşek, M. Ş.; Akgemici, T. ve Çelik, A. (2001). Davranış Bilimlerine Giriş Örgütlerde Davranış, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Şimşek Ş. ve Çelik A. (2004). Kariyer Yönetimi, Gazi Yayınları, Ankara.
• Tahiroğlu, F. (2003). Düşünceden Sonuca İnsan Kaynakları, Hayat Yayını, İstanbul.
• Taşlıyan, M, Arı, N. Ü., Duzman, B. (2011). “İnsan Kaynakları Yönetiminde Kariyer Planlama Ve Kariyer Yönetimi: İİBF Öğrencileri Üzerinde Bir Alan Araştırması”, “Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi”,3(2), 231-241.
• Tınar, M. Y. (2002). “2000’li Yıllarda Çalışan İnsan”, Çalışma Hayatında Dönüşümler (Der. A. Keser), Ezgi Kitabevi, Ankara.
• Tokol, A. (2005). Yeni Teknolojiler ve Değişen Endüstri İlişkileri, İş-Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 2(1), 1-13.
• Womack, J. P. and Jones, D. T. (1994). “From Lean Production to Lean Enterprise”, Harvard Business Review, March-April, 93-103.
• Zaim, H. (2005). “Yeni Gelişmeler Işığında Bilgi İşi ve Bilgi İşçisi”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı 49, 589-609