Meriç Nehri Deltası (Edirne) Balıklarında Ağır Metal Biyoakümülasyonları

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 11, 13.05.2016

Cem Tokatlı Özgür Emiroğlu Arzu Çiçek Esengül Köse Sercan Başkurt Sadi Aksu Alper Uğurluoğlu Merve Şahin Yasin Baştatlı

https://doi.org/10.18036/btdc.32213

Cited By: 2

Öz

Meriç Nehri Deltası,ülkemizin Trakya Bölgesi’nin en önemli sucul ekosistemidir vehavzada yürütülen yoğun tarımsal faaliyetlerden ve özellikle Ergene Nehri'nden kaynaklanan önemli derecede organik ve inorganik kirliliğe maruz kalmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sistemin en önemli biyotik öğeleri olan balıkların içerdiği ağır metal seviyelerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesidir Bu amaç için, Gala Gölü ve Meriç Nehri’nden yakalanan Cyprinus carpio, Silurus glanis, Scardinius erythrophthalmus, Esox lucius, Carassius gibelio, Perca fluviatilis, Sander lucioperca, Squalius orpheus balık türlerinin kas, solungaç ve karaciğer dokularında kadmiyum, kurşun, arsenik, bor, krom, nikel, çinko ve bakır biyoakümülasyonlarının tespit edilmiş ve elde edilen sonuçlar balık ve insan sağlığı açısından değerlendirilmiştir. Çalışmamız sonucunda elde edilen verilere göre, Gala Gölü ve Meriç Nehri balıklarının kas, solungaç ve karaciğer dokularında tespit edilen toksik element biyoakümülasyonlarının oldukça yüksek olduğu ve genel olarak kas dokularında tespit edilen kadmiyum, kurşun, nikel ve krom seviyelerinin insani tüketim sınırlarının oldukça üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gala Gölü, Meriç Nehri, Toksik metaller, Biyoakümülasyon, İnsan sağlığı

Kaynakça

• Shrivastava P, Saxena A, Swarup A. Heavy metal pollution in a sewage-fed lake of Bhopal. Lakes & Resevoirs: Research and Management, 8:1-4, 2003.
• Tokatlı C, Çiçek A, Emiroğlu Ö, Arslan N, Köse E, Dayıoğlu H. Statistical Approaches to Evaluate the Aquatic Ecosystem Qualities of a Significant Mining Area: Emet Stream Basin (Turkey). Environmental Earth Sciences, 71 (5): 2185-2197, 2014.
• Del Valls TA, Blasco J, Sarasquete MC, Forja JM ve Gomez-Parra A. Evaluation of heavy metal sediment toxicity in littoral ecosystems using juveniles of the fish Sparus aurata. Ecotoxicology and Environmental Safety, 41: 157-167, 1998.
• Türkoğlu M. Van Gölü’nden alınan su, sediment ve inci kefali (Chalcalburnus tarichi, PALLAS 1811) örneklerinde bazı ağır metal düzeylerinin araştırılması. T.C. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Köse E, Çiçek A, Uysal K, Tokatlı C, Emiroğlu Ö, Arslan N. Heavy Metal Accumulations in Water, Sediment and Some Cyprinidae Fish Species From Porsuk Stream (Turkey). Water Environment Research, 87 (3): 195-204, 2015.
• ASTM. Preparation of biological samples for inorganic chemical analysis 1, Annual Book of ASTM Standards, D-19, pp. 740- 747, 1985
• APHA. Standard methods for the examination of water and wastewater, in A.E. Greenberg, L.S.Clesceri, A.D. Eato (eds.), American Public Health Association, 18th ed., Washington, U.S.A, 1992. [8] Kayhan FE, Muşlu MN, Koç ND. Bazı Ağır Metallerin Sucul Organizmalar Üzerinde Tarattığı Stres ve Biyolojik Yanıtlar. J. Fish. Sci., 3(2): 153-162, 2009.
• TGK. Türk Gıda Kodeksi - Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinde Belirli Bulaşanların Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ. Tebliğ No:2002/63, 2002.
• TGK. Türk Gıda Kodeksi. Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinde Belirli Bulaşanların Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ. No: 2008/26, 2008.
• FAO. Compilation of Legal Limits For Hazardous Substances in Fish and Fishery Products. FAO Fish Circ., 464, 5-100, 1983.
• Dökmeci AH. Gala Gölü ve Gölü Besleyen Su Kaynaklarında Ağır Metal Kirliliğinin Araştırılması. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2005.
• Tokatlı C, Köse E, Uğurluoğlu A, Çiçek A, Emiroğlu Ö. Gala Gölü (Edirne) Su Kalitesinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Kullanılarak Değerlendirilmesi. Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 32: 490-501, 2014.
• Çetin E. Altınyazı Baraj Gölü’nde (Edirne) Yaşayan Balık Türlerinde Ağır Metal Birikimlerinin İncelenmesi. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2003.
• Arslan N, Köse E, Tokatlı C, Emiroğlu Ö, Çiçek A. Katı Atık Depolama Sahalarının Sucul Sistemlere Etkileri: Yedigöller-Kütahya Örneği. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 2 (1): 20-26, 2012. [16] Amundsen PA, Staldvik FJ, Lukin AA, Kashulin NA, Popova OA and Reshetnikov YS. Heavy Metal Contamination in Freshwater Fish From the Border Region Between Norway and Russia. Science of The Total Environment, Volume 201, Issue 3, Pages 211-224, 1997.
• Canli M and Atli G. The Relationships Between Heavy Metal (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb, Zn) Levels and the size of Six Mediterranean Fish Species. Environmental Pollution, 121, 129–136, 2003.
• Altındağ A and Yiğit S. Assessment of Heavy Metal Concentrations in the Food Web of Lake Beyşehir, Turkey. Chemosphere 60, 552–556, 2005.
• Çiçek A, Tokatlı C, Emiroğlu Ö, Köse E. Toxic Element Bioaccumulations in Exotic Fishes of Upstream of Sakarya River Basin (Turkey): Nile Tilapia (Oreochromis niloticus) And African Catfish (Clarias gariepinus). Journal of Research in Ecology, 2 (1): 083-090, 2013.
• Çiçek A, Tokatlı C, Emiroğlu Ö, Köse E, Başkurt S, Sülün Ş. Macro and Micro Element Concentrations in Water, Sediment and Commercial Fishes of Çatören Dam Lake (Eskişehir). Journal of Research in Ecology, 2 (2): 091-099, 2013.
• Çiçek A, Köse E, Emiroğlu Ö, Tokatlı C, Başkurt S, Sülün Ş. Boron and Arsenic Levels in Water, Sediment and Tissues of Carassius gibelio (Bloch, 1782) in a Dam Lake. Polish Journal of Environmental Studies, 23 (5): 1843-1848, 2014.
• Köse E, Uysal K, Tokatlı C, Çiçek A, Emiroğlu Ö, Arslan N. Assessment of Boron in Water, Sediment and Fish Tissues of Porsuk Stream, TURKEY. Pakistan Journal of Zoology, 44 (5): 1446- 1449, 2012.
• Kargın E ve Erdem C. Bakır-Çinko Etkileşiminde Tilapia nilotica’nın Karaciğer, Kas ve Solungaç Dokularındaki Metal Birikimi. Doğa Tr. J. of Zoology. 16, 343-348, 1992.
• Kalay M ve Erdem C. Bakırın Tilapia nilotica’da Karaciğer, Böbrek, Solungaç, Kas, Beyin ve Kan Dokularındaki Birikimi ile Bazı Kan Parametreleri Üzerine Etkileri. Tr. J. Zoology, 19, 27-33, 1995.
• Ünlü E, Akba O, Sevim S and Gümgüm B. Heavy Metal Levels in Mullet, (Liza abu, Heckel, 1843) (Mugilidae) from the Tigris River. Turkey. Fresenius Environmental Bulltein, 5, 107-112, 1996.
• Vinodhini R and Narayanan M. Bioaccumulation of Heavy Metals in Organs of Fresh Water Fish Cyprinus carpio (Common carp). Int. J. Environ. Sci. Tech., 5 (2), 179-182, 2008.
• Tokatlı C, Köse E, Çiçek A, Emiroğlu Ö, Arslan N, Dayıoğlu H. Lead Accumulations in Biotic and Abiotic Components of Emet Stream (Uluabat Lake Basin, Turkey). Pakistan Journal of Zoology, 44 (6): 1587-1592, 2012.
• Tokatlı C, Arslan N, Çiçek A, Köse E, Emiroğlu Ö, Dayıoğlu H. Effect of Silver on Aquatic Ecosystems of Emet Stream Basin, Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 45 (2): 521-529, 2013.
• Tokatlı C, Çiçek A, Köse E, Emiroğlu Ö. Uptake of Silver From Large Silver Deposits on Biotic and Abiotic Components of the Closest Lothic System: Felent Stream, Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 45 (3): 701-707, 2013.