CONKBAYIRI’NDA ATATÜRK’ÜN HAYATINI KURTARAN SAAT

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 16, 744 - 759, 01.07.2018

Mevlüt Çelebi

Öz

Çanakkale Muharebeleri’nin Mustafa Kemal Paşa’nın askeri
kariyerinde önemli bir yer tuttuğu bilinmektedir. Buna ilaveten Çanakkale,
tarihte, Atatürk’ün yaralandığı yer olarak da iz bırakmıştır. Atatürk’ün 10
Ağustos 1915 günü Conkbayırı’ndaki çarpışmalarda bir şarapnel parçasıyla yaralanmasını
bir cep saati önlemiştir. Bu saat, Atatürk tarafından Çanakkale’de birlikte
görev yaptığı Alman Generali Liman von Sanders’e hediye edilmiştir. Bu saatin
akıbeti konusunda tam ve sağlıklı bilgiye sahip değiliz. Von Sanders’in 1929’da
ölümünden sonra saatin kime ve nasıl geçtiği tam olarak bilinmemektedir.
Çalındığı ya da bir Amerikalıya satıldığı görüşleri kesin değildir. Bu saati
üreten Omega firması, 1939’da Atatürk’ün von Sanders’e hediye ettiği bu saati
bulmak için bir kampanya başlattı. Türk basınında da bu tarihten itibaren
saatin akıbeti hakkında çeşitli yazılar yayınlandı. Saatin bulunması ve
Türkiye’ye geri getirilmesi konusunda yapılan çeşitli girişimler istenilen
sonucu vermemiştir.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Atatürk ve Çanakkale, Atatürk ve Liman von Sanders

Kaynakça

• K A Y N A K L A R
• A- Arşiv
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi.
• B- Gazeteler
• Akşam, 2 Kânunuevvel 1930; 9 Şubat1939.Cumhuriyet, 17 İkincikânun 1939; 9 Şubat1939.Haber, 16 İkincikânun 1939; 9 Şubat 1939.Milliyet, 10 Kasım 1966.Sabah, 9 Mart 2012.Son Posta, 16 İkincikânun 1939.Son Telgraf, 17 2 inci Kânun 1939; 20 2 inci Kânun 1939.Tan, 31 Temmuz 1936.Ulus, 19 Sonkânun 1939. Yeni Asır, 17 Son Kânun 1939.Yeni Sabah, 20 Kanunusani 1939.
• C- Kitap ve Makaleler
• A. Afetinan (1999), Mustafa Kemal Atatürk'ün Karlsbad Hatıraları, İstanbul. “Atatürk’ün Hayatını Kurtaran Saat”, Tan, 26 Şubat 1955.Abidin Daver, “Nuri Conker ve Conkbayırı Muharebeleri 5”, Cumhuriyet, 23 İkincikânun 1937.Atacanlı, Sermet (2006), Atatürk ve Çanakkale’nin Komutanları, MB Yayınevi, İstanbul.Aydemir, Şevket Süreyya (1985), Tek Adam, 1. Cilt (1881-1919), (10. Baskı), Remzi Kitabevi, İstanbul.Bahadıroğlu, Yavuz, “Atatürk’e ‘Müşir’ Rütbesi ve ‘Gazi’ Unvanı Niçin Verildi?”, Yeni Akit, 25 Şubat 2015. Borak, Sadi (1966), Bilinmeyen Yönleriyle Atatürk, İstanbul.Günesen, Fikret (2006), Atatürk ve Çanakkale, Mustafa Kemal’in Doğduğu Yer: Çanakkale, İleri Yayınları, İstanbul.Kannengiesser, Hans (2009), Çanakkale’de Türklerle Beraber, Çeviren: Mehmet Serez, Timaş Yayınları, İstanbul.Lord Kinross (1984), Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Sander Yayınları, İstanbul.Mustafa Kemal (1990), Anafartalar Muhârebâtı’na Ait Tarihçe, Yayınlayan: Uluğ İğdemir, TTK Basımevi, Ankara. Öngider, Seyfi (2013), Mustafa Kemal’in Saati, Aykırı Yayıncılık, İstanbul.Ruşen Eşref (1918), “Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat”, Çanakkale, 5/18 Mart 331/1915, Yeni Mecmua’nın Fevkalade Nüshası, (18 Mart 1918), Hilal Matbaası, İstanbul, ss.130-143.Ruşen Eşref (1930), Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat, Devlet Matbaası, İstanbul.Safa, Peyami, “Atatürk’ün Saati”, Cumhuriyet, 18 İkincikânun 1939. Salâhaddin Güngör, “Umumi Harb’de Conkbayırı’nda Atatürk’ün Hayatını Kurtaran Saat”, Cumhuriyet, 24 İkincikânun 1939.Sanders, Liman von (1999), Türkiye’de Beş Yıl I, Çeviren: Örgün Uğurlu, Cumhuriyet Kitapları, Ankara.Selçuk, İlhan (1969), Mustafa Kemal’in Saati, Kitaş Yayınları, İstanbul.Şapolyo, Enver Behnan (1958), Kemâl Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, İstanbul.Tarih IV (1931), Devlet Matbaası, İstanbul.
• D- İnternet Kaynakları
• http://www.internethaber.com/ataturku-kurtaran-saati-hirsiz-calmis-321898h.htm. Eklenme tarihi: 17/01/2011, 18:12; Güncelleme: 29/10/2015, 10:34. (Erişim: 29 Nisan 2018; 23.15)http://okulsiirleri.com/ataturkun-bir-saati-vardi-melih-cevdet-anday/ (Erişim: 24 Nisan 2018; 20.55)