MAKUL DEĞER MUHASEBESİ VE İŞLETME YÖNETİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2008, Cilt: 22 Sayı: 1, 453 - 473, 27.11.2010

Ahmet Doğan Şükran Güngör Tanç Ahmet Tanç

Öz

Tarihi maliyet muhasebesi günümüzde giderek yerini daha yeni
bir yaklaşım olan makul değer muhasebesine bırakmaktadır. Tarihi maliyet
muhasebesi temeline dayanan finansal tablolar, her ne kadar işletmelerin
değerini tahmin etmeye yarayacak bilgileri içerseler de gerçek finansal durumu
ve faaliyet sonuçlarını göstermezler. Mali tablolarda, varlıkların ve
yükümlülüklerin tarihi değerleri ile makul değerleri birbirinden uzaktır. Bu
durum, gerçekte yönetimin başarısını veya başarısızlığını gizlemesine neden
olabilir. İşletmelerin mali tablolarının mevcut piyasa koşullarında gerçek, doğru
bilgilerle kolayca anlaşılmasına ve yorumlanmasına olanak sağlayan değerleme
ölçüsü makul değer ya da gerçeğe uygun değerdir. Bu çalışmada konu ile ilgili
olarak makul değer ile tarihi maliyet arasındaki farklılıklar üzerinde durularak
mali tablo kullanıcıları üzerindeki etkileri ile işletme yönetimine sağlayacağı
katkılar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarihi Maliyet Muhasebesi, Makul Değer Muhasebesi, İşletme Yönetimi

Kaynakça

• Akın, A. (2004), “Mülkiyet Sahipliğinden Kaynaklanan Yönetim Hakkının Devri Açısından Post-Modern Yönetsel Kontrol Yaklaşımları ve Stratejileri”, Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı:22, Ocak- Haziran 2004, ss.127 148.
• Barlew, B. ve Haddad, J. R. (2003), “Fair Value Accounting And The Management Of The Firm”, Critical Perspectives on Accounting, Vol:14, ss.383 415.
• Benston, G. J. (2006), “Fair-Value Accounting: A Cautionarytale from Enron”, Journal of Accounting and Public Policy, Sayı:25, ss.465 484.
• Bies, S. S. (2004), “Fair Value Accounting”, To The International Association of Credit Portfolio Managers General Meeting, New York, Nowember 18, ss.1 4.
• Bratton, W. W. (2003), “Shareholder Value, Financial Conservatism, And Auditor Independence”, Georgetown University Law Center-Business, Economics and Regulatory Policy, Working Paper No. 454080, ss.1 38.
• Chisnal, P, (2000), “Fair Value Accounting-An Industry View”, Financial Stability Review, December, ss.146 153.
• Clark, P.K., Hinton, P. H., Nicholson, E. J., Storey, L., Wells G.G. ve White, M.G. (2003), “The Implication Of Fair Value Accounting For General Insurance Companies”, Institute of Actuaries and Faculty of Actuaries, Glasgow.
• Financial Accounting Standard Board-FASB (2006), “FAS 157: Fair Value Measurements”,No.284-A, September 2006. http://www.fasb.org/pdf/fas157.pdf (16.10.2006)
• Herrmann, D., Saudagaran, S. M. ve Thomas, W. B. (2005), “The Quality of Fair Value Measures for Property, Plant, and Equipment”, Working Papers, December, ss.1 33. http://papers.ssrn.com /sol3 /papers.cfm?abstract_id=312150 (16.11.2006)
• International Valuation Standards Committee (IVSC) (2003), Valuation for Financial Reporting: Addendum A – Accounting Background toIVA 1.
• Kahraman, O. (2006), “ Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarındaki Değerleme Ölçülerinin Vergi Yasalarının Öngördüğü Ölçülerle Karşılaştırılması, Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı–V Sempozyum Bildirileri, Antalya, 26 Şubat- 2 Mart 2006, ss.35 62.
• Kam, V. (1990), Accounting Theory, Second Edition, John Wiley&Sons, New York.
• Karahan, K. (2002), “Uluslararası Muhasebe Standartları Kapsamında Finansal Araçların Mali Tablolarda Gösterimi ve Değerlendirilmesine İlişkin Esaslar”, Sermaye Piyasası Kurulu Muhasebe Standartları Dairesi, Ankara.
• Khurana, I. K. ve Kim, M-S. (2003), “Relative Value Relevance of Historical Cost vs. Fair Value: Evidence From Bank Holding Companies”, Journal of Accounting and Public Policy, Vol:22, ss.19 42.
• Maliye Bakanlığı (2005), “Dış Ekonomik Haberler”, Sayı:34, 19 Ağustos 2005, ss.1 19. http://www.sgb.gov.tr/calismalar/bulten/disekhab34.pdf (16.11.2006)
• Menelaides, S. L., Graham, L. E. ve Fischbach, G. (2003), “The Auditor’s Approach to Fair Value”, Journal of Accountancy, June 2003, ss.1 5.
• Penman, S.H. ve Zhang, X-J. (1999), “Accounting Conservatism, the Quality of Earnings, and Stock Returns”, http://ssrn.com/abstract=201048, December 1999, ss.1 39. (15.05.2005)
• Romney, M. B. ve Steinbart, P. J. (2003), Accounting Information Systems, Prentice Hall, Ninth Edition.
• Sarıoğlu, K. (2002), “Enron Olayı”, Yönetim, İstanbul Üniversitesi işletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, Yıl:13, Sayı:43, Ekim 2002, ss.49 53.
• SPK Tebliği (Seri: XI, No:25) “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ”, 15.11.2003 tarih ve 25290 Mükerrer sayılı Resmi Gazete.
• Şensoy, N. (2002), Muhasebe Teorileri Ders Notları, Yaylım Yayıncılık, İstanbul.
• Şensoy, N. (2003), “Değerleme Esaslarında Eğilim ve Etkileşimler”, Türkiye XXII. Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Gazi Üniversitesi, Antalya, ss.21 42.
• Şensoy, N. (2006), “UFRS’deki Değerleme Ölçüleri”, Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı –V Sempozyum Bildirileri, Antalya, 26 Şubat- 2 Mart 2006, ss.11 34.
• TMSK Tebliği (TMS 39: Sıra No:41), “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçmeye İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı ”, 03.11.2006 tarih ve 26335 sayılı Resmi Gazete.
• TMSK Tebliği (TMS 40: Sıra No:27), “Yatırım Amaçlı Gayrimenkullere İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı”, 17.03.2006 tarih ve 26111 sayılı Resmi Gazete.
• Tokay, H., Deran, A. ve Aktaş, R. (2005), “Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarında Gerçeğe Uygun Değer Yaklaşımı ve Muhasebe Uygulamalarına Etkisi”, XXIV. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, Muğla, ss.3 32.
• Weygandt, J. J., Kieso D. E. ve Kimmel, P. D. (1999), Accounting Principles, 5. Edition, John Wiley&Sons, New York.
• Wood, J. (2004), “A Fairwell to History”, CFO Europe.com, October.