MUHAFAZAKÂR TÜKETİCİLERİN HELÂL TURİZME BAKIŞI

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 12, 260 - 280, 30.12.2018

Nil Esra Dal Gülnihal Topay

Öz

Dünya turizm
pazarı içerisinde helal turizm pazarı gün geçtikçe büyümektedir ve Türkiye’de
de helal turizm pazarında faaliyet gösteren işletmelerin sayısında artış
yaşanmaktadır. Dini inançların tüketici davranışlarına etkisi, turizm sektörünü
de yakından ilgilendiren bir durumdur. Muhafazakâr kesimin istek ve
ihtiyaçlarına karşılık verebilmek adına İslami kurallar göz önünde
bulundurularak tasarlanmış konaklama işletmeleri olan helal konsept oteller
hizmet vermektedir. Bu çalışmada helal konsept otellerde konaklayan bireylerin
tercih, tutum, alışkanlık ve beklentilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu
amaç doğrultusunda, araştırmanın örneklemini helal konsept bir otelde en az bir
kez konaklamış olan tüketiciler oluşturmaktadır. Bu özelliğe sahip katılımcıların
seçilebilmesi için amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Keşfedici bir
araştırma olan çalışmada, nitel araştırma metodu kullanılmış olup veriler
derinlemesine görüşmelerden elde edilmiştir. Araştırma kapsamında en az bir kez
helal konsept otele giden 14 katılımcı ile 07.04.2018 ve 01.08.2018 tarihleri
arasında yüz yüze görüşülerek bilgi toplanmıştır. Çalışmada yarı
yapılandırılmış görüşme formu uygulanarak görüşmelerin ses kayıtları
alınmıştır. Çalışmada sonuç olarak; tamamı kendini muhafazakâr bulan
katılımcıların, muhafazakâr kimliklerini göz önünde bulundurarak tatil yapma ve
konaklama arzusunda oldukları söylenebilir. Katılımcıların büyük bir kısmının helal
konsept otelleri tercih sebepleri arasında; kadın-erkek ayrı alanların (havuz,
plaj, hamam vs.) olması, alkol tüketilmemesi, aile ortamına daha uygun
bulunması ve helal yeme-içme imkânı sunması ön plana çıkmaktadır. Bunun yanında
helal konsept otellerin kadın ve erkek için ikiye ayrılmasından hoşnut
olmayarak, aile ile beraber vakit geçirilemediği gerekçesi ile helal konsept
otelleri bir daha tercih etmeyeceklerini belirten katılımcıların olması da
dikkat çekmektedir. Ayrıca katılımcıların çoğu helal konsept otellerin diğer
otellerden çok fazla farkı olmadığını belirtmiş ve helal konsept otellerin
fiyatlarını pahalı bularak bu konudaki memnuniyetsizliklerini vurgulamışlardır. 

Anahtar Kelimeler

Helal Turizm, Helal Turizme Bakış Açısı, Helal Konsept Otel, Muhafazakâr Tüketici

Kaynakça

• AB T., Johan, M. (2012). Issues in Halal Packaging: A Conceptual Paper International Business and Management, 5 (2), 94-98.
• ALTUNÖZ S., Ö., Kıroğlu, H. S., Kargiglioğlu, Ş. and Karaçağa S. (2017). İslami Hassasiyetler Çerçevesinde Helal Turizm Uygulamalarına İlişkin Bir Değerlendirme: Helal Oteller, Journal of Turkish Tourism Research, 1(2): 64-77.
• BATTOUR M., Ismail, N.M. (2016). Halal Tourism: Concepts, Practises, Challenges and Future. Tourism Management Perspectives, 150–154.
• BOĞAN, E., Batman, O., Sarıışık, M. (2016). Helal Turizmin Kavramsal Çerçevesi ve Türkiye'deki Uygulamalar Üzerine Bir Değerlendirme. 3rd International Congress of Tourism & Management Researches 1425-1440. BOYRAZ, M., Mutluç, A.S., Güvenen, Ö.A., Dikmen, H. (2017). Müslüman Tüketicilerin Helal Ürün Algısı, Tutum Ve Beklentileri Üzerine Bir Araştırma 1. International Halal Tourism Congress. 143-159.
• DOĞAN, B., Baydar, V. (2014). 2000’li Yıllardan Sonra Türkiye’de Mütedeyyin Sınıfın Tatil Anlayışı Ve Konaklama Sektörüne Etkileri: Arz Kaynaklı Bakış Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 5(11), 155-166.
• ELAZİZ, M. F., Kurt, A. (2016). Religiosity, consumerism and halal tourism: A Study of Seaside Tourism Organizations In Turkey. Turizam : međunarodni znanstveno-stručni časopis, Vol. 65/ No. 1, 115-128.
• EL-GOHARY, H. (2016). Halal Tourism, Is it really Halal? Tourism Management Perspectives 19 124–130.
• FARAHANI, Z. H., Eid, R. (2016). Muslim World: A Study Of Tourism & Pilgrimage Among OIC Member States Tourism Management Perspectives 19 144-149.
• FARAHANI, H. Z., Henderson, J. C. (2010). Islamic Tourism and Managing Tourism Development in Islamic Societies: The Cases of Iran and Saudi Arabia. Internatıonal Journal Of Tourism Research 12, 79-89.
• HEISKANEN, E., Hyvönen, K., Niva, M., Pantzar, M., Timonen P., Varjonen, J. (2007). User Involvement In Radical Innovation: Are Consumers Conservative? European Journal of Innovation Management10(4): 489-509.
• HENDERSON, (2016). Halal Food, Certification and Halal Tourism: Insights from Malaysia and Singapore. Tourism Management Perspectives 19: 160-164.
• JAFARI, J.,Scott, N.(2014). Muslim World and its Tourisms. Annals of Tourism Research,44:1-19.
• KASARCI, H. (2016). Tüketim Çarkında Müslümanlar Mediacat Dergisi sayı 255 47-51.
• LATİF, (2016). Turkey’s $2.7 Bln Muslim Tourism Business Opportunity Global Islamic Economy Gateway Thomson Reuters & DinarStandart tarafından hazırlanmıştır. www.salaamgateway.com adresinden alınmıştır.
• MEMİŞ, S. (2017). Turizmde Yeni Bir Pazarlama Yaklaşımı: Helal Turizm Ve Dünyadaki Uygulamaları Üzerine Bir İnceleme GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi 8(21): 172-181.
• OFLAZ, M., (2015), “Turistik Ürün Çeşidi Olarak Helal Turizm Konsepti Uygulayan Konaklama Tesislerinde Müşteri Algıları”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, SBE, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı.
• PAMUKÇU, H., Sarıışık, M. (2017). Helâl Turizm Kavramı Ve Gelişimi Üzerine Genel Bir Değerlendirme Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 3(1): 82-98.
• POYRAZ, H., Oktay, K. (2017). Helâl Konseptli Otellerde Tutundurma Stratejilerine Yönelik Bir Değerlendirme Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi 2(1): 101-111.
• RAHMAN, M. K. (2014). Motivating Factors of Islamic Tourist's Destination Loyalty: An Empirical Investigation in Malaysia. Journal of Hospitality and Tourism Management Vol. 2(1), 63-77.
• SEYİDOV, İ. (2015). Tüketicilerin Davranışlarında Şekillendirici Bir Faktör Olarak İslami Bağlılık Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 9(1): 388-409.
• State of the Global Islamic Economy Report (2018) Thomson Reuters & DinarStandart tarafından hazırlanmıştır. www.salaamgateway.com adresinden alınmıştır.
• TORLAK, Ö. (2012). İslam Ülkeleri Arasında Helal Ürün Pazarlama Potansiyeli, Problemleri ve Çözüm Önerileri, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi 4(2): 1-9.
• YILDIRIM, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri Seçkin Yayıncılık, Ankara, 6. Basım.
• YÜCEBAŞ, S. (2012). Türkiye'de muhafazakâr lığın Gündelik Yaşam Estetiği İnsanbilim Dergisi 1(2): 62-80.
• ZENGİN, B., Şen, L.M., Üstün, M., Bozkurt, E. (2017). Türk Halkı’nın Helal Turizme Bakış Açısı: Sakarya İli Örneği I. International Halal Tourism Congress, 211-218.
• ZORLU, A. (2003). Türkiye’de Batılı Yaşam Tarzı Olarak Tüketim: Türkiye’de Tüketim Ürünlerinin Ve Kültürünün Tarihi Gelişimi Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E- Dergisi. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/zorlucerceve.htm
• http://www.pewforum.org/2015/04/02/religious-projections-2010-2050/#
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&kelime=muhafazak%C3%A2r&uid=36632&guid=TDK.GTS.5bf5088a28e0f8.75912292
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=HELAL