BARTER’IN DÜNYA TİCARETİNDEKİ YERİ ve GELİŞİMİNİN ENTROPİ YÖNTEMİYLE ANALİZ EDİLMESİ: SAARC ve BRICS ÜLKELERİNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 12, 195 - 204, 30.12.2018

Haşim Bağcı

Öz

Barter; takas
anlamında kullanılan ticari bir terimdir. Barter işlemleri; zaman ilerledikçe günümüzde
düşüş göstermekte ve Barter yerini dövizle yapılan mal alım-satımlarına
bırakmıştır. Barter’ın kullanımı ülkeler arası farklılık gösterse de genellikle
barter az gelişmiş ülkelerde kullanılan bir takas sistemidir. Bu araştırmada
dünya ticaretinde Barter’ın yerini öğrenebilmek için ithalat hacmi endeksi,
ihracat hacmi endeksi ve net Barter endeksinden yararlanılmıştır. Araştırma,
2007-2016 yılları arası 10 yıllık zaman dilimini kapsamakta ve çalışmaya ait
verilere Dünya Bankası’ndan ulaşılmıştır. Bu çalışmada Barter’ın durumunu
analiz etmede çok kriterli karar verme tekniklerinden Entropi tekniğinden
yararlanılmıştır. Entropi tekniğiyle analizi gerçekleştirmek için kullanılan
örneklem grubu; Güney Asya Bölgesel İşbirliği Derneği (SAARC) ve BRICS
ülkelerinden oluşmaktadır. SAARC grubuna ait ülkeler; Afganistan, Bangladeş,
Butan, Hindistan, Nepal, Maldivler, Pakistan ve Sri Lanka iken BRICS ülkeleri
ise Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dır. Çalışmanın amacı; üst
düzey ve alt düzey ülke gruplarını inceleyerek Barter’ın önemini ortaya
koymaktır. Ayrıca Barter’ın; ülkenin gelişmişlik düzeyine göre artıp
artmadığını ve dünya ticaretinde ithalat ve ihracata göre önem düzeyinin
belirlemesi amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Barter, Takas, Entropi Yöntemi

Kaynakça

• BATIER, M. (1991). Karşılıklı ticaret, Türk mevzuatındaki değişiklikler ve beklentiler. HDTM Dergisi, 9, 1-70
• KAIKATI, A. M.ve Kaikati, J. G. (2013). Doing business without exchanging money: the scale and creativity of modern barter. California Management Review, 55(2), 46-71.
• ÖZ, Y. ve Dursun, A. (2005). Bir finansman aracı olarak barter ve türkiye’deki işletmelerde finansman amaçlı kullanımı. Ekev Akademi Dergisi, 9 (25).
• ÖZKAN, A. (2002). Barter işlemleri ve muhasebe uygulamaları. Erciyes Üniversitesi Iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18.
• ŞİMŞEK, M. S. (2004). Parasız ticaret barter. Türk Barter Yayınları, İstanbul.
• TEKŞEN, Ö. (2006). Barter işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ve vergilendirilmesinin yeni finansal tekniklerle karşılaştırılarak incelenmesi: bir araştırma. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• TOROSLU, M. V. (2010). Barter işlemleri ve muhasebesi, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, (2011). 20.11.2018 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/guney-asya-bolgesel-isbirligi-orgutu.tr.mfa adresinden erişilmiştir.
• UYAN, Ö. (2005). İş dünyasının yeni pusulası: barter sistemi. Bakırköy Yenises Gazetesi, 29.
• UYAN, Ö. (2012). Barter eğitim dosyası, (Yayınlanmamış Ders Notları).
• UZUN, F. (2010). Barter sistemi ve küçük ve orta boy işletmelerde uygulanabilirliği: Türkiye örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• WANG, T. C. & Lee, H. D. (2009). Developing a Fuzzy TOPSIS approach based on subjective weights and objective weights. Expert Systems with Applications, 36(5), 8980-8985.
• WORLD BANK, (2018). 1.11.2018 tarihinde https://data.worldbank.org/indicator adresinden erişilmiştir.