Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgelerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün Vefatının Kamuoyuna Yansımaları

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 18, 93 - 120, 23.12.2018

Ebru Güher

Öz

Dünya tarihinin eşsiz
liderlerinden biri olan Atatürk, 57 yıllık kısa ömrüne birçok başarılar
sığdırmıştır. Yıkılmakta olan bir imparatorluktan yepyeni ve çağdaş bir devlet
ortaya çıkaran, fikirleri ve uygulamalarıyla tarihe yön veren Atatürk, tüm bu
yönleriyle Türk milletinin kalbinde ebedîleşmiştir.Türkiye Cumhuriyeti
Devleti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı olan Atatürk’ün verdiği mücadele,
gerçekleştirdiği yenilikler ve hedefleri dünyanın diğer yerlerindeki sömürülen
mazlum milletlere de örnek teşkil etmiştir. Bu nedenle bütün dünyada saygın
yeri olan Atatürk’ün ölüm haberi büyük bir üzüntüyle karşılanmıştır. İçişleri
Bakanlığı ve CHP Genel Sekreterliği tarafından yayınlanan genelgeyle yurt
genelinde kadın-erkek, genç-yaşlı herkesin katılımıyla Atatürk için cenaze
törenleri düzenlenmiştir. Bu çalışmada 10 Kasım 1938 tarihinde Mustafa Kemal
Atatürk’ün vefatı sebebiyle tüm yurtta düzenlenen cenaze törenlerini; halkın
duyduğu acı ve üzüntüyü ifade etmek için gönderdikleri yazı ve şiirleri
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi belgeleri ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk’ün Ölümü, Kamuoyu, Yas Töreni

Reflections of Mustafa Kemal Atatürk's Death on the Public in the Documents of the Prime Ministry Republican Archives

Öz

As one of the
unique leaders of world history, Atatürk has achieved 57 years of short life.
Atatürk,
who created a brand new and contemporary state from a collapsing empire, and
directed history through his ideas and practices, was eternal in the hearts of
the Turkish nation with all these aspects.Republic of Turkey's founder and
first president of the Ataturk struggle, innovations and goals realized
exploited elsewhere in the world has set an example to the nations oppressed.
For this
reason, the news of the death of Atatürk, who has a respectable place all over
the world, has been met with great sadness.By the circular published by the
Ministry of Interior and the General Secretariat of the Republican People's
Party (CHP), funeral ceremonies were organized for Atatürk, male and female,
young and old.This study was attempted to reveal all the citizenship and
ceremonies and emotions for the death of Mustafa Kemal Atatürk on 10 November
1938 in the light of the documents of the Prime Ministry Republic Archives.

Anahtar Kelimeler

Atatürk's death, Public Opinion, Mourning Ceremony

ВОСПРИЯТИЕ СМЕРТИ МУСТАФЫ КЕМАЛЬ АТАТЮРКА В ОБЩЕСТВЕ: ПО ДОКУМЕНТАМ РЕСПУБЛИКАНСКОГО АРХИВА ПРИМЕР МИНИСТЕРСТВА.

Öz

Один из знатных лидеров мировой истории Ататюрк, за 57 лет своей короткой жизни добился многих
достижений. Ататюрк, создал совершенно новое и современное государство из разваливающейся
империи,  своими идеями и достижениями руководил ход истории и на века покоится в сердцах Турецкого  народа. Борьба
основателья и первого президента Турецкой Республики
Ататюрка, его новейшие достижение и цели стали  примером для
угнетенным народам в других частях света. По этой причине известие о смерти
занимающего почетное место во всем мире Ататюрка, 
было встречено с большой печалью. В этом исследовании представлено траурные церемонии проводимые
по всей стране по поводу смерти Мустафы Кемаль Ататюрка, дотируемый  10 ноября 1938 года; писания и стихи  людей
отправленные ими, чтобы выразить боль и гореч  народа, по  документам Республиканского Архива  Пример 
Министерства. 

Anahtar Kelimeler

смерть Ататюрка, общество, траурная церемония

Kaynakça

• 1. Arşiv Belgeleri Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) 2 .Kitaplar ALİ, K., Atatürk’ün Son Günleri, İstanbul: Sel Yayınları, 1955. GÜLER, A., Atatürk’ün Son Sözü: Aleykümsselam, İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2013. GÜNEŞ, İ., Türk Parlemento Tarihi: TBMM V. Dönem (1935-1939), Cilt: I, Ankara: TBMM Yayınları, 2004. KOCATÜRK,U., Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 1999. KUTAY, C., Atatürk’ün Son Günleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları,1981. SOYAK, H.R., Atatürk’ten Hatıralar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2014. ŞİMŞİR, B., Atatürk’ün Hastalığı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2011. ÜNAYDIN, E., Atatürk’ün Hastalığı/Profesör Dr. Nihad Reşad Belger’le Mülakât, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1959. ÜZEN,İ. ve ÖZGEN,Y., Bir Milletin Atasına Vedası, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 2013. 3. Makaleler AYDIN, M., “Atatürk’ün Son Hastalığı.”, Belgi, sy.12 (2016/): 176-201. BORAN, T., “Atatürk’ün Cenaze Töreni: Yas ve Metanet.”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, sy. 47 (2011): 487-520. DOĞANER, Y., “Millet Liderini Uğurluyor”, Atatürk Üniversitesi Atatürk Yolu Dergisi 4, sy.19 (2005): 45-64. HAYKIR, Y., “Atatürk’ün Ölümü Dolayısıyla Elazığ’da Yapılan Matem Töreni.”, Turkish Studies 9, sy. 4, (2014): 529-562. KODAL, T., “Atatürk’ün Ölümü ve Denizli Kamuoyu.”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sy.5 (1999): 17-27. TINAL, M., “Atatürk’ün İzmir Ziyaretleri ve Vefatının İzmir’deki Yankıları.”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 7, sy.16-17 (Bahar-Güz), (2008): 19-33. UZUN, H., “Liderine Ağlayan Bir Ulus: Atatürk’ün Ankara’daki Cenaze Töreni.”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 43, (2008): 531-553. ÜÇÜNCÜ, U., “Atatürk’ün Ölümü ve Cenaze Törenlerinin Türkiye’deki Yansımaları.”, The Journal of Academic Social Science Studies 6, sy.7 (2013): 1185-1215.