Terminografide Sözlük Sorunları

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 17, 153 - 161, 30.10.2018

Ziya Behmenli

Öz

Terminografi dilbilimin terminoloji söz varlığını, onun
gelişme kural ve yasalarını inceleyen bölümüdür. Sözlük ise belli üslupla
dizilen, anlamı veya tercümesi verilen ve telaffuzu gösterilen kelimelerin bir
koleksiyondur. Çağdaş sözlükler genellikle alfabetik olarak dizilir. Sözlüğün
mükemmel, makul derleme ilkeleri olmadan tertibine başlamak, sorumsuzluk ve acemilik
belirtisidir. Terminografi sözlüklerine dâhil edilen her kelimenin doğrulanması
gerekir. Tasarımcı, sözlüğe herhangi bir sözcüğün dâhil edilmesinin nedenini
açıklayabilmelidir. Bu bağlamda günümüzde terimler sözlüğü ile ilgili oluşan
sorunlar, bu makalede analiz edilmeye çalışılmıştır. Terimler sözlüğüne hangi tür
kelimelerin alınması gerektiği konusu üzerinde durulmuş, bu konuda
araştırmacılardan H. Hesenovun, B.Ceferov, V.İ.Dal, S.Sadıgovanın görüşleri
verilmiştir. Makalede çeşitli olgular, kıyaslamalar, analiz ve betimlemeler
yapılmıştır. Araştırmalarımız neticesinde terminoloji sözlüklerinde sözlerin
düzenlemesindeki esas meselenin, bilim alanında kullanılan en güncel terimlerin
tercih edilmesi olduğu sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Sözlük, Yuva yöntemi, Terminoloji

Dictionary Issue in Terminology

Öz

Terminography
is the linguistic division of linguistics and its learning rules and laws. The
dictionary is a collection of words that are arranged in a certain order,
meaning or translation, and shown in the pronunciation. Contemporary
dictionaries are usually arranged alphabetically. Beginning the arrangement of
the dictionary without the perfect, reasonable compilation principles is a sign
of irresponsibility and inexperience. Each word included in the terminography
dictionaries must be verified. The designer should be able to explain why any
word is included in the dictionary. In this context, the problems related to
the glossary of terms are tried to be analyzed in the article. H. Hesenov's, B.
Ceferov's, V.İ.Dal's, S.Sadıgova's point of views were given in this subject.
Several cases, comparisons, analysis and descriptions are made in the article.
As a result of our research, it is concluded that the terminology in the
terminology dictionaries should be preferred in the most current terms used in
the field of science.

Anahtar Kelimeler

Dictionary, socket method, Terminology

Задачи словника в терминографии

Öz

Терминография
часть терминологии, которая изучает наличие слова, правила и законы его
развития. Словарь же является коллекцией слов, расположенные определенным
порядком, в котором дается значение, перевод или же произношение. Современные
словари распо­ла­гаются в основном по алфавитному порядку. Отсутствие
совершенных принципов состав­лению словарей-есть признак безответственности.
Утверждение каждой фра­зы, вводимой в словарь объязательно. Лексикограф должен
объяснить причи­ны включения каждого слова в словарь. С этой точки зрения в
статье рас­сматривается проблемы, с которыми сегодня мы сталкиваемся при состав­ления
словарей. Особо останавливается над вопросами введения в словник слов и в связи
с этим автором приводятся мысли В.И.Даля, Х.Гусейнова, Б.Джафарова, С.Садыговой
и др. В статье проведены сравнения, анализы и описания. В ре­зультате
проведенного нами исследования установлено, что включения актуальных терминов в
словарь есть исходная задача. 

Anahtar Kelimeler

словарь, способ гнезды, терминология

Kaynakça

• HASANOV, H. (1999). Azerice Sözlüğünün Kuramsal Temelleri, Bakü Üniversitesi Yayınları, Bakü. HASANOV, H., (2005). Çağdaş Azerbaycan Dilinin Sözlbilimi, Nurlan Yayınları, Bakü. CEFEROVA, B. (1994). Bilimsel Temellerin Prensipleri ve Terminolojik Sözlüklerin Derlenmesi, Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Filoloji Bölümü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bakü. SADİGOVA, S. (2011). Azerbaycan Dilinin Terminolojisi, Elm Yayınları, Bakü.