KAZAK HALK KÜLTÜRÜNDE “KAM”DAN “BAKSI” VE “EMÇİ”YE DÖNÜŞÜMLER

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 15, 1 - 9, 28.11.2018

Özkul Çobanoğlu

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509726

Cited By: 1

Öz

Bu çalıĢmada ĠslâmlaĢma sürecinde “kam”dan “baksı” ve “emçi”ye dönüĢüm sürecini
aydınlatmak ve söz konusu süreçte ortaya çıkan sosyo-kültürel süreklilik ve değiĢmeleri dünya
görüĢü (worldview) ve halk felfefesi merkezli olarak neden-sonuç iliĢkisi içinde ortaya koymaktır.
Bu nedenle Türkistan ve civarında yapılan alan araĢtırmalarıyla elde edilen verilerin ıĢığında
söz konusu temel kavramlarda meydana gelen dönüĢümler ve bunların mahiyeti ele
alınmaktadır. YaklaĢık üçbin yıllık süreçte Avrasya tarihinin belirleyicisi konumunda olan Türkler,
bugün 250 milyona yakın bir nüfusun pek çok faktöre bağlı olarak 40’a yakın sosyo-kültürel alt
grup halinde organize olmasına rağmen aynı dünya görüĢünü paylaĢtığını söyleyebiliriz. Bu
çalıĢma birlik ve bütünlüğün temelinde yatan olguların baĢında bulunan Türk kültür ekolojisinin
halk hayatı ve dinini baĢlangıçtan itibaren oluĢturan ve kendine has kültürel temeller üzerinde
dönüĢtürerek yaĢatan kurumsal yapının “kam”dan, “baksı” ve “emçi”ye dönüĢmesi üzerine
odaklanmıĢtır. Bu bağlamda her yeni dinin içselleĢmesi tecrübesi dıĢtan gelen ve bir “dıĢ
mesele” olan bir fütühhattan ziyade toplumsal ve sosyal bir “iç mesele” ve kültürel bir
tenevvuata dönüĢür. Yeni dini kabul eden toplumun toplumsal birikimi anlamında kültürü aldığı
sembolleri ve kabul ettiği amentüyü binlerce yıllık yeryüzü tecrübesi ve gündelik yaĢam
pratiğinde yeniden yorumlayarak içselleĢtirir. Kazak halk kültüründe yerel ve hakim sosyokültürel doku olan Türk kültür ekolojisinde de, “kam”dan, “baksı” ve “emçi”ye dönüĢ

Anahtar Kelimeler

Halk dini, Emçi, Kam (ġaman), Dünya GörüĢü

Kaynakça

• ALANGU, Tahir.(1983). Türkiye Folkloru El Kitabı. Ġstanbul: Adam Yayınları.