CrN KAPLANAN SAF TİTANYUMUN YAPISAL ve TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 3, 543 - 550, 03.10.2016

İlhan Çelik

https://doi.org/10.18038/btda.94015

Öz

Temas halinde çalışan makine elemanlarının bulunduğu uygulamalarda veya korozif ortamlarda kullanılan mühendislik malzemelerinin kullanım ömürlerini uzatmak için genellikle yüzey işlemlerinden yararlanılmaktadır. Bu yüzey işlemlerinin en önemlilerinden bir tanesi PVD kaplama yöntemidir. PVD kaplama, birçok mühendislik uygulamalarında kullanılan makine elemanlarının yüzey özelliklerini iyileştirmek için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, sahip olduğu mükemmel korozyon direnci, yüksek dayanım/ağırlık oranı ve biyouyumluluk gibi üstün özelliklerine karşın zayıf aşınma direnci nedeniyle kullanım alanları kısıtlanmakta olan saf titanyumun (Kalite 2) yüzeyine PVD yöntemi kullanılarak CrN kaplanmıştır. Kaplanmış ve kaplanmamış numunelerin aşınma davranışları tribolojik uygulamalar için incelenmiştir. CrN kaplanmış numunelerin yüzey morfolojisi ve mikroyapısı XRD ve SEM cihazları yardımıyla incelenmiştir. Aşınma deneyleri pin-on-disk cihazında yapılmıştır. Çalışma sonucunda, CrN kaplanmış numunelerin kaplanmamış numunelere göre daha yüksek yüzey sertliğine ve daha iyi aşınma direncine sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Titanyum, Aşınma, CrN kaplama

Kaynakça

• Gümüşderelioğlu M. Biyomalzemeler. Bilim ve Teknik Dergisi, 2002; 7: 20–21.
• Ceyhan T, Köse N. Ortopedide biyomalzeme kullanımı: Genel bilgiler ve tanımlar. TOTBİD Dergisi, 2011; 10: 79-82,
• Lütjering G, Williams. JC. Titanium, Springer Press, Newyork, USA, 2007.
• Branemark R, Branemark PI, Rydevik B, Myers RR. Osseointegration in skeletal reconstruction and rehabilitation: A review. Journal of Rehabilitation Research and Development, 2001; 38: 175-181.
• Oliveira V, Chaves RR, Bertazzoli R, Caram R. Preparation and Characterization of Ti-Al-Nb Orthopedic Implants. Brazilian Journal of Chemical Engineering 1998; 15: 326-333.
• Celik I, Alsaran A, Purcek G. Effect of different surface oxidation treatments on structural, mechanical and tribological properties of ultrafine-grained titanium. Surface & Coatings Technology, 2014; 258: 842-848. [7] Celik I, Karakan M. Effect of plasma nitriding treatment on structural, tribological and electrochemical properties of commercially pure titanium. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers Part H-Journal of Engineering in Medicine, 2016;230: 145-152.
• Hu CJ, Chiu PH. Wear and Corrosion Resistance of Pure Titanium Subjected to Aluminization and Coated with a Microarc Oxidation Ceramic Coating. International Journal of Electrochemical Science, 2015; 10: 4290-4302.
• Pawlak W, Kubiak KJ, Wendler BG, Mathia TG. Wear resistant multilayer nanocomposite WC(1- x)JC coating on Ti-6Al-4V titanium alloy. Tribology International, 2015; 82: 400-406.
• Celik I, Karakan M, Bulbul F. Investigation of structural and tribological properties of electroless Ni-B coated pure titanium. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers Part J-Journal of Engineering Tribology, 2016; 230: 57-63.
• Wu HB, Zhang XY, He XJ, Li M, Huang XB, Hang RQ, Tang B. Wear and corrosion resistance of anti-bacterial Ti-Cu-N coatings on titanium implants. Applied Surface Science, 2014;317: 614-621.
• Purcek G, Saray O, Kul O, Karaman I, Yapici GG, Haouaoui M, Maier HJ. Mechanical and wear properties of ultrafine-grained pure Ti produced by multi-pass equal-channel angular extrusion. Materials Science and Engineering a-Structural Materials Properties Microstructure and Processing, 2009; 517: 97-104.
• Sen Y, Urgen M, Kazmanli K, Cakir AF. Stripping of CrN from CrN-coated high-speed steels. Surface & Coatings Technology, 1999; 113: 31-35.
• Petrogalli C, Montesano L, Gelfi M, La Vecchia GM, Solazzi L. Tribological and corrosion behavior of CrN coatings: Roles of substrate and deposition defects. Surface & Coatings Technology, 2014; 258: 878-885. [15] Tillmann W, Vogli E, Mohapatra S. A new approach to improve SCC resistance of austenitic stainless steel with a thin CrN film, deposited by cathodic vacuum arc deposition technique. Surface & Coatings Technology, 2007; 202: 750-754.
• Wang HW, Stack MM, Lyon SB, Hovsepian P, Munz WD. The corrosion behaviour of macroparticle defects in arc bond-sputtered CrN/NbN superlattice coatings. Surface & Coatings Technology, 2000; 126: 279-287.
• Wang HW, Stack MM, Lyon SB, Hovsepian P, Munz WD. Wear associated with growth defects in combined cathodic arc/unbalanced magnetron sputtered CrN/NbN superlattice coatings during erosion in alkaline slurry. Surface & Coatings Technology, 2000; 135: 82-90.
• Uysal M. CrN, TiN Kaplanmış ve Kaplanmamış AISI 304 Paslanmaz Çeliğinin Korozyon Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara, 2006.
• Kalkan N. PVD Yöntemi ile TiN, CrN ve TiN /CrN Kaplanmış Soğuk İş Takım Çeliğinin Aşınma Performanslarının Deneysel İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2008.
• Garbacz H, Gradzka-Dahlke M, Kurzydlowski KJ. The tribological properties of nano-titanium obtained by hydrostatic extrusion. Wear, 2007; 263: 572-578.
• Yetim AF. Biyomalzeme Olarak Kullanılan AISI 316L Paslanmaz Çelik ve Ti6aAl4V Alaşımının Plazma ile Nitrürleme Davranışı, Ti-DLC İnce Film Kaplama ile Karşılaştırılması. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 2009.
• La PQ, Ma JQ, Zhu YT, Yang J, Lu WM, Xue QJ, Valiev RZ. Dry-sliding tribological properties of ultrafine-grained Ti prepared by severe plastic deformation. Acta Materialia, 2005; 53: 5167-5173.
• Hirose A, Ueda T, Kobayashi KF. Wear and Oxidation Properties of Titanium Aluminides Formed on Titanium Surface by Laser Alloying. Materials Science and Engineering a-Structural Materials Properties Microstructure and Processing, 1993;160: 143-153.
• Majumdar JD, Weisheit A, Mordike BL, Manna I. Laser surface alloying of Ti with Si, Al and Si plus Al for an improved oxidation resistance. Materials Science and Engineering a-Structural Materials Properties Microstructure and Processing, 1999; 266: 123-134.
• Budinski KG. Tribological Properties of Titanium-Alloys. Wear, 1991; 151: 203-217.
• Shan L, Zhang Y R, Wang YX, Li JL, Jiang X, Chen JM. Corrosion and wear behaviors of PVD CrN and CrSiN coatings in seawater. Transactions of Nonferrous Metals Society of China, 2016; 26: 175-184.
• Lorenzo-Martin C, Ajayi O, Erdemir A, Fenske GR, Wei R Effect of microstructure and thickness on the friction and wear behavior of CrN coatings. Wear, 2013; 302: 963-971.