TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 16, 797 - 813, 24.03.2019

Bekir Direkçi Serdar Akbulut Bilal Şimşek

https://doi.org/10.33692/avrasyad.543868

Cited By: 21

Öz

Teknolojinin gelişimi yaşamın her alanını etkileyen ve değişimleri de beraberinde getiren
bir süreçtir. Bu sürece uyum sağlayan çağdaş bireylerin, farklı teknolojileri kullanarak doğru
bilgiyi tespit etme, üretme ve paylaşma becerilerine sahip olmaları beklenmektedir. Bu
beklentinin karşılanması ise bireylerin iyi bir dijital okuryazar olmasına bağlıdır. Dijital
okuryazarlık becerilerini kazandırma süreci, nitelikli araçlar kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bu
kapsamda kullanılan temel araçlar olarak Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın (2018) ve program
çerçevesinde hazırlanan ders kitaplarının niteliklerinin dijital okuryazarlık becerileri çerçevesinde
ortaya konulması gerekli görülmüştür. Türkçe Dersi Öğretim Programı’nı (2018) ve ortaokul
Türkçe ders kitaplarını dijital okuryazarlık becerileri bağlamında incelemeyi amaçlayan bu
çalışma betimleyici nitel bir çalışmadır. Araştırmada Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) ve
bu program doğrultusunda hazırlanarak devlet okullarında okutulan 5, 6, 7 ve 8.sınıf Türkçe
ders kitapları araştırma malzemesi olarak kullanılmıştır. Bu malzemelerden elde edilen veriler
betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına bakıldığında Türkçe Dersi
Öğretim Programı’nda (2018) yer alan dijital okuryazarlık becerilerine yönelik kazanımların sınıf
düzeylerine göre dengeli bir dağılım gösterdiği görülmektedir. Ayrıca sırasıyla en çok okuma,
yazma ve dolaylı olarak konuşma becerilerine yönelik kazanımlar bulunurken dinleme/izleme
becerisine ait bir kazanım bulunmadığı tespit edilmiştir. Ortaokul Türkçe ders kitapları
incelendiğinde ise dijital okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına yönelik etkinliklere yer
verildiği görülmektedir. 5, 6 ve 7.sınıflarda yer alan etkinlikler nicelik bakımından yeterli
görülürken, 8.sınıf Türkçe ders kitabında bu açıdan bir eksiklik olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca
ders kitaplarında, en fazla okuma becerisine yönelik etkinlik bulunmaktayken, sırasıyla yazma
ve konuşma becerisine yönelik etkinlikler yer almaktadır. Konuşma becerisine yönelik bazı
etkinlikler dijital okuryazarlık becerisiyle dolaylı olarak ilişkiliyken, dinleme/izleme becerisiyle
ilişkili herhangi bir etkinlik yoktur. Ders kitaplarında yer alan etkinliklerin niteliği incelendiğinde,
bazı etkinliklerde hitap ettiği sınıf düzeyinin üstünde veya altında bir sınıf düzeyine ait olan
kazanımların aktarıldığı görülmüştür. Ayrıca etkinliklerin öğrencileri üretken olmaya sevk
etmediği düşünülmektedir. Programda yer alan kazanımların dijital ortamları sadece anlama ve
paylaşma için değil, bir üretim ortamı olarak sunması beklenmektedir. Ders kitaplarında dil
becerileriyle bağlantılı dijital okuryazarlık becerilerine yönelik etkinliklerin sınıf seviyesine uygun ve daha sık verilmesi gerekmektedir. Bu gereklilik çerçevesinde etkinlikler, öğrencilere özellikle
dijital ortamda üretkenlik kazandıracak nitelikte oluşturulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Türkçe dersi öğretim programı, ders kitapları, dijital okuryazarlık

Kaynakça

• .