Değişik markalarda Ordu ilinde satışa sunulan yumurtaların kalite özeliklerinin belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 27 - 36, 01.12.2015

Nurgül Benli İsmail Durmuş

Öz

Araştırma, Ordu ilinde beş farklı üretici firma

tarafından satışa sunulan yumurtaların kalitesinin

belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Firmalara ait

yumurtalar marketlerden üretim tarihleri dikkate

alınarak aynı gün içerisinde temin edilmiştir. Her

firmadan yaklaşık olarak 120 adet kahverengi

yumurta tesadüfî olarak seçilerek laboratuara

nakledilmiştir. Burada 24 saat oda sıcaklığında

bekletildikten sonra; yumurta ağırlığı, kabuk

kalınlığı, şekil indeksi, özgül ağırlık, hava boşluğu,

akindeksi, sarı indeksi, sarı rengi, haugh birimi,

mukavemet, et ve kan lekeleri özellikleri

belirlenmiştir. Araştırmada üzerinde durulan

yumurta kalite özelliklerinden ak indeksi, sarı rengi,

mukavemet, özgül ağırlık, hava boşluğu, haugh

birimi, et‐kan lekesi ve kabukkalınlığı bakımından

gruplar arasında önemli farklılık bulunmuştur

(P<0.01). Sarı indeksi ve şekil indeksi bakımından

ise gruplar arasında farklılık bulunmadığı tespit

edilmiştir (P>0.05).

Araştırmada Ordu ilinde satışa sunulan yumurtaların

kabuk kalınlığı, mukavemet, ak indeksi, sarı indeksi,

özgül ağırlık değerlerinin düşük, bazı grupların

yüksek oranda et‐kan lekesi ihtiva ettiği ve şekil

indeksinin yüksek olduğu ancak ağırlık ve hava

boşluğu bakımından uygun değerlerde bulunduğu

belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yumurta, kalite, ak indeksi, haugh birimi, yumurta ağırlığı

Kaynakça

• Anonim, 2009. TS‐1068 Tavuk yumurtası‐kabuklu. Türk Standartları Enstitüsü‐Türk Standardı. Anonim, 2014. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Türk Gıda Kodeksi, Yumurta Tebliği, Tebliğ No: 2014‐55.
• Çelebi, Ş. 2003. Yumurta tavuğu rasyonlarına geç dönemde hayvansal ve bitkisel yağ ilavesinin performans, yumurta kalitesi ve yumurta sarısı yağ asidi kompozisyonu üzerine etkileri. Doktora Tezi, Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst., Erzurum.
• Dede, M., Kahraman, N., Kaleli, D.Ö. 2005. Çukurova Üniversitesi öğrencilerinin yumurta tüketimi. 1.Ulusal Zootekni Öğrenci Kongresi 16‐17 Mayıs Adana, S: 12‐13.
• Dikmen, B.Y., Şahan, Ü. 2007. Avrupa Birliği’ne uyum açısından yumurta ve ürünlerinde kalite kriterleri. Avrupa birliği kriterlerine uyum sürecinde Türkiye tavukçuluğu sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 15 Kasım, S:183‐191.
• Doğan, H. 2008.Adana‘da satışa sunulan yumurtalarda sunuş çeşitliliği ve kalite değişimi üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi,Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Adana.
• Doyon, G.,Bernier‐Cardou, M., Hamilton, R.G., Castaigne, F., Mac Lean, H. 1985. Egg quality. 1. Shell strength of eggs from five commerical strains of white leghorn hens during their first laying cycle. Poultry Science, 64:1685‐1695.
• Durmuş, İ., Mızrak, C., Ertaş, S., Kaya, M. 2004. Yumurtacı ebeveynlerin rasyonlarına değişik düzeylerde çinko ilavesinin yumurtanın iç kalite özellikleri üzerine etkisi. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 5(1):16‐19.
• Durmuş, İ. 2006. Geliştirilmekte olan yerli beyaz yumurtacı saf hatlar ve hibritlerinde verim özellikleri yumurta kalitesi ve kuluçka sonuçlarının belirlenmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,Zootekni Anabilim Dalı, Ankara. Değişik markalarda Ordu ilinde satışa sunulan yumurtaların kalite özeliklerinin belirlenmesi Durmuş, İ., Kamanlı. S., Demirtas, E.S., Demir, S. 2010. Barred Rock‐1, Rhode Island Red‐2 ve Colombian yumurtacı saf hatlarında yumurta kalite özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 50 (1):33‐39.
• Durmuş, İ. 2014. Yumurta Kalite Özelliklerinin Kuluçka Sonuçlarına Etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 3(2):95‐99.
• Ekinci, Ö. 2013. Farklı kafes yoğunluklarında barındırılan yumurtacı tavukların rasyonlara bitkisel ekstraktlar ve vitamin ilavesinin verim, yumurta kalitesi ve bazı kan parametrelerine etkileri. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı, Erzurum.
• Friars, G.W., Fairfull, R.W., Gavora, J.S., Gowe, R.S. 1978. Eggs olid yields inselected and control strains at differentages. Processing and AbstractsWorlds’ Poultry Congress Rio De Janeiro, 1612‐1617.
• Güneş, T., Türkoğlu M., Albayrak, M., Elibol, O., Giray, F.H. 1995. Değişik sosyal çevrelerde ilkokul öğrencilerinin yumurta tüketim durumları ve eğitimin tüketimin arttırılması üzerine etkileri. Uluslararası Tavukçuluk Kongresi YUTAV, İstanbul, S:655‐666.
• Kamanlı, S. 2014. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde bulunan beyaz yumurtacı saf hatlardan kanat tüylenme hızına göre cinsiyet ayırımına imkan veren hibrit elde etme imkanlarının araştırılması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Ankara.
• Karaca, H. 2004. Çeşitli fiziksel muamelelere tabi tutulmuş fiğin (Vicia sativa) yumurtacı tavuk rasyonlarına değişik oranlarda katılmasının performans ve yumurta kalite özellikleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Karaçay, N. 2000. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin birinci ve ikinci verim dönemi performansları bakımından karsılaştırılması. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Samsun.
• Küçükyılmaz, K., Erensayın, C., Orhan, H. 2003. Zorlamalı tüy döktürülen yumurta tavuklarında değişik açlık sürelerinin yumurta verim performansı ile yumurta iç ve kabuk kalite kriterleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(2):199‐210.
• Mızrak, C., Durmuş, İ., Kamanlı, S., Demirtaş, Ş.E., Kalebaşı, S., Karademir, E., Doğu, M. 2012. Determination egg consumption and consumer habits in Turkey. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 36(6):592‐60.
• Mineki, M., Kobayashi, M. 1998. Microstructural changes in stored hen egg yolk. J. Poultry Science. 35: 285‐294.
• Olgun, O. 2011.Yumurtacı tavuk rasyonlarına farklı seviyelerde ilave edilen bor ve bakırın performans, yumurta kabuk kalitesi, yumurta sarısı kolesterolü ve kemiğin biyomekanik özelliklerine etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Petek, M. 2000. Avrupa topluluğu sürecinde yumurta tavukçuluğunda barındırma ile ilgili yeniden yapılanma. Çiftlik Dergisi, Mayıs 2000.
• Sarıca, M., Erensayın, C. 2004. Tavukçuluk ürünleri. Tavukçuluk Bilimi, Yetiştirme ve Hastalıklar (Editörler, Türkoğlu, M., Sarıca, M.),Bey‐Ofset, 2. Basım,Ankara, S:100‐160.
• Sarıca, M., Erensayın, C. 2009. Tavukçuluk ürünleri. Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar (Ed. Türkoğlu, M., Sarıca, M.), Bey ofset, 3. basım, Ankara, S: 588.
• Sarıca, M., Yamak, U. S., Boz., M. A. 2010.Dış kaynaklı ve yerli yumurtacı hibritlerde yumurta kalitesinin yaşa bağlı değişimi.Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 9 (1): 11‐17.
• Sarıca, M., Erensayın, C. 2014. Tavukçuluk ürünleri. Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar (Ed. Türkoğlu, M., Sarıca, M.), Bey Ofset 4. Basım, S:116‐124, Ankara.
• Şekeroğlu, A. 2002. Serbest yetiştirme (freerange) sisteminin beyaz vekahverengi yumurtacı genotiplerin yumurta verimi ve kalitesine etkileri. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Şekeroğlu, A., Sarıca, M. 2005. Serbest yetiştime (freerange) sisteminin beyaz ve kahverengi yumurtacı genotiplerin yumurta verim ve kalitesine etkisi. Tavukçuluk Araştırma Dergisi,6 (1):10‐16.
• Şenköylü, N., Meriç, C. 1989. Yaz sıcaklarında ticari yumurtacı hibrit rasyonlarına vitamin C ve dikalsiyum fosfat ilavesinin yumurta verimi ve kalitesi üzerindeki Etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 4: 1‐2.
• Şenköylü, N. 2001. Modern tavuk üretimi. Anadolu matbaası. 3. Baskı, Tekirdağ, 538s.
• Turan, B. 2006. Yumurta tavukçuluğunda farklı üretim sistemlerinin yumurta kalitesi üzerine etkileri. 19 Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Samsun.
• Uluocak, A.N. 1991. Yumurta büyüklüğü nelere bağlıdır. Teknik Tavukçuluk Dergisi, (72): 25‐ 40.
• Uruk, A. E. 2007. Tavuk yetiştiriciliğinde AB standartları ve yeni teknikler. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Seminer Konusu, Adana,19s.
• Uruk, A. E. 2011. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü’nde geliştirilen çeşitli tavuk hatlarının fenotipik özelliklerinin tanıtılmasına ilişkin bir araştırma. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Adana.