Bolu- Mudurnu Yerleşiminde Kadınların Dış Mekân Kullanımları

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 3, 431 - 442, 15.12.2018

Cansu Dinçtürk Sebahat Açıksöz

Öz

Toplumsal
cinsiyet kalıpları ve geleneksel yaşantının sebep olduğu cinsiyete dayalı iş
bölümleri kamusal-kentsel alanların daha çok erkek egemen bir yapıya sahip
olması nedeniyle kadınlar mekânsal haklarının kullanımı konusunda dezavantajlı
konuma düşerek özel alana ait görülmektedir. Bu durum geleneksel yaşam tarzının
sürdürülmekte olduğu bazı kırsal yerleşimlerde kadının dış mekân kullanımında
olumsuz etkilere neden olmaktadır.

Bu
çalışmanın amacı Bolu İli Mudurnu İlçesi’ndeki kadınların Kadın Dostu Kent
Planlama ve Tasarım ölçütleri temel alınarak geliştirilen önerilerle kamusal
alanda daha avantajlı duruma getirilmesi, kentsel yaşanabilirliğin her iki
cinsiyeti de gözetecek şekilde geliştirilmesidir. Araştırma veri toplama,
analiz, değerlendirme ve sonuç-önerilerin sunulması olarak 4 aşamada
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplamada farklı sosyal statüdeki 20
kadınla Kadın Dostu Kent Planlama ve tasarım ölçütleri baz alınarak
geliştirilen derin mülâkat çalışmasından yararlanılmış ve kadınların Mudurnu’da
dış mekân kullanımlarına ilişkin mekânsal zonlamalar yapılmıştır. Bu çalışmanın
UNESCO Dünya Miras Alanları Geçici Listesi’nde yer alan Türkiye’nin 15. Sakin
Şehir’i unvanını almış Mudurnu İlçesi’nin gelişiminde etkili olacağı ve bu
bağlamda kadınların dış mekânı ihtiyaçları dahilinde değil, idealleştirilen
mekânlar sayesinde aktif bir şekilde kullanabileceği düşünülmektedir. Yapılan
çalışmanın farklı alanlar için de örnek teşkil edeceği ve yaşam standartlarını
cinsiyet eşitliği açısından artıracağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, mekân, toplumsal cinsiyet eşitliği, kadın dostu kentler, Mudurnu

Outdoor Usage of Women in the Settlement of Bolu-Mudurnu

Öz

Gender stereotypes and gender-based business segments
caused by traditional life are seen as belonging to the private sphere because
they fall into a disadvantageous position regarding the use of spatial rights,
as public-urban areas are mostly conceived as male-dominated
"masculine" structures. This situation causes negative effects on
outdoor use of women in some rural settlements where traditional life style is
maintained.

The main purpose of this study is to bring women in Mudurnu district of
Bolu province to the advantage of the public area with the suggestions developed
on the basis of the Women Friendly City Planning and Design Criteria, and to
improve the urban livability so that both genders can be observed. The research
was carried out in 4 stages as data collection, analysis, evaluation and
presentation of results-suggestions. In the study, a deep interview study was
carried out based on the criteria of Women Friendly City Planning and Design with
20 women of different social status in the data, and the spatial zoning for
women's outdoor use was given. It is the opinion of authors that this study
will affect the development of Mudurnu district being 15^th Cittaslow
region in Turkey and is placed in the Temporary World Heritage List. It is
thought that the Mudurnu District, which deserves its title, will be
influential in its development, and in this context, women can actively use
outdoor space not only within their needs but also through idealized spaces. It
is anticipated that the work will be an example of raising awareness for
different areas and will equalize living standards to one another

Anahtar Kelimeler

Woman, space, gender equality, women-friendly cities, Mudurnu

Kaynakça

• Açıksöz S (2017a). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği-Mekânsal Planlama İlişkisi: Kadın Dostu Kentler. Kamusal Alanların Mekânsal Organizasyonu, Ed. S. Çelikyay, Bartın Üniversitesi Yayınları No:30, Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınları No:01, ISBN: 978-605-9895-14-9, s. 119-140.
• Açıksöz S (2017b). Toplumsal Cinsiyet Eşit(siz)liğinin Dış mekâna Yansımaları: Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme. Toplumsal Cinsiyet ve Kent mekân Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara, s. 114-138.
• Akgül Ç (2011). “Eskiyen Zaman”ın Kadın Belleğinde Eskitemediği Mekânlar: Ayla Kutlu ve Mekân İlişkisi Analizi. Ankara Üniversitesi Yayınları, Fe Dergisi, No: 01, Ankara, s. 95-107.
• Akın A (2009). Sosyal Dışlanma ve Kadın Sağlığı. Sosyal Hizmet Sempozyumu’09. http://www.bukcam.baskent.edu.tr/dokumanlar/konularimiz01.pdf, Erişim: 14.07.2018.
• Alkan A (2011). Şehircilik Çalışmalarının Zayıf Halkası: Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar-Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan, Ed. S. Sancar, Koç Üniversitesi Yayınları: 9, 1. Cilt, İstanbul, s. 343-414.
• Altay Baykan D (2015). Yerel Yonetimler İçin Kadın Dostu Kent Planlaması ve Tasarım İlkeleri Kitabı. Uzerler Matbaacılık Sanayi Ltd. Şti., Ankara, 114 s.
• Bora A (2008a). Sivil Toplum Kuruluşları İçin Toplumsal Cinsiyet Rehberi. Yay. Haz. G. Köker, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, Odak Ofset Matbaacılık, Ankara, 28 s.
• Bora A (2008b). Kadın-Erkek Eşitliği ve Toplumsal Cinsiyet Eğitici Kılavuzu. Birleşmiş Milletler Sığınmaevleri Projesi Ders Notları, Ankara. Demirdirek H, Şener Ü (2014). 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Ocak 2014.
• Dökmen ZY (2009). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Dublen Y (2014). Türkiye’de Kadının İş Gücüne Katılımı ve Belirleyicileri. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Durmaz Ş (2016). İşgücü Piyasasında Kadınlar ve Karşılaştıkları Engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3): 37-60.
• Kaypak Ş (2014). Toplumsal Cinsiyet Açısından Kente Bakmak. Niğde Üniversitesi Yayınları, İBFF Dergisi No:01, Cilt: 7, s. 344-357. Kiper T, Korkut A, Üstün Topal T (2016). Mekânsal Planlamada Kadın Dostu Kent Yaklaşımı. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5 (26): 1777-1796.
• Özdemir A (2009). Katılımcı Kentli Kimliğinin Oluşumunda Kamusal Yeşil Alanların Rolü: Ankara Kent Parkları Örneği. Süleyman Demirel Üniv. Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, s. 144-153.
• Sancar A (2011). Önsöz. Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar-Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan, Ed. S. Sancar, Koç Üniversitesi Yayınları: 9, 1. Cilt, İstanbul, s. 9-14.
• Sarı Vİ, Yener IN, İnan Ö (2018). Mekânsal Planlama Sistemine İlişkin Değerlendirme Raporu. TC Kalkınma Bakanlığı Yayın No: 2988, Ankara, s. 63.
• Schick IC (2016). Mekânın Cinsiyeti Vardır. Kentsel Yaşam ve Sürdürülebilirlik, Esenler Belediyesi, Esenler Şehir Düşünce Merkezi, Ed. E. Erdönmez Dinçer ve A. Can, Şehir Yayınları (11): 93-106.
• Şafak G (2013). Kadın ve Kent İlişkisinde Yerel Yönetimler Nevşehir İli Örneğinde Kadın Dostu Kentler. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Şahin M (2012). Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçe ve Türkiye: Kavram ve Yöntem Sorunları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri ABD (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara.
• Şenol N (2008). Kadın Dostu Kentler Avrupa’dan Örnekler. Birleşmiş Milletler Kadın ve Kız Çocuklarının İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Ortak Programı, Ankara, 16 s., https://docplayer.biz.tr/16546623-Kadin-dostu-kentler-avrupa-dan-ornekler.html , Erişim:10.07.2018.
• Tekinbaş E (2013). Kadın Dostu Kentler. TMMOB Şehir Plancıları Odası Haber Bülteni, Kadın Özel Eki 2, s. 20-23.
• Toksöz G (2007). İşgücü Piyasasının Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Analizi ve Bölgeler Arası Dengesizlikler, Çalışma ve Toplum, 2007/4, s. 57-79.
• URL-1: Kadın Dostu Kentler. http://www.kadindostukentler.com/content/ /kdk-brosur-2014.pdf, Erişim: 10.06.2018.
• URL-2: Kadın Dostu Kentler Projesi Ara Dönem Kitapçığı. http: http://www.kadindostukentler.com/content/docs/kitapcik-1.pdf, Erişim: 09.07.2018.
• Vatandaş C (2011). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları, (35):29-56. http://dergipark.gov.tr/iusoskon/issue/9517/118909 Erişim:10.07.2018.
• Yıldız T (2009). “Kadın Dostu Kent” Kavramının İzmir Ölçeğinde Tartışılması. İzmir Kent Sempozyumu. Makina Mühendisleri Odası Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi 8-10 Ocak, İzmir.