DOĞU’DAN BATI’YA YÖNELEN İKİ NEFER: ŞEKİP ve NAŞİT

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 12, 20 - 32, 30.12.2018

Ece Serrican Kabalcı

Öz

Türk edebiyatında hayal-hakikat zıtlığının ön planda yer aldığı dönem
1896-1901 tarihlerini kapsayan Servet-i Fünûn’dur. Servet-i Fünûn dergisi etrafında toplanan ve sosyal meselelerle
uğraşmayan bu dönem yazar ve şairleri, duygu ve düşüncelerini kendilerini
merkez alarak anlatmışlardır. Servet-i Fünûn hareketinin dağılmasının ardından,
bu edebî boşluğu Fecr-i Âtî doldurmuştur. 1909-1913 tarihleri arasında Fecr-i
Âtî içerisinde kalem faaliyetinde bulunan yazar ve şairler de, sosyal konulara
ilgisiz kalmakla suçlanmışlardır. Servet-i Fünûn döneminde yer alan Safveti Ziya ve Fecr-i Âtî döneminde
eserlerini yayınlayan İzzet Melih Devrim; birbirinin devamı olarak kabul edilen
iki farklı dönemde, benzer bir konuyu eserlerinde işlemiştir. Safveti Ziya’nın Salon Köşelerinde adlı eserinde Şekip ve
İzzet Melih Devrim’in Tezat isimli
romanında Naşit, Batılı aileler tarafından sevilen ve Türklerin de en az
Batılılar kadar medeni olduğunu kanıtlamaya çalışan iki gençtir. Her ikisi de,
yabancı bir kadına âşık olduktan sonra içsel bir hesaplaşmaya girerek millî
değerlerine geri dönmüştür. Bu çalışmada, iki eserde de Doğu düşüncesiyle Batı’ya yönelen iki genç
-Şekip ve Naşit- üzerinden Doğu-Batı medeniyetinin nasıl karşılaştırıldığı,
farklı başlangıç noktalarından hareket eden iki gencin ortak bir paydada nasıl
buluştukları ve millî değerlere yönelik hangi sorgulamaları yaptıkları
incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Safveti Ziya, İzzet Melih Devrim, Doğu-Batı, medeniyet, ikilem.

Kaynakça

• Berkes, Niyazi. (1997). Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler. İstanbul: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık.
• Devrim, İzzet Melih. (2014). Tezat (Haz. Mehmet Yılmaz). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Gürbilek, Nurdan. (2010). Kör Ayna, Kayıp Şark. İstanbul: Metis Yayınları.
• Lewis, Reina. (2006). Oryantalizmi Yeniden Düşünmek (Çev. Beyhan Uygun Aytemiz, Şeyda Başlı). İstanbul: Kapı Yayınları.
• Mete Yuva, Gül. (2017). Modern Türk Edebiyatının Fransız Kaynakları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Parla, Jale. (2008). Babalar ve Oğullar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. (2008). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi (Haz. Abdullah Uçman). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tercüman, Çilem. (2018). Türk Romanında Moda ve Toplumsal Değişim (1923-1940). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya. (2014). Kırk Yıl. (Haz. Nur Özmel Akın) İstanbul: Özgür Yayınları.
• Ziya, Safveti. (2009). Salon Köşelerinde. (Haz. Nuri Akbayar) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ziya, Safveti. (2016). Hanım Mektupları. (Haz. M. Kayahan Özgül) Ankara: Cümle Yayınları.