BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ZİHİNSEL ENGELLİLERE YÖNELİK TUTUMLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 3, 103 - 112, 14.10.2018

Tamer Karademir Mahmut Açak Ünal Türkçapar Hüseyin Eroğlu

Öz

Bu çalışma beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının zihinsel engelli çocuklara yönelik
tutumlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018
Eğitim ve öğretim yılında okuyan KSÜ beden eğitimi ve spor yüksekokulu
öğrencileri oluşturmaktadır. 3. ve 4. sınıf öğrencilerinden 80 kadın 120 erkek
olmak üzere toplam 200 öğrenci çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır.
Araştırmanın verilerini toplamak amacı ile araştırmacılar tarafından hazırlanan
kişisel bilgi formunun yanı sıra Süngü (2012) tarafından Beden eğitimi
öğretmenlerinin zihinsel engelli çocuklara (ZEÇ) yönelik tutumlarını ölçmek
amacıyla geliştirilmiş beşli likert tipi “Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik
Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre, zihinsel engelli
çocuklara yönelik tutumların cinsiyet değişkenine göre istatistiksel olarak
anlamlı fark oluşturduğu belirlenmiştir (p<0.05). Araştırma grubunun
Zihinsel engelli yakınınız veya tanıdığınız var mı ve sınıf değişkenine göre
ise istatistiksel olarak fark bulunmamıştır (p>0.05).Araştırmadan elde
edilen sonuçlara göre, bayan öğrencilerin zihinsel engelli öğrencilere yönelik
tutumlarının erkeklere göre daha yüksek puan ortalamalarına sahip oldukları
görülmüştür. Araştırma grubu kendilerine yöneltilen ifadelere katılma puan
ortalaması en yüksek “zihinsel engelli öğrenciyle çalışabilmem için özel eğitim
alanında eğitim almam gerekir” ve “sınıflarında zihinsel engelli arkadaşı olan
öğrenciler kendi sağlıklarının değerini daha iyi anlarlar” ifadeleri olmuştur.
En düşük puan ortalaması ise “beden eğitimi dersinde zihinsel engelli
çocukların olması, beni endişelendirir” ve “Okul yönetiminin sınıfta zihinsel
engelli bir öğrencinin eğitim almasını destekleyeceğini düşünüyorum” ifadeleri
olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Zihinsel Engelli, Beden Eğitimi Öğretmeni, Spor

Kaynakça

• 1. Allport, G.W. (1954). The nature of prejudice. Reading, MA: Addison -Wesley
• 2. Avramidis, E, Bayliss, P. & Burden, R. (2000). Student teachers’ attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school. Teaching and Teacher Education, 16, (3), 277-293.
• 3. Block, E.M., & Obrusnikova, I. (2007). Inclusion in Physical Education: A Review of the Literature From 1995-2005. Adapted Physical Activity, 24, 103-124.4. Bondurant, B.J. (2004). Teachers attitudes towards inclusion. Unpublished master thesis, California State University.
• 5. Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• 6. Conatser, P., Block, M., & Gansneder, B. (2002). A quatic in structors’ beliefs toward inclusion: The Theory of Planned Behavior. Adapted Physical Activity Quarterly, 19, 172-187.
• 7. Connolly M. (1994). Practicum experiences and journal writing in adapted physical education: Implications for teacher education. Adapted Physical Activity Quarterly, 11, 306-328.
• 8. Çolak, M., & Çetin, C. (2014). Öğretmenlerin Engelliliğe Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:29, Sayı:1, ss. 191-211.
• 9. Dunn, J. M., & Fait, H. (1997). Special Physical Education: Adapted, individualized, developmental Seventh Edition, Iowa Dubuque Brown & Benchmark, 22.
• 10. Eichsteadt, C. B., & Lavay, B. W. (1995). Physical Activity for Individuals with Mental Retardation Compaign, Illinois, 47
• 11. Fakolade, O.A., Adenıyı, S.O. & Tella, A. (2009). Attitude of teachers towards the inclusion of special needs children in general education classroom: thecase of teachers in some selected schools in Nigeria. International Electronic Journal of Elementary Education, 1(3), 155-169.
• 12. Gürsel, F. (2006). Engelliler için beden eğitimi ve spor dersinin öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-73.
• 13. Hodge, S.R., Tannehil, D., & Kluge, M.A. (2003). Exploring the meaning of practicum experiences for PETE students. Adapted Physical Activity Quarterly, 20, 381- 399.
• 14. Hodge, S.R., & Jansma, P. (1999). Effects of contact time andlocation of practicum experiences on attitudes of physical education majors. Adapted Physical Activity Quarterly, 16, 48-63.
• 15. Hutzler, Y. (2003). Attitudes toward the participation of individuals with disabilities in physical activity. A review. QUEST 55: 347–73.16. Hutzler, Y., Zach, S., & Gafni, O. (2005). Physical education students’ attitudes and self efficacy towards the participation of children with special needs in regular classes. European Journal of Special Needs Education, 20(3), 309-327.
• 17. Jerlinder, K.,Danermark, B., & Gill, P. (2009). Swedish Primary‐School Teachers’ Attitudes to İnclusion – The Case of PE and Pupils with Physical Disabilities. European Journal of Special Needs Education, 25:1, 45-57.
• 18. Meegan, S., & MacPhail, A. (2006). Irish physical educators’ attitude toward teaching students with special educational needs, European Physical Education Review, 12(1), 75-97.
• 19. Obrusnikova, I. (2008). Physical educators’ beliefs about teaching pupils with disabilities. Perceptual and Motor Skills 106: 637–44.
• 20. Özcan, G.H. (2016). Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenlerinin Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gedik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 21. Özer, D., Nalbant, S., Ağlamış, E., Baran, F., Kaya-Samut, P., Aktop, A., & Hutzler, Y. (2013). Physical education teachers’ attitudes towards children with intellectual disability: the impact of time in service, gender, and previous acquaintance, Journal of Intellectual Disability Research, 57 (2), 1001-1013.
• 22. Özer, D., & Süngü, B. (2016). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Bakış Açısından “Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor Dersi” Uygulamaları, Hacettepe Journal of Sport Sciences, 27 (1), 1–15.
• 23. Perlman, D.J., & Piletic, C. (2012). The influence of an adapted physical education course on preservice teacher instruction: Using a self-determination lens. Australian Journal of Teacher Education. 37(1). Article 1.
• 24. Rizzo, T., & Vispoel , W.P. (1991). Physical Educators, Attributes and Attitudes toward Teaching Students with Handicaps, Adapted Physical Activity Quarterly, 8, 4-11.
• 25. Rizzo, T.R.,& Wright, R.G. (1988). Physical educators’ attitudes toward teaching students with handicaps. Mental Retardation, 26, 307-309.
• 26. Roper, A.E., & Santiago, J.A. (2014). Influence of service learning on kinesiology students’ attitudes toward p–12 students with disabilities. Adapted Physical Activity Quarterly, 31, 162-180.
• 27. Rust, R., & Sinelnikov, O. (2010). Practicum in a self-contained environment: Pre-service teacher perceptions of teaching students with disabilities. Physical Educator, 67(1), 33-46.
• 28. Sezer, F. (2012). Engelli Bireylere Yönelik Olumlu Tutum Geliştirmeye Yönelik Önleyici Rehberlik Çalışması; Deneysel Bir Uygulama, E-Journal of New World Science Academy, S:7 (1). 16-26.
• 29. Şahin, F. & Güldenoğlu, B. (2013). Engelliler Konusunda Verilen Eğitim Programının Engellilere Yönelik Tutumlar Üzerindeki Etkisi, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 2 (1), 214-239.
• 30. Şahin, H., & Bekir, H. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 3, 767-779.
• 31. Taliaferro, A.R., Hammond, L., & Wyant, K. (2015). Preservice physical educators’ self-efficacy beliefs toward inclusion:the impact of course work and practicum. Adapted Physical Activity Quarterly, 32, 49-67.
• 32. Winnick, J. P. (Ed) (1990). Adapted physical Education and Sport, Human Kinetics Books, Champaign Illinois
• 33. Yetim, A. (2000). Sosyoloji ve Spor, Ankara.