KAŞGARLI MAHMUT’UN “DİVANU LUGATİ’T-TÜRK” ADLI ESERİNDE MÜZİK TERİMLERİ/Musical Terms in Diwan Lughat at-Turk by Mahmut of Kashgar

Yıl 2018, Sayı: 60, 309 - 312, 28.06.2018

Zakircan Arıpov

Öz

Öz

Bu bilimsel çalışmada ünlü Türk bilim adamı Kaşgarlı Mahmut’un “Divanu Lugati’t-Türk” eserindeki müzik terimleri konusu ele alınmakta, Doğu müzik terimleri üzerinde yapılacak araştırmalar sırasında Orta Çağ müzik bilimiyle ilgili eserlerin ana kaynak olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca, makalede Yakın ve Orta Doğu halkları müzik terimlerinin, özellikle, Özbek müzik terimlerinin şekillenmesi ve gelişmesine Orta Asya bilim adamlarından Farabi, İbn-i Sina, İbn-i Zeylâ, Harezmî ve Kaşgarlı Mahmut gibi ünlü isimlerin büyük katkı sağladıkları belirtilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kaşgarlı Mahmut, “Divanu Lugati’t-Türk”, Doğu Müzik Terimleri, Orta Çağ, Müslüman Uyanış Çağı, Rönesans, Melodi.

Abstract

In this study, the musical terms in Dīwānu’l-Luġat al-Turk by a well-known Turkish philologist Mahmud Kashgari have
been examined, and it has been emphasized that the works regarding Middle Age
Musicology should be appreciated as main sources in the research to be done
about Eastern musical terms. Moreover, in this article, it has been stated that
famous scholars such as Middle Asian philologists, Farabie, Ibn Sina, Ibn
Zayla, Kharezmie and Mahmud Kashgari contributed to shaping and developing musical
terms of Near and Middle East Folks, particularly, Uzbek musical terms.  

Keywords: Mahmud Kashgari, "Dīwānu
L-Luġat Al-Turk", Eastern Music Terms, Middle Age, Age of Muslim
Awakening, Renaissance, Melody.

Anahtar Kelimeler

Kaşgarlı Mahmut, “Divanu Lugati’t-Türk”, Doğu Müzik Terimleri, Orta Çağ, Müslüman Uyanış Çağı, Rönesans

Kaynakça

• Fitrat, A. (1993). O‘zbek Klassik Musiqasi va Uning Tarixi. Toshkent: “Fan” Nashriyoti.
• Karimov, İ. A. (1998). Ma’naviy Yuksalish Yo‘lida. Toshkent: “O‘zbekiston” Nashriyoti
• Mes, Adam. (1973). Musulmanskiy Renessans. Moskva: “Nauka”.
• Muttalibov, S.M. (1960). Mahmud Koshg‘ariy, Turkiy So‘zlar Devoni ( ديوان لغات الترك - Devonu Lug‘otit Turk). Uch Tomlik, T.1. Toshkent: O‘z. SSR FA Nashriyoti.
• Muttalibov, S. M. (1963). Mahmud Koshg‘ariy, Turkiy So‘zlar Devoni ( ديوان لغات الترك - Devonu Lug‘otit Turk). Uch Tomlik, T.3. Toshkent: O‘z. SSR FA Nashriyoti.
• Nazarov, A. (1995). Forobiy va Ibn Sino Musiqiy Ritmika Xususida (Mumtoz İyqo’ Nazariyasi). Toshkent: G‘afur G‘ulom Nashriyoti.
• Radjabov A. K. (1983). İstorii Razvitiya Muzikalnoy Jizni Maverannaxra i Xorasana VII – VIII vv. // Xorezm i Muxammad al-Xorezmi v Mirovoy İstorii i Kulture.: Sbornik. Otvetstvenniy redaktor N. N. Negmatov. - Dushanbe: «Donish», B. 92 -113.