Açık ve uzaktan öğrenmede şans başarısı: Klasik Test Kuramı (KTK) ve Madde Tepki Kurama (MTK) temelinde karşılaştırmalı bir analiz

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 78 - 93, 31.01.2018

Gülgün Bulut

Öz

Bu çalışmada açık öğretim sınavlarında 4 yanlış 1 doğru uygulamasının şans başarısını etkileme düzeyi; Klasik Test Kuramı (KTK) ve Madde Tepki Kuramı (MTK) çerçevesinde karşılaştırılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu sebeple aradaki ilişkiyi görebilmek adına; 2013-2017 yılları arasında toplam 8 dönemi kapsayan ve öğrenci sayısı dönemler itibariyle 1800-4000 aralığında değişen bir dersin datası şu çerçevede analiz edilmiştir: “Sınavlar aracılığıyla kestirilmeye çalışılan yetenek ölçütleri hangi madde tepki kuramı modeline daha uyumludur?”, “KTK’na göre kestirilen yetenek ile MTK’ya göre kestirilen yetenek ölçüleri arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?”, “4 yanlışın 1 doğruyu iptal etmesi uygulamasıyla hesaplanan puanlarla, MTK 2PL ve MTK 3PL modellerine göre hesaplanan puanlar arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?” Ayrıca Açık ve Uzaktan öğrenmede şans başarısının öğrenciler tarafından kullanılma oranları ne kadardır sorusuna da yanıt aranmıştır. Elde edilen bulgularda KTK’ya göre hesaplanan puanlarla 4 yanlış 1 doğru yöntemiyle hesaplanan puanlar arasındaki korelasyon ara sınavda 0.909 finalde 0.883 çıkarken, Madde tepki kuramının şans başarısı düzeltmesi yapan 3 parametreli modeliyle ise korelasyon ara sınavda 0.688 dönem sonu sınavında 0.641 çıkmıştır. Sonuç olarak Açıköğretim sınavlarında öğrencilerin soruları sistematik bir şansa dayalı olarak cevaplamadığı ve MTK 3 parametreli modelin şans başarısını daha iyi düzelttiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Klasik Test Kuramı, Madde Tepki Kuramı, Şans Başarısı

Kaynakça

• Akyıldız, M. & Şahin, M. D. (2017). Açıköğretimde kullanılan sınavlardan Klasik Test Kuramına ve Madde Tepki Kuramına göre elde edilen yetenek ölçülerinin karşılaştırılması, Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 3(4), 141- 159.
• Akyıldız, M. (2015). Açıköğretim Fakültesi 2014/2015 Öğretim Yılı Sınavlarından, Madde Tepki Kuramı ve Klasik Test Kuramına Göre Kestirilen Yetenek Ölçülerinin Karşılaştırılması, Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi, Proje no: 1503E094.
• Aliaga, M., & Gunderson, B. (2002). Interactive statistics. New Jersey: Prentice Hall. Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları Bock, R. D., Thissen, D. and Zimowski, M. F. (1997). IRT Estimation of Domain Scores, Journal of Educational Measurement, 37(3), 197–211. Crocker, L. & Algina, J. (1986). Introduction Classical and Modern Test Theory. USA: CBS College Publishing Company. Çelen, Ü. & Aybek, E. C. (Kış 2013). Öğrenci Başarısının Öğretmen Yapımı Bir Testle Klasik Test Kuramı ve Madde Tepki Kuramı Yöntemleriyle Elde Edilen Puanlara Göre Karşılaştırılması, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 4(2), 64-75. Çelen, Ü. (2008). Klasik Test Kuramı ve Madde Tepki Kuramı Yöntemleriyle Geliştirilen İki Testin Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Karşılaştırılması, İlköğretim Online, 7(3), 758-768. Çelen, Ü. & Çıkrıkçı Demirtaşlı, N. (2006). Düzeltme yönergesinin testin psikometrik özelliklerine etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 82-91. Çetin, E. (2009). Dikey ölçeklemede klasik test ve madde tepki kuramına dayalı yöntemlerin karşılaştırılması, Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Gözen Çıtak, G. (2007). Klasik Test ve Madde-Tepki Kuramlarına Göre Çoktan Seçmeli Testlerde Farklı Puanlama Yöntemlerinin Karşılaştırılması, Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Hambelton, R. K. (1994). Item Response theory: a broad psychometric framework for measurement advances, Psicothema, 6(3), 535-556. İlhan, M. (2016). Açık Uçlu Sorularla Yapılan Ölçmelerde Klasik Test Kuramı ve Çok Yüzeyli Rasch Modeline Göre Hesaplanan Yetenek Kestirimlerinin Karşılaştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 31(2), 346-368. AUAd 2018, Cilt 4, Sayı 1, 78-93 Bulut 92 Kılıç, S. (2012). Bağıntı analizi Sonuçlarının Yorumlanması. Journal of Mood Disorder, 2(4), 191-3. Lord, F. M. (1962). Formula scoring and validity, Research Bulten (May) http://onlinelibrary.wiley.com/store/10.1002/j.23338504.1962.tb00290.x/asset/ets20029 0.pdf?v=1&t=jcqaltgl&s=e20f6ab10873be2f957ca17e9db7538a71efee59 (Erişim Tarihi: 25.11.2017) Nartgün, Z. (2002). Aynı Tutumu Ölçmeye Yönelik Likert Tipi Ölçek ile Metrik Ölçeğin Madde ve Ölçek Özelliklerinin Klasik Test Kuramı ve Örtük Özellikler Kuramına Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Özer Özkan, Y. (2014). Öğrenci Başarılarının Belirlenmesi Sınavından Klasik Test Kuramı, Tek ve Çok Boyutlu Madde Tepki Kuramı Modelleri ile Kestirilen Başarı Puanlarının Karşılaştırılması, International Journal of Human Sciences, 11(1), 20-44. Reise, S. P., Ainsworth, A.T., and Haviland, M.G. (2005). Item Response theory. Fundamentals, applications, and promise in psychological research, Current Directions in Psychological Science, 14(2), 95-101. Sayın, A. (2014). Klasik test kuramı ve madde tepki kuramına göre kestirilen parametrelerle sınırlandırılan yapısal eşitlik modellerinin uyum indekslerinin karşılaştırılması, Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Selvi, H. (2013). Klasik test ve madde tepki kuramlarına dayalı değişen madde fonksiyonu belirleme tekniklerinin farklı puanlama durumlarında incelenmesi, Yayımlanmamış doktora tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin. Leard Statistic (2017). https://statistics.laerd.com/spss-tutorials/kendalls-tau-b-using-spssstatistics.php (erişim tarihi: 15.12.2017). Turgut, M. F. & Baykul, Y. (2010). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Ankara: Pegem Akademi. Umay, A. (1998). Seçmeli testlerde yanıtlayıcı davranışları ve şans başarısının elimine edilmesi işlemlerine ilişkin bazı öneriler, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 54- 61.