Erzincan ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunlarının işletme büyüklüğüne göre incelenmesi
Öz
Bu çalışma ile Erzincan ili
koyunculuk işletmelerinin yapısal özelliklerinin belirlenmesi ve sorunların
tespit edilerek bu sorunlara çözüm önerilerinin sunulması amaçlanmıştır.
Çalışma materyalini 2017 yılında Erzincan il ve ilçelerinde koyunculuk işletmesi
sahibi 106 kişi ile yüz yüze yapılan anket verileri oluşturmuştur. İşletmeler
bir yaş ve üzerindeki hayvan sayılarına göre küçük işletme (≤100 baş), orta
büyüklükte işletme (101-500 baş) ve büyük işletme (≥501 baş) olmak üzere üç
gruba ayrılmış ve işletme büyüklüğünün çeşitli faktörlere etkisi incelenmiştir.
İşletme başı bir yaş ve üzeri ortalama hayvan varlığı 381,9 baş olarak
belirlenmiştir. Yetiştiricilerin %93’ünün serbest aşım, %4’ünün elde aşım ve
%3’ünün ise sınıf usulü aşım yaptıkları belirlenmiş ve işletme büyüklüğünün koç
katım yöntemi üzerinde istatistiki olarak önemli (p<0,05) etkisi tespit
edilmiştir. Yetiştiricilerin %29’u doğumlarda ikizlik istememektedir. Büyük
işletmelerin tamamının, küçük işletmelerin ise %81’inin sütü peynir olarak sattığı
belirlenmiştir. Küçük işletmelerin %81’i, büyük işletmelerin ise tamamı
Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliğine üyedir. Sürünün verimini artırmak
için, yetiştiricilerin %82,8’i bilimsel bir ıslah yapmak istediklerini, geriye
kalanların ise yapmak istemedikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak
yetiştiricilerin doğumlarda ikizlik istememeleri, ilk damızlıkta kullanma
yaşının büyük olması, koç katımında kendi işletmelerinden koç kullanmaları ve
koyunlara koç katımında ek yemleme yapmamaları gibi gerek işletme ekonomisi
gerek de ülke ekonomisine zarar veren birtakım yanlış uygulamalar
belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akçapınar, H., 1994. Koyun Yetiştiriciliği. Medisan Yayın Serisi. No:8, Ankara.
- Alçiçek, A., Yurtman, Y., 2009. Entansif koyunculukta besleme. Uludağ Ü Zir Fak Derg, 23(2), 1-13.
- Altın, T., 2001. Koyunlarda süt veriminin laktasyon boyunca değişimi ve farklı yöntemlere göre tahmin edilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2), 1-7.
- Anonim, 2018. Erzincan Valiliği. http://www.erzincan.gov.tr/cografi-yapisi. (Erişim tarihi: 27.02.2018)
- Aşkın, Y., 2011. Van İli Merkez İlçede Küçükbas Hayvancılık Faaliyetleri ve Genel Sorunlar. Yüksek lisans tezi Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Van.
- Bilginturan, S., 2008. Burdur İli Damızlık Koyun Ve Keçi Yetiştiriciler Birliği Üyesi İşletmelerin Yapısal Özellikleri Ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Isparta.
- Bilginturan, S., ve Ayhan, V., 2009. Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 50(1), 1-8.
- Ceyhan, A., Şekeroğlu, A., Ünalan, A., Çınar, M., Serbester, U., Akyol, E., ve Yılmaz, E., 2015. Niğde ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 18(2), 60-68.
- Çetinkaya, K., 1982. İzmir, Aydın ve Manisa İllerindeki Koyunculuğun Yapısal ve Çevresel Özellikleri İçinde Dölverimi Durumu. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü, Yayın No:64. 113 S. Ankara.
- Çiçek, A., ve Erkan, O., 1996. Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 12. Ders Notları Serisi No: 6. Tokat.
- Dellal, G., Eliçin, A., Tekel, N. ve Dellal, İ., 2002. GAP bölgesinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Proje Raporu 2002-1, Yayın No: 82. Ankara.
- Demiral, K. ve İşcan, K., M., 2012. Akkaraman ırkı koyunlarda flushing uygulamasının döl verimi özelliklerine etkisi. Erciyes Üniv Vet Fak Derg, 9(1), 23-28.
- Dönmez, O., 2008. Bursa İli Koyunculuk İşletmelerinin Yetiştiricilik Açısından Yapısı. Namık kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ. 51 sayfa.
- Esenbuğa, N., Macit, M., Karaoğlu, M. ve Dayıoğlu, H., 2001. Ek konsantre yemle beslenen ivesi ve morkaraman ırkı kuzuların erken yaşta damızlıkta kullanılma olanakları üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 32(2), 57-162.
- Gezer, O., 2010. Sivas İli Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Konya. 75 sayfa
- Karakuş, F. ve Akkol, S., 2013. Van ili küçükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu ve verimliliği etkileyen sorunların tespiti üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(1-2), 9-16.
- Kaymakçı, M. 2013. İleri Koyun Yetiştiriciliği. Genişletilmiş 4. Baskı, Bornova 2013
- Kaymakçı, M., Özder, M., Karaca, O., Torun, O., Baş, S., Koşum, N. 2009. Türkiye Koyun Islah Stratejisi. Türkiye Koyunculuk Kongresi, Ege Ünv. Ziraat Fak., Zootekni Böl. Bildiriler Kitabı. s:25-34.
- Özdemir, G., ve Ildiz, S., 2015. Evaluation of Applications of Mating Season in Small Animal Breeding in Bingol Province Bingöl İli Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği Koç / Teke Katım Dönemi Uygulamalarının, 26(1), 13–16.
- Paksoy, S., Atılgan, A., Akyüz, A. ve Kumova, Y., 2006. Kahramanmaraş yöresi koyunculuk işletmelerinin yapısal yönden mevcut durumları ve geliştirilmesi üzerine bir araştırma Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (2): 17-27.
- Sezenler, T., Köycü, E., Özder, M., Karadağ, O. ve Erdoğan, İ., 2007. Karacabey merinosu koyunlarında yaş ve vücut kondüsyon puanının kimi döl verim özelliklerine etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(3), 277-281.
- Tekinşen, K. K. ve Akar, D., 2017. Erzincan Tulum Peyniri Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg. 12(2): 218-226
- TUİK, 2018. Küçükbaş Hayvancılık Verileri. Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr), (Erişim tarihi: 27.02.2018).
- Türkyılmaz, D., 2014. Atatürk Üniversitesi Ziraat İşletmesinde Yetiştirilen Saf Morkaraman Ve Romanov X Morkaraman Melez Kuzuların Döl Verimi, Büyüme-Gelişme ve Kesim Karkas Özelliklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı, Erzurum.
- Yıldız, A., 2011. Van İli Merkez İlçede Küçükbaş Hayvancılık Faaliyetleri ve Genel Sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Van. 63 sayfa
- Yazıcıoğlu, E., Erdoğan, S., 2004. SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Anatolia Akademik Yayıncılık. 1. Baskı. Ankara
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 7 Sayı: 2 |
