HUZUREVİNDE VE EVDE KALAN YAŞLILARDA YALNIZLIK VE ALGILANAN SOSYAL DESTEK İLE MUTLULUK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 1, 33 - 41, 27.04.2018

Rahşan Çevik Akyıl Derya Adıbelli Neşe Erdem Nükhet Kırağ Betül Aktaş Ayfer Karadakovan

Öz

ÖZET

Amaç: Çalışma, aile ortamında yaşayan, gündüz bakım
evinde kalan ve huzurevlerinde yaşayan yaşlıların mutluluk, yalnızlık ve sosyal
destek düzeylerini karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Araştırma ilişkisel ve tanımlayıcı
türde Kasım 2015-Mayıs 2017 tarihleri
arasında, Aydın Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bağlı Aydın Huzurevi, Aymelek
Derneği Yaşlı Gündüz Bakımevi ve Aydın il merkezinde bulunan 11 Nolu Aile
Sağlığı Merkezi’nde yapılmıştır. Veriler yüz yüze
görüşme tekniği ile toplanmış, veri toplamada tanıtıcı bilgi formu, UCLA
Yalnızlık Ölçeği, Aile ve Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Öznel
Mutluluk Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 20.0
programı, analizinde tanımlayıcı istatistikler, Kruskal-Wallis varyans analizi
ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular:
Yaşlıların yaş ortalamaları 73±4.9, %71.4’ü kadındır. Yaşlıların yaşadıkları yere
göre yalnızlık puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır.
Yaşlı bireylerin yaşadıkları yere göre aileden ve arkadaştan algılanan sosyal
destek düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu
saptanmıştır. Evde yaşayan yaşlı bireylerin gündüz bakım evi ve huzurevinde
yaşayanlara göre öznel mutluluk düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
Aynı zamanda, fiziksel ve psikolojik olarak kendini “iyi” hissedenlerin öznel
mutluluk düzeyleri daha yüksek bulunmuştur.

Sonuç: Bu araştırmada evde
yaşamanın yaşlılarda sosyal destek ve öznel mutluluk düzeylerini yükselttiği
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:
Yaşlı birey; yalnızlık; sosyal destek; mutluluk

ABSTRACT

Relationship of the level of  loneliness
and perceived social support and happiness in elders staying at home and
nursing home.

Aim: The
study was conducted to compare the levels of happiness, loneliness and social
support among the elderly living in family settings, staying in day care
facilities and living in nursing homes.

Method:
The research was carried out between November 2015 and May 2017 in Aydin
Nursing Home, Aymelek Association Old Age Day Care Center and the 11 Numaral
Family Health Center in Aydın city center.which are affiliated to Aydın Social
Services Directorate. Data were collected using face-to-face interview
technique, data were collected using descriptive information form, UCLA Loneliness
Scale, Family and Friends Perceived Social Support Scale, and Subjective
Happiness Scale. In the evaluation of the data, descriptive statistics,
Kruskal-Wallis variance analysis and Pearson correlation analysis were used in
the SPSS 20.0 program.

Results:
The average age of the elderly was 73 ± 4.9, 71.4% were females. There was no
significant relationship between loneliness point averages according to the
place where the elderly lived. A statistically
significant relationship was found between the level of social support
perceived by family and friends according to the place where the elderly people
lived. Elderly individuals living at home were found to have higher levels of
subjective happiness according to those living in day care homes and nursing homes.
At the same time, physical and psychological self-perceived "good"
subjective happiness levels were found to be higher.

Conclusion:
In this study, it was found that living in the home increased social support
and subjective happiness levels in the elderly.

Keywords: Elderly individual;
loneliness; social support; happiness

Anahtar Kelimeler

Yaşlı birey, Yalnızlık, Sosyal destek, Mutluluk

Kaynakça

• Ardahan M. Yaşlılık ve Huzurevi. Aile ve Toplum 2010; 11(5):25-32.
• Bahar A, Tutkun H, Sertbaş G. Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Anksiyete ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6(4): 227-39.
• Baran AG. Başarılı yaşlanma modellerinin sosyolojik analizi. İçinde: Kalınkara V, Akın G. V. Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı. Ankara: Gazi Kitabevi; 2007 s.236-45.
• Cooper C, Bebbington P, Livingston G. Cognitive impairment and happiness in old people in low and middle income coutries: results from the 10/66 study. Journal of Affective Disorders 2011; 130, 198-204.
• Coyle CE, Dugan E. Social isolation, loneliness and health among older adults. Journal of Aging and Health 2012; 24 (8), 1346-63.
• Danış MZ.Yaşlıların evde bakım gereksinimleri ve evde bakıma ilişkin düşünceleri:başarılı yaşlanma ve yaşlı bakım modelleri.Ankara: Güç-Vak Yayınları Sosyal Hizmet Dizisi I; 2004.
• Demir A. UCLA Yalnızlık Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7: 14-9.
• Dereli F, Koca B, Demircan S, Tor N. Bir huzurevinde kalan yaşlıların yalnızlık düzeylerinin incelenmesi, Yeni Tıp Dergisi 2010; 27: 93-97.
• Dhar HL. Gender, aging, health and society. J Assoc Physicians India 2001;49: 1012-20.
• DİE Yaşam Memnuniyeti Araştırması, Yayın No: 2936, 2004.
• Diener E. Assessing subjective well-being: Progress and opportunities. Social Indicators Research 1994; 31:103-57.
• Doğan T, Totan T. Translation and validation of the Turkish subjective happiness scale. The Journal of Happiness and Well-Being, 2012.
• Eryılmaz A, Atak H. Ailesiyle yaşayan yaşlılarda mutluluk modeli. Nöropsikiyatri Arşivi 2011; 48, 227-233.
• Eskin M. Reliability, of the Turkish version of the percived social support from friends and family scales. J Clin Psychol 1993; 49: 515-22.
• Gökler-Danışman I, Aydın G. Huzurevinde yaşayan yaşlıların benlik algılarının yordanmasında sosyodemografik özellikler ve algılanan sosyal desteğin rolü. Aile ve Toplum 2011; 7(24), 69-79.
• Hansson OR, Carpenter BN. Relationships in old age, New York: The Guilford Press;1994.
• Helman EA, Stewart C. Social support and the elderly client. Home Health Nurs 1994; 12: 51- 60.
• İstatistik Araştırma Sempozyumu (İAS). 2023 yılı illerin nüfus rakamları tahmini. tuik.gov.tr/ias/ias.html İstatistik Araştırma sempozyumu(İAS) http://www.tsv2023.org/pdf/2023nufus.pdf Erişim Tarihi: 6.07.2015.
• Kang HW, Park M, Wallace JP. The impact of perceived social supports, loneliness and psychical activity on quality of life in South Korean older adults. Journal of Sport and Health Science 2016; 1-8.
• Karadakovan A. Yaşlı sağlığı ve bakım. Ankara:.Akademisyen Tıp Kitabevi; 2014.
• Kim O, Byeon YS, Kim JH, Endo E, Akahoshi M, Ogasawara H. Loneliness, depression and health status of the Instutionalized elderly in Korea and Japan. Asian Nursing Research 2009; 3(2), 63-70.
• Krause-Parello CA. Pet ownership and older women: The relationships among loneliness, pet attachment support, human social support, and depressed mood. Geriatric Nursing 2012; 33 (3), 194-203.
• Lampinen P, Haikkinen RL, Ruoppila, I. Changes in intensity of psyhical exercise as predictors of depressive symptoms among older adults: an eight year follow up study. Prevention Medicine 2000; 30, 371-80.
• Lee CT, Yeh CJ, Lee MC, Lin HS, Chen VCH, Hsieh MH, Yen CH, Lai TJ. Social support and mobility limitation as modifiable predictors in improvement in depressive symptoms in the elderly: Results of a national longitudinal study. Archives of Gerontology and Geriatrics 2012; 55, 530-38.
• Liu JW, Li FY, Lian YL. Investigation of reliability and validity of the social support scale. Journal of Xinjiang Medical University 2008; 31, 1-3.
• Lyubomirsky S, Lepper HS. A measure of subjective happiness: preliminary reliability and construct validation. Soc Indic Res 1999; 46:137-55.
• Mack A. Home: a place in the world. Social Research 1991; 58: 307.
• Nicholson Jr NR. Social isolation in older adults: an evolutionary concept analysis. Journal of Advanced Nursing 2009; 1342-52.
• Patterson BJ. The process of social support: adjusting to life in a nursing home. J Adv Nursing 1995; 21: 682-89.
• Pinquart M, Sörensen S. Influences on loneliness in older adults: A meta-analysis. Basic and Applied Social Psychology 2001; 23(4), 245-66.
• Polat Ü, Kahraman Bayrak B. Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki, Fırat Tıp Dergisi 2013; 18(4), 213-18.
• Procidano ME, Heller K. Measures of perceived social support from friends and from family: three validation studies. Am J Community Psychol 1984; 11: 1-23.
• Russell D, Peplau LA, Cutrona CE. The revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and discriminant validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology 1980;39:472-80.
• Samancıoglu S, Karadakovan A. Yaşlı sağlığının korunması ve geliştirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2010; 5: 126-41.
• Savikko N, Routasalo P, Tilvis RS, Strandberg TE, Pitkala KH. Predictors and subjective causes of loneliness in an aged population. Archives of Gerontology and Geriatrics 2005; 41, 223-33.
• Sertbaş G, Bahar A. Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaşlılığa ilişkin görüşleri ve sosyal uyumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu 2003; 6: 33-9.
• Sorias O. Hasta ve sağlıklı öğrencilerde yaşam stresi, sosyal destek ve ruhsal hastalık ilişkisinin incelenmesi. Psikoloji-Seminer.İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları 9; 1992.s.33-49.
• Su D, Wu XN, Zhang YX, Li HP, Wang WL, Zhang JP, et al. Depression and social support between China’rural and urban empty-nest elderly. Archives of Gerontology and Geriatrics 2009; 55, 564-69.
• Tel H, Tel H, Sabancıoğulları S. Evde ve kurumda yaşayan 60 yaş ve üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerini sürdürme ve yalnızlık yaşama durumu. Geriatri 2006;9:34-40.
• Walton CG, Shultz CM, Beck, CM, Walls RC. Psychological correlates of loneliness in the older adult. Arch Psychiatr Nurs 1991; 5: 165-70.
• Watanabe E, Takeshima N, Okada A, Inomata K. Comparison of water and land based exercise in the reduction of state anxiety among older adults. Percept Mot Skills 2000; 91, 907-14.
• Zuckerman C, Dubles NN, Callopy B. Home health care options – aguide for older persons and concerned families. New York: Insight Books Pub; 1990.