KİŞİLİK TİPİ İLE OLUMLU SOSYAL DAVRANIŞ ARASINDAKİ İLİŞKİ: MARMARA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2012, Cilt: 26 Sayı: 1, 215 - 233, 08.02.2012

Sebahattin Yıldız İlknur Taştan Boz Bahadır Yıldırım

Öz

Bu araştırmada, üniversite gençlerinin kişilik tiplerinin ve
sergiledikleri olumlu sosyal davranışlarının neler olduğunu ve bunlar arasında
ilişki olup olmadığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın sonucunda,
öğrencilerin %59’unun A tipi, %41’inin B tipi kişilikte olduğu; sırasıyla gizli,
itaatkâr, özgeci ve kamusal olumlu sosyal davranışı daha fazla sergilediği
gözlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin kişilik türüne göre olumlu sosyal davranış
sergileme düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı; cinsiyete, harcama
tutarına, baba ve anne eğitim düzeyine göre olumlu sosyal davranış sergileme
düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu; kamusal boyut ile diğer
boyutlar arasında negatif ilişkiler gözlenmişken gizli, itaatkâr ve özgeci
boyutlar arasında pozitif yönde ilişkiler olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Olumlu Sosyal Davranış, Kişilik Tipi, Üniversite

Kaynakça

• Atkinson R. L., ve diğerleri (2008), Psikolojiye Giriş, 4.Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara
• Atkins R., Hart D., Donnelly T. (2004), The influence of childhood personality on volunteering during adolescence. Merr. Palmer. Q. In pres.
• Aktaş, V., ve Güvenç, G. (2006), “Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar İle Kişiler-Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt : 23 (2), ss. 233-264.
• Bandura, A. (1977), Social Learning Theory. General Learning Pres, New York.
• Balkıs M. (2006), “Üniversite Öğrencilerinin Düşünme Stilleri İle Kişilik Tipleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Baruch Y., Ocreevy, M., Hind, P., ve Vigoda-Gadot (2004), “Prosocial Behavior and Job Performance: Does The need For Control and the Need For Achievement Make a Difference”, Social Behavior and Personality, 32 (4), ss.399-412.
• Begley T,M., Lee C. Czajka ,M.J. (2000), “ The Relationship Of Type A Behavior And Optimism With Job Performance And Blood Pressure”, Journal Of Business And Psychology, V. 15, N. 2, ss.215-227.
• Bekkers, R ve Graaf, N.D. (2005), “Field of Education and Prosocial Behavior”, Marktdag Sociologie, June 2, Brussels.
• Carlo, G., ve Randall, B. A. (2002), “The development and validation of a multidimensional measure Youth and Adolescence, 31, ss. 31-44.
• of prosocial behavior”. Journal of
• Carlo, G., Hausmann, A., Christiansen, S., Randall, B. R. (2003), “Sociocognitive and Behavioral Correlates of a Measure of Prosocial Tendencies for Adolescents”. Journal of Early Adolescence, 23(1), ss. 107-134.
• Cüceloğlu D. (2003), İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Durna U. (2004), “Stres, A ve B Tipi Kişilik Yapısı ve Bunlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma” Üniversitesi, İ.İ.B.F., Cilt 11 (1), ss. 191-206.
• Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar
• Eisenberg, Nancy ve Mussen, Paul H. (1989), “The Roots of Prosocial Behavior in Children”. Cambridge University Press, Cambridge.
• Eisenberg, N. ve Miller, P.A. (1987), “Empathy and prosocial behavior”. Psychological Bulletin, 101, ss. 91–119.
• Eroğlu F. (1998), Davranış Bilimleri, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Fabes, R.A., Carlo, G., Kupanoff, K., ve Laible, D. (1999), “Early Adolescence and Prosocial/Moral Behavior I: The Role of Individual Processes”, Journal Of Early Adolescence, 19, ss. 5-16.
• Freedman, J., Sears, D., ve Carlsmith, J. (1976), Social Psychology, Prentice Hill.
• Gomez, Rapson (1997), “Locus Of Control And Type A Behavior Pattern As Predictors Of Coping Styles Among Adolescents”,Personality And Individual Differences,V.23 (3) , ss.391-392.
• Grusec, J. E., Davidov, M., & Lundell, L. (2002), Prosocial and helping behavior. In P. K. Smith & C. H. Hart (Eds.), Blackwell handbook of childhood social development, Malden, MA: Blackwell Publishing, ss.457-474.
• Keung, H., Shek, D., Cheung, P., Lee, R. (1996), “The Relation of Prosocial and Antisocial Behavior Hong Kong Chinese Adolescents”, The Journal of Psychology, Volume 157 (3) September, ss. 255 – 266. Genetic
• Köknel Ö. (2005), Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, 17. Basım, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
• Kumru, A., Carlo, G., ve Edwards, C.P. (2004), “OSDların İlişkisel, Kültürel, Bilişsel ve Duyuşsal Bazı Değişkenlerle İlişkisi”, Türk Psikoloji Dergisi , 19 (54), ss.109-125.
• Kunnanatt J.W. (2003), “Type A behavior pattern and managerial performance: A study among bank executives India”, International Journal of Manpower, V.24 (6), ss. 720-735.
• Larrieu, J., ve Mussen, P. (1986), “Some Personality and Motivational Correlates of Children's Prosocial Behavior”, The Journal of Genetic Psychology, Volume 147 (4) December, ss.529-542.
• Luthans, F. (1995), “Organizational Behaviour”, 7. Basım, Literatür Yayınları, İstanbul.
• McShame S.L., ve Van Glinow, M.A., “Organizationl Behavior: Emerging Realites For The Workplace Revolution”, “Der: A.Erkuş ve A.Tabak (2009), A.Ü., İ.İ.B.F. Dergisi , Cilt 23 (2), s.217.
• McGinley, M. ve Carlo, G. (2007), “Two Sides of the Same Coin? The Relations between Prosocial and Physically Aggressive Behaviors”, J Youth Adolescence 36, ss.337–349.
• Penner, L., Dovidio, J., Piliavin, J. ve Schroeder, D. (2005), “Prosocial Behavior: Multilevel Perspectives”, Annual Reviews Psychol., ss.14.1- 14.28.
• Sipahi, B.,Yurtkoru, E. ve Çinko, M. (2008), Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi, Beta, İstanbul.
• Soysal, A. (2008), “Çalışma Yaşamında Kişilik Tipleri: Bir literatür Taraması” İşveren, Ocak, ss.4-19.
• Sprecher, S., Fehr, B. (2005), “Compassionate love for close others and humanity” Journal of Social and Personal Relationships, 22(5), ss. 629-51.
• T.S.Ho, Janice (1995), “The Singapore executive: Stress, personality and wellbeing” The Journal of Management Development, V.14 (4) , ss. 47-55.
• Twenge, J.M., Baumeister, R.F., Dewall, N.C., Ciarocco, N.J., Bartels, M.J. (2007), “Social Exclusion Decreases Prosocial Behavior”, Journal of Personality and Social Psychology, 92, ss.56-66.
• Vaish, A., Carpenter, M. ve Tomasello,M. (2009), “Sympathy Through Affective Perspective Taking and Its Relation to Prosocial Behavior in Toddlers” , Developmental Psychology, Vol. 45 (2), ss.534–543.
• Wilson, O. (1975), “Sociobiology, The New Synthesis”, Harvard University Press, Cambridge.
• Yavuzer, H. (2001), “Çocuk ve Suç”, 10 Baskı, Remzi Yayınevi, İstanbul.
• Yelboğa, A. (2006), “Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” İş,Güç, Cilt 8 (2), Haziran, ss.196-211.
• Yörükoğlu,A. (2000), “Gençlik Çağı”, 11.Baskı,Özür Yayınları, İstanbul.
• Yurtsever,H. (2009), “Kişilik Özelliklerinin Stres Düzeyine Etkisi Ve Stresle Başa Çıkma Yolları:Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, S.B.E., İzmir.
• İnternet Erişimli Kaynaklar
• www.diss.fu-berlin.de,(erişim tarihi 06.09.2010)