KENTİN ÖKSÜZLERİ: REFAKATSİZ GÖÇMEN ÇOCUKLARA YÖNELİK FAALİYETLER KONYA ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 630 - 644, 25.03.2019

Sevcan Güleç Solak Hatice Kübra Kurt

Öz

Günden güne
artarak devam eden göç hareketleri küresel, ulusal ve yerel anlamda geniş etki
alanına sahiptir. Göçmenlerin önemli bir kısmını çocukların oluşturması, göç
yönetiminde çocuklara yönelik politika ve faaliyetleri gerekli kılmaktadır.
Özellikle kendisinden sorumlu bir yetişkinin refakatinde olmayan on sekiz yaş
altı küçükler olarak tanımlanan refakatsiz çocuklar/küçükler; göç
hareketliliğinde, yerleşme ve uyum sürecinde diğer çocuklara ve yetişkinlere
oranla daha çok zarar görmektedirler. En incinebilir durumdaki refakatsiz
çocuklara yönelik faaliyet ve politikaların daha karmaşık bir sorun olarak
görülmesi; bu konunun daha hassas olarak ele alınmasını zorunluluk olarak
karşımıza çıkarmaktadır. Bu çalışmada özellikle Suriye’den gelen refakatsiz çocuklara
yönelik merkezi ve yerel yönetimlerin gerçekleştirmiş olduğu faaliyet ve
politikalarla sivil toplum kuruluşlarının girişimlerinin mevcut durumu Konya il
örneğinde ele alınarak incelenmiştir. Bu çerçevede öncelikle literatür
taramasında göç, göçmenlere ve özelde refakatsiz çocuklara yönelik yapılan
çalışmalarla birlikte mevcut yasal düzenlemeler incelenmiştir. Ardından Konya
ilinde göçmenlere yönelik faaliyet gösteren paydaşlarla gerçekleştirilen alan
araştırmasının bulguları çalışmaya aktarılarak genel değerlendirme ile çözüm
önerileri ortaya konmaya çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Göç, Refakatsiz Çocuklar, Sivil Toplum Kuruluşları

Kaynakça

• 11.05.2013 tarih ve 28615 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
• 17.03.2016 tarih ve 29656 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik
• 22.04.2014 tarih ve 28980 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetimi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik
• 22.10.2014 tarih ve 29153 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Geçici Koruma Yönetmeliği
• 25.10.2015 tarih ve 152065 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Refakatsiz Çocuklar Yönergesi
• 29.03.2015 tarih ve 29310 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği
• Atasü-Topçuoğlu, R. (2012).Türkiye’de Göçmen Çocukların Profili: Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Önerileri: Bir Hızlı Değerlendirme Araştırması. Ankara: Uluslararası Göç Örgütü (IOM).
• Atasü-Topçuoğlu, R. (2014). Hayatı Değiştirmek İçin Yola Çıkanlar– Yola Çıkınca Değişen Hayatlar: Bir Müracaatçı Grubu Olarak Göçmen Çocuklar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 25(1), Nisan, 89-107.
• Bahadır, H.,&Uçku, R. (2016). İzmir’in Bir Mahallesinde Yaşayan 6-17 Yaş Arasındaki Suriyeli Çocukların Çalışma Durumları ve Çalışma Durumlarını Etkileyen Etmenler. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), (ARALIK), 117-124.
• Barış, İ.,& Boztilki M. (2017). Uluslararası Göç Ve Çocuklar, Abulfez Suleymanov, Pelin Sönmez, Fatma Demirbaş Ünver, Selami Metin Akbaba, (Ed:) içinde,Refakatsiz Göçmen Çocuklar, LONDON: Transnational PressLondon. 220-225.
• Çobaner, A. A. (2015). Çocuk Hakları Bağlamında Suriyeli Mülteci Çocukların Haberlerde Temsili, Marmara İletişim Dergisi. 24, 27-54.
• Dost Eli. (2018). Dost Eli Derneği, https://dosteli.org.tr/faaliyet-Multeciler_9 ve https://dosteli.org.tr/kurumsal-Hakkimizda_109 adreslerinden alındı.
• Duruel, M. (2017). Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Suriyeli Yetim Yaşam Merkezleri: Hatay İli Örneği, Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.3(4),150-160.
• ELBİR. (2018). ELBİR Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği, http://www.elbirdernegi.org/sayfa/hedefimiz/1562175 ve http://www.elbirdernegi.org/sayfa/hakkimizda/852569 adreslerinden alındı.
• Erikli S. & Eray Ş.,(2016), "Bir Sosyal Politika Ve Adli Konu Olarak Çocukların Korunma Sorunu",Kentsel Güvenlik Ve Çocuk Suçluluğu İçinde Ed:Ayşe Çolpan Kavuncu, Polis Akademisi Yayınları, Ankara , ss.263-272.
• GIGM. (2016). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, 2015 Türkiye Göç Raporu. T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları. 35, 2016.
• GIGM. (2018). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. Ağustos 30, 2018 tarihinde http://www.goc.gov.tr/mobilicerik3/kabul-ve-barinma-merkezleri_283_286_287adresinden alındı.GIGM. (2018). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. Ekim 30, 2018 tarihinde http://www.goc.gov.tr/icerik6/gecici-koruma_363_378_4713_icerikadresinden alındı.Göç Terimleri Sözlüğü, (2013). Richard Perruchoud ve Jillyanne Redpath-Cross(Ed:), IOM, No. 31, 2. Baskı.
• Güleç-Solak, S.,& Pekküçükşen, Ş., & Çelik, V. (2017). Farklı Yönleriyle Göç ve Yönetimi. Şerife Pekküçükşen, Sevcan Güleç Solak(Ed.) içinde, Türkiye’de Suriyeli Çocuk Olmak: Belediyelerin Bütünleştirici Rolü Üzerine Bir Değerlendirme (s.81-92).Lambert Academic Publishing.
• IBC (2018). Uluslararası Mavi Hilal Vakfı, https://www.ibc.org.tr/TR/neler-yapiyoruz# ve https://www.ibc.org.tr/TR/238&slug=biz-kimiz adreslerinden alındı.
• Karataş, K.,&Tılıç, H. R., & Atasü-Topcuoğlu, R., & Demir, O. Ö. (2014).Türkiye’de Refakatsiz Çocuklara Erişim Ve Çocuğun Yüksek Yararına Yönelik Hizmet Sunumunun Teşvik Edilmesi Projesi Değerlendirme Raporu.
• Kaya, A.,& Erdoğan M.M. (2015). Türkiye’nin 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler Der: M.M. Erdoğan ve A. Kaya içinde, Giriş, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kesgin, S. S., (2017) “Türk Kamu Yönetiminde Göçmen Çocuklara Yönelik Politikalar”, Göç Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, Mayıs 2017.
• Kıray, M. (2003). Kentleşme Yazıları, İstanbul: Bağlam Yayınları
• KOMEK. (2018). Konya Meslek Edindirme Kursu. Kasım 11, 2018 tarihinde http://komek.org.tr/sayfadetay.php?sayfaID=1615 adresinden alındı.
• Konya Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü. Eylül 09, 2018 tarihinde https://konya.aile.gov.tr/kuruluslarimiz/cocuk-hizmetleri-genel-mudurlugune-bagli-kuruluslarimiz/alaaddin-cocuk-destek-merkezi adresinden alındı.
• Konya Büyükşehir Belediyesi 2017 Faaliyet Raporu.
• Kurt, H. K. (2018). Refakatsiz Çocuklara Yönelik Göç İdaresi Tarafından Yürütülen İşlemler, Konya Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğü Staj Araştırma Raporu.
• Özservet- Çakırer, Y. (2015). Uluslararası Göç Ve Mülteci Sorununun Çözümünde Kamu Yönetiminin Rolü, Yakup Bulut (Ed.)içinde, Göçmen Çocukların Şehre Uyumu Ve Eğitim Politikası,Umuttepe Yayınları,Kocaeli, 93-112.
• Ribat. (2018). Ribat İnsani Yardım Derneği, https://www.ribatinsaniyardim.org/sayfa.php?sayfa=yetim ve https://www.ribatinsaniyardim.org/# adresinden alındı.
• Suárez-Orozco, C. (2016). Göçmen Aileler ve Çocukları: Uyum ve Kimlik Oluşumu, Aydoğmuş Ördem, Ö. (Çev.) RouteEducational and Social Science Journal Volume 3(5), December, 28-40.
• Tekeli, İ. (2008).Göç ve ötesi, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Thorns, D. (2010). Kentlerin Dönüşümü: Kent Teorisi ve Kentsel Yaşam, İstanbul: SOYAK Yayınları
• Türk Kızılay Toplum Merkezi.(2018). Kasım 10, 2018 tarihinde http://www.kizilaytoplummerkezleri.org/tr/hakkimizda adresinden alındı.
• UNICEF. (2017). Türkiye’deki Suriyeli Çocuklar, Kasım 10, 2018 tarihinde https://www.unicefturk.org/yazi/acil-durum-turkiyedeki-suriyeli-cocuklaradresinden alındı.
• Yılmaz, A. (2014).Uluslararası Göç: Çeşitleri, Nedenleri Ve Etkileri, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), Winter, 1685-1704, Ankara.
• Yılmaz, A. (2015).Uluslararası Göç Ve Türkiye: Türkiye’deki Çocuk Göçmenler Ve Sığınmacı Ailelere Tanınan Haklar Ve Daha iyi Uygulamalar İçin Öneriler, Akademik Bakış Dergisi, 49, Mayıs – Haziran, 475- 493.