FİNANSAL BAŞARISIZLIĞI ÖNLEMEDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN VE DENETİM KALİTESİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 11, 124 - 132, 30.11.2018

Yusuf Gör

Öz

Son yıllarda iş dünyasında rekabet küresel ölçekte sürdürülmektedir. Bu durum şirketleri finansal başarısızlıktan korunmak için yeni yollar arayışına sürüklemiştir. Şirketlerin finansal başarısızlıktan korunmak için başvurdukları önlemlerden bazıları muhasebe bilgilerinin doğruluğunun ve güvenirliğinin sağlanması üzerinedir. Bu doğrultuda etkin bir iç kontrol sistemi oluşturmak ve kaliteli denetim faaliyetleri yürütmek alınan önlemlerden ikisini oluşturmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda etkin bir iç kontrol sistemine sahip olmanın ve/ veya kaliteli denetime sahip olmanın, şirketleri finansal başarısızlıktan koruması beklenmektedir. Bu çalışma bu beklentiyi test etmek amacıyla yapılmaktadır. Bu nedenle 2009-2016 yılları arasında Borsa İstanbul 100 Endeksinde sürekli yer alan şirketlerden veriler elde edilmiştir. Bu veriler kullanılarak; iç kontrol sistemi, denetim kalitesi ve finansal başarısızlık arasındaki ilişki incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Başarısızlık, İç Kontrol Sistemi, Denetim Kalitesi

Kaynakça

• Acar, D.,-Senal, S.,-Usul, H., (2011), Bağımsız Denetim Kalitesi: Denetim Firmaları Üzerine Bir Araştırma, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:16, Yıl:11, Sayı:22
• AICPA. 1949. Committee on Auditing Procedure, “Internal Control Elements of a Coordinated System and Its Importance to Management and the Independent Public Accountants”, Newyork
• Akkaya, G. C. Tükenmez, N. M. 2013. “İşletmelerde Finansal Yeniden Yapılanma Dinamikleri: Örnek Olay Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, Temmuz, s. 179-195.
• Aktaş, R., Doğanay, M., ve Yıldız, B. 2003. “Mali Başarısızlığın Öngörülmesi: İstatistiksel Yöntemler ve Yapay Sinir Ağı Karşılaştırması”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 58,Sayı 4,s.1-24
• Altaş, D. ve Giray, S. 2005. “Mali Başarısızlığın Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlerle Belirlenmesi: Tekstil Sektörü Örneği”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (2): 13-28.
• Altman, Edward I. .1968. “Financial Ratios, Discriminant Analysis and Prediction of Corporate Bankruptcy”, The Journal of Finance, 23 (4): 589-609.
• Altman,E. I. ve Hotchkiss,E.(Eds) .2006. “Corporote Financial Distress And Bankruptcy: Predict And Avoid
• Bankruptcy”, Analyze And İnvest İn Distressed Debt.(3 ed) Hoboken,NJ:Wiley
• Beaver, William H. 1966. “Financial Ratios as Predictors of Failure”, Journal of Accounting Research, (4): 71-102.
• Büyükmirza, K. 2010. “Maliyet ve Yönetim Muhasebesi”. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Çelik, M. K. 2010. “Bankaların Finansal Başarısızlıklarının Geleneksel ve Yeni Yöntemlerle Öngörüsü”, Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17 (2): 129-143.
• Çoşkun, E. ve Sayılgan, G. 2008. “Finansal Sıkıntının Dolaylı Maliyetleri: İMKB‟de İşlem Gören Şirketlerde Bir Uygulama”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (3): 45-66.
• Çömlekçi F. 1976. “Muhasebe Denetimi”, E.İ.T.İ.A. Yayın No. 165, sy. 38, Eskişehir.
• Dabbaoğlu, K. 2009. “İç Kontrol Sistemi”, Qafkaz Universitesi Dergisi, 26, ss: 109-115.
• Doyrangöl N. C. 2001. “Sermaye Piyasası Aracı Kurumlarında Etkili Bir İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Fonksiyonu”, Lebib Yalkın Matbaası, İstanbul.
• Durmuş, C. N. ve O. Taş. 2008. “SPK Düzenlemeleri Ve 3568 Sayılı Mevzuat Kapsamında Denetim”. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Ewert, R. ve A. Wagenhofer. 2016. “Increasing Internal Controls Incentives and Welfare Through Conservative Accounting”. Working Paper, University of Graz.
• Francis, J.R. ve Yu, M.D. 2009. “Big 4 Office Size and Audit Quality”, The Accounting Review 84(5): 1521-1552.
• Güredin E. 2000. “Denetim”, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Holmes W. A. ve S. W. Overmyer 1975. “Auditing”, Homewood, Illionis.
• Hossain, M., Perera, M. H. B. ve Rahman, A. R. 1995. “Voluntary Disclosure in the Annual Reports of New Zealand Companies”, In: J Int Financial Man & Acc 6 (1): 69–87.
• İçerli, M.Y. ve Akkaya, G.C. 2006. “Finansal Açıdan Başarılı Olan İşletmelerle Başarısız Olan İşletmeler Arasında Finansal Oranlar Yardımıyla Farklılıkların Tespiti”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (1): 413-421.
• Karacan, S. ve Savcı, M. 2011. “Kriz Dönemlerinde İşletmelerin Mali Başarısızlık Nedenleri”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 21, Sayı 1, Aralık, s.39-54.
• Kenger, E., (2001), Denetim, Ankara: T.C Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, Denetçi Yardımcıları Eğitim Notu
• Kepekçi, C. 2004. “Bağımsız Denetim”. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Okka, O. 2009. “Finansal Yönetim Örnek Olayları ve Örnek Çözümler”, 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, İstanbul
• Selimoğlu, S. ve Orhan, A., 2015. “Finansal Başarısızlığın Oran Analizi ve Diskriminant Analizi Kullanılarak Ölçümlenmesi: BİST’de İşlem Gören Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 66, s.21-40.
• Temel, H. 2008. “Bağımsız denetimde Sarbanes-Oxley Kanunu ve SPK Düzenlemelerinin karşılaştırılması”, Finans, politik ve Ekonomik Yorumlar, 45 (519).
• Toroslu, M.V. 2012. “Yeni Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Finansal Tablolar Denetimi”, İstanbul, Seçkin Yayıncılık
• Tuan, K. ve M. Ü. Memiş. 2007. “İç Denetimin Yönetim Fonksiyonlarının Yerine Getirilmesindeki Rolü”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 35, 1-14.
• Uzay, Ş. 2006. “Denetçilerin Denetiminde Yeni Bir Model Olarak Kamu Gözetim Kurulu ve Türkiye'de Uygulanabilirliği”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 8 (4), 175-210.
• Uzun, E. 2005 “İşletmelerde Finansal Başarısızlığın Teorik Olarak İrdelenmesi”, Muhasebe ve Finans Dergisi, Sayı27, Temmuz, s.158-168
• Yılancı, M. ve Şerafettin, S. 2001. “İşletmecinin El Kitabı, İşletmelerde İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Fonksiyonu”, Biar Eğitim Yayınları No: 13, Ankara.
• Yılancı M., Yıldız, B. ve Kiracı, M. .2013. “Muhasebe Denetimi”, Detay Yayıncılık, Ankara.