İlkbahar dönemi bitkileri ve arıcılıkta polen kaynağı bakımından önemi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 12, 01.12.2015

Metin Deveci Şeref Cınbırtoğlu Gürkan Demirkol

Öz

Bu çalışma 2013 yılı İlkbahar döneminde Ordu ilinde yürütülmüştür. Florada, bal arıları için polen kaynağı olan çiçekli bitkilerin yanı sıra diğer çiçek açan bitki türleri de belirlenmiştir. Belirlenen bitkiler; ait oldukları familyalara, ömür uzunluklarına, yapı ve çiçeklenme dönemlerine göre sınıflandırılmıştır. Arıların uçuş aktivitelerine başladığı Mart, Nisan ve Mayıs aylarında floradaki çiçeklerden polenler

alınarak referans preparatlar hazırlanmak suretiyle 53 familyaya ait 147 takson tespit edilmiştir. Taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılışları; %17.69 Avrupa‐Sibirya, %6.80 Akdeniz, %1.36 İran‐Turan ve %74.15 birden fazla bölgeli veya bölgesi bilinmeyen şeklindedir. Araştırma sahasında en fazla türe sahip familyalar ise Fabaceae (%14.97), Rosaceae (%14.29), ve Asteraceae (%8.16) familyaları olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Apis mellifera L., bal arısı, familya, flora, ilkbahar bitkileri

Kaynakça

• Acar, Z., Önal Aşcı Ö., 2006. Fosfor Uygulamasının Ak Üçgül (Trifolium repens L.)’ün Ot ve Sap Verimi Üzerine Etkisi. OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(3):323‐ 329.
• Andrada, A. C., Tellería, M. C., 2005. Pollen collected by honey bees (Apis mellifera L.) from south of Caldén district (Argentina): botanical origin and protein Content, Grana, 44: 115–122.
• Anonim, 2005. Bal Arılarında Nosemosis’in Teşhisi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, P(11): 43‐44.
• Anonim, 2008. Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara, 468s.
• Anonim, 2013a. Türkiye Bitkileri Veri Servisi. TÜBİVES. http://turkherb.ibu.edu.tr/‐(Erişim tarihi: 28.10.2013).
• Anonim, 2013b. Ordu Valiliği Meteoroloji Müdürlüğü. Mart‐Nisan‐Mayıs ayları meteoroloji verileri, Ordu.
• Avcı, M., 1993. Türkiye’nin flora bölgeleri ve Anadolu Diagonali’ne coğrafi bir yaklaşım. Türk Coğrafya Dergisi, 28:225‐248.
• Baydar, H., Gürel, F. 1998. Antalya doğal florasında bal arısı (Apis mellifera)’ nın polen toplama aktivitesi, polen tercihi ve farklı polen tiplerinin morfolojik ve kalite özellikleri. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22(1998): 475–482.
• Bayram, N. E., Sorkun, K. 2013. Hakkari İli arıcılığı için önemli olan ballı bitkilerin nektar ve polen verimleri. Uluslararası Katılımlı V. Marmara Arıcılık Kongresi, 4‐6 Nisan 2013, Bursa.
• Davis, P.H., 1965‐1985. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. 1‐9, Edinburg University Press, Edinburg. UK.
• Deveci, M., 2012a. The Diversity of Plant Species in Rangelands (Ordu Region, Turkey), Journal of Animal and Veterinary Advances 11(9):1498‐1511. DOI: 10.3923/javaa.2012.1498.1511.
• Deveci, M., 2012b. An investigation on plant species diversity in Colchic Province (Turkey)”, African Journal of Agricultural Research Vol. 7(5), pp. 820‐ 843. DOI: 10.5897/AJAR11.2189.
• Deveci, M., Kuvancı, A., 2012c. Investigation of Pollen Preferences of Honeybee, Journal of Animal and Veterinary Advances 11(8):1265‐1269. DOI: 10.3923/javaa.2012.1265.1269.
• Deveci, M., Özbucak, T. B., Demirkol, G., 2012d. Ordu Üniversitesi kampüs alanı florasının tespiti. Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Akademik Ziraat Dergisi,1(2): 109‐118.
• Deveci, M., Cınbırtoğlu, Ş., Konak, F., Sıralı, R., Demirkol, D. 2013. The Determination of Important Plants for Honey Bees (Apis mellifera L.) in Province of Ordu. XXXXIII. International Apicultural Congress. OralPresentation Abstracts& poster list. page:360.
• 29 September 4 October 2013, Kyiv, Ukraine. Dimou, M., Thrasyvoulou, A., 2007. Seasonal variation in vegetation and pollen collected by honeybees in Thessaloniki, Greece, Grana, 46(4): 292‐299.
• Doğaroğlu, M., Doğaroğlu, O. K. 2012. Modern Arıcılık Teknikleri. Tekirdağ, 304s.
• Duman, U., Deveci, M. 2010. Öksin ve kolsik zonda bulunan geofitlerin tespiti ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ziraat Bölümü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Y.Lisans Tezi. Tez no: 276167.
• https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorgu SonucYeni.jsp (Erişim tarihi: 30.05.2014).
• Fakir, H., Babalık, A. A. 2012. Isparta Yukarı Gökdere yöresinin arıcılık için önemli tıbbi‐aromatik bitki türleri. 3. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, 01‐04 Kasım 2012, Muğla.
• Garcı´a‐Garcı´a, M. C., Ortiz, P. L., Díez Dapena, M. J., 2004. Variations in theweights of pollen loads collected by Apis mellifera L. Grana, 43: 183–192.
• Genç, F., Dodoloğlu, A. 2011. Arıcılığın Temel Esasları. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Yayın No: 931‐341‐88, Erzurum, 386 s.
• Güler, A. 2006. Bal Arısı (Apis mellifera). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı No:55, Samsun, 574s.
• Güngör, İ., Atatoprak, A., Özer, F., Akdağ, N., Kandemir, N. İ., 2007. Bitkilerin Dünyası. Bitki Tanıtımı Detayları ile Fidan Yetiştirme Esasları. Lazer Ofset Matbaa, Ankara, 384s.
• Karaca, A. 2008. Aydın Yöresinde Bal arıları (Apis mellifera L.)’nın yararlanabileceği bitkiler ve bazı özellikleri. Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2): 39‐66.
• Öder, E., 2006. Uygulamalı Arıcılık. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir, 642s.
• Önal Aşçı, Ö., Acar, Z., Basaran, U., Ayan, İ., Mut, H., 2010. Barley Companion Crop Management in Red Clover Establishment. African Journal of Agricultural Research, 5(1): 045‐054.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. 2006. Chek‐list of additional taxa to the Supplement Flora of Turkey III. Turk J. Bot 30:281‐316.
• Özhatay, N., Kültür, Ş., Aslan, S. 2009. Chek‐list of additional taxa to the Supplement Flora of Turkey IV. Turk J. Bot 33: 191‐226.
• Özbucak, T. B., Kutbay, H. G., Özbucak, S. 2006. Ordu İli Boztepe piknik alanının florası, Ekoloji, 15(59): 37‐ 42.
• Parent J, Feller‐Demalsy MJ, Richard PJH., 1990. Les sources de pollen et de nectar dans la région de Rimouski, Québec, Canada, Apidologie, 21(5): 431‐ 445.
• Shawer MB., 1987. Major Pollen Sources in Kafr El‐Sheikh, Egypt, and the effect of pollen supply on brood area and honey yield, Journal of Apicultural Research, 26(1): 43‐46.
• Sorkun, K., 2008. Türkiye’nin Nektarlı Bitkileri, Polenleri ve Balları. Palme Yayınları: 462, Ankara, 341s. Sorkun, K., 2010. Türkiye Ballı Bitkileri ve Bal Çeşitleri. Türkiye‐İsrail 1.Arıcılık Konferansı. 21‐25 Şubat 2010. Antalya.
• Sorkun K, Süer B., 2013. Bursa’nın Narlıdere, Cumalıkızık, Baraklı Yöreleri’nden Apis mellifera L. tarafından toplanan polenlerin morfolojik ve organoleptik analizi. Uluslararası Katılımlı V. Marmara Arıcılık Kongresi, 4‐6 Nisan 2013, s:55, Bursa.
• Sorkun, K., Yılmaz, B., Özkırım, A., Özkök, A., Gençay, Ö. 2012. Yaşam İçin Arılar. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Yayın No:5. Önder Matbaacılık Ltd. Şti, Ankara, 135s.
• Sönmez, R., Altan, Ö. 1992. Teknik Arıcılık. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi.No:499. İzmir.
• Tutkun, E. 2011. Arıcılık Tekniği. Önder Matbaacılık Ltd. Şti, Genişletilmiş 2. baskı, Ankara, 364s.
• Webby, R. 2004. Floral origin and seasonal variation of bee collected pollens from individual colonies in New Zealand, Journal of Apicultural Research, 43(3): 83–92.