PATERNALİST LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL İLETİŞİM ARASINDAKİ İLİŞKİ: DOĞU AKDENİZ BÖLGESİNDE BİR BELEDİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 8, 70 - 87, 12.09.2017

Mustafa Taşlıyan Hüseyin Çiçeklioğlu Tuba Bıyıkbeyi

Öz

Farklı
toplum ve kültürlerde yöneticilerden beklenen liderlik tarzları da değişiklik gösterebilmektedir. Doğu
toplumlarında daha iş birlikçi ve geniş güç mesafesi niteliği bulunduğundan
dolayı paternalizm anlayışı özellikle bu toplumlarda daha yaygın olarak
görülmektedir.

Paternalizm;
hiyerarşik ilişkiler içerisinde liderin örgütü bir aile ortamına benzetip,
astların hem bireysel hem profesyonel yaşamlarında yol gösteren, destekleyen ve
karşılığında da onlardan örgüte ve kendilerine karşı sadakat ve bağlılık
bekleyen bir yaklaşımdır. Örgütsel iletişim ise, bir örgütün çeşitli kısımları
ve personeli arasındaki bilgi, veri, algı, anlayış, yaklaşım aktarmaları isinde
kullanılan her türlü metot, araç, gereç ve tekniği ile bu aktarmadaki çeşitli
sistemleri (kanalları) ve yazılı sözlü sözsüz her türlü mesaj şeklini
içermektedir. Paternalist liderlerin ”babacan” tavırları sayesinde örgütsel
iletişimin iyileşeceği düşüncesi bu araştırmanın temel çıkış noktasıdır.

Bu çalışmanın
amacı paternalist liderlik ile örgütsel iletişim arasındaki ilişkiyi
incelemektir. Araştırmanın örneklemini Doğu Akdeniz Bölgesinde yer alan bir
ilçe belediyesinde çalışan 110 kişi oluşturmaktadır. Veri toplamada anket tekniği
kullanılmıştır. Araştırmada amaçlara ulaşabilmek için frekans analizi,
korelasyon ve regresyon gibi analizler yapılmıştır. Araştırma sonucunda
örgütsel iletişim ile paternalist liderliğin alt boyutları arasında orta
şiddette ve pozitif ilişki bulunmuştur. Ayrıca demografik farklılıklar örgütsel
iletişim algısı ve paternalist liderlik algısında farklılıklara sebep
olmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Paternalist, Liderlik, İletişim

Kaynakça

• KAYNAKÇA AYCAN, Z., 2001. “Human Resource Management In Turkey: Current Issues and Future Challenges”, International Journal of Manpower, 22 (3), 252-260. AYCAN, Z. ve KABASAKAL, H., 2006. “Social Contract And Perceived Justice Of Workplace Practices To Cope With Financial Crisis”, Group And Organization Management, 31(4), 469-502. BALTAS, Z.- BALTAS, A., 1994. Beden Dili, İstanbul. BÖREKÇİ, D., Y., 2009. “Paternalist Leadership Style’s Evolution İn E-Culture”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38(2), 103-109. BUDAK, G. ve FETTAHLIOĞLU, Ö.O., 2015. “İndigo Liderlik ve İndigo Liderlik Ölçeği”, The International Journal of Business&Management, 3(6): 176-185 CAN.H, ASAN, ÖZNUR,VE AYDIN, E., M., 2006. Örgütsel Davranış. İstanbul: Arıkan Yayınları. CERİT, Y., 2012. “Paternalistik Liderlik İle Yöneticiden Ve İşin Doğasından Doyum Arasındaki İlişki” Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 35-56 DWORKİN, G., 1972. “Paternalism”, The Monist, Vol. 56 No. 1, 64-84. ERBEN, G,S., ÖTKEN,A,B., 2014. “Paternalist Liderlik Ve İşe İlişkin İyilik İlişkisinde İş Yaşam Dengesinin Rolü” Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Sayı:22, 103-121 ERBEN, G., S., 2004. “Toplumsal Kültür Aile Kültürü Etkileşimi Bağlamında Paternalizm Boyutuyla İşletme Kültürü: Türkiye Örneği”, 1. Aile İşletmeleri Kongresi Bildirileri, 17-18 Nisan 2004, (Ed.: Koçel, T.), İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları: 345-356. ERBEN, G,S., ÖTKEN,A,B., 2014. “Paternalist Liderlik Ve İşe İlişkin İyilik İlişkisinde İş Yaşam Dengesinin Rolü” Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Sayı:22, 103-121 EREN, E., 2001. Örgütsel Davranış Ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul. ERKOÇ, T., 2008. “Kişilik Özelliklerinin Örgütsel İletişime Etkisi Ve Bir Araştırma” Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul FARH, J., ve CHENG, B., S., 2000. “A Cultural Analysis Of Paternalist Leadership İn Chinese Organizations”, Management And Organizations İn The Chinese Context, London: Macmillan, 84-127. FİTZSİMONS, D. J., 1991. “From paternalism to partnership. Journal of Compensation and Benefits”, 6: 48-52. GELFAND, M,J., EREZ, M., ve AYCAN, Z., 2007. “Cross-Cultural Organizational Behavior”, Annual Review of Psychology. 58, , 479-514. GOMEZ-MEJİA, L., R. & BALKİN, D. B., 2002. Management. New York: Mcgraw-Hill. GÜNEY, S., 2001. Yönetim ve Organizasyon, İstanbul. GÜRGEN, H., 1997. Örgütlerde İletişim Kalitesi. İstanbul: Der Yayınları. HAYEK, M.; NOVİCEVİC, M., M.; HUMPHREYS, J., H. ve JONES, N., 2010. “Ending the Denial of Slavery in Management History: Paternalist Leadership of Joseph Emory Davis”, Journal of Management History, 16(3), 367-379. HISTORY OF PATERNALİSM, www.britannica.com/topic/paternalism, accessed 20/12/2016 KILIÇ, B., 2010. “Paternalist Liderliğin Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi”, 18. Ulusal Yönetim ve Örgüt Kongresi Bildirileri, 20-22 Mayıs 2010, Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi: 681-688. KOÇEL, T., 2015. İşletme Yöneticiliği. 16.Baskı İstanbul: Beta Basım Yayın KOÇEL, T., 2003. İşletme Yöneticiliği. 9.Baskı İstanbul: Beta Basım Yayın KOÇEL, T., 1998. Yönetim Ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik-Modern-Çağdaş Yaklaşımlar, İşletme Yöneticiliği, İstanbul. KÖKSAL, O., 2011. “Paternalizm İle Algılanan Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma”. Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 12(2), 159-170. NORTHHOUSE, P., 1997. Leadership: Theory and Practice, Sage Publication, California, ss. 504. ÖZ, E., Ü. ve KILIÇ, B., 2010. “Paternalist Liderliğin Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi”, 18. Ulusal Yönetim ve Örgüt Kongresi Bildirileri, 20-22 Mayıs 2010, Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi: 681-688. PADAVİC, I.ve W. R. EARNEST., 1994. ”Business Dimensions to Organizational Counseling‟, Counselling Psychology Quarterly 7(3): 275–285. PAKSOY, M.- ACAR, A.C., 1995. Örgütsel İletişim, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. PELLEGRİNİ, E, K., ve SCANDURA, T, A., 2006. “Leader-Member Exchange (LMX), Paternalism, And Delegation İn The Turkish Business Culture: An Empirical İnvestigation”, Journal Of International Business Studies, 37, 264-79. RAWAT, P., ve LYDON, S., 2016. “Effect Of Paternalistic Leadership Style On Subordinate’s Trust: An Indian Study”. Journal Of Indian Business Research, 8(4), Ss. 264 – 277. ROBBİNS, S., Organizational Behavior, Eight Edition, Prentice Hall, New Jersey, 1998 SABUNCUOĞLU, Z. ve GÜMÜŞ. M., 2008. Örgütlerde iletişim. İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım. SAYERS, F., BİNGAMAN, C., E. GRAHAM, R. ve WHEELER, M., 1993. Yöneticilikte İletişim. Çeviren: Doğan Şahiner, İstanbul: Rota Yayınları. ŞİMŞEK, M., 2001. Toplam Kalite Yönetimi, Hayat Yayınları, İstanbul, 2001. ŞİMŞEK, M. Ş., AKGEMCİ, T. ve ÇELİK, A., 2011. Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Gazi Kitabevi. YILMAZ, A., 2007. Kurumlarda Öfke İfade Biçiminin Örgütsel İletişim Kalitesine Etkisinin Değerlendirilmesi Ve Eskişehir Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü’nde Bir Uygulama Örneği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.