Halîfe B. Hayyât’ın Eserlerinde Sahâbî Olarak Gözüken Bazı Kimseler

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 49 - 62, 04.07.2018

Adem Karaaslan

Öz

Öz: Rivayet İlimleri’nde sahâbe neslinin tespiti büyük önem arz
etmektedir. Zira Kurân-ı Kerîm’den sonra dinin ikinci kaynağı olan hadislerin
sıhhat şartlarından birisi de senedin muttasıl olmasıdır. Bu da hadisleri bize
ulaştıran ilk tabakâ olmaları hasebiyle sahâbîlerin tespitini gerekli
kılmaktadır. Bu amaçla pek çok sahâbe tabakâtı telif edilmiştir. Sahâbe
tespitinin kaynaklarından biri de İslamî İlimlerin birçok alanında ilmî
birikimi olan muhaddis, müverrih aynı zamanda ensâb âlimi olan Halîfe b.
Hayyât’ın (ö. 240/854-55) Tabakât ve Târîh adlı eserleridir.
 İlk dönem âlimlerinden olması ve ilgili eserlerinin kendisinden sonraki
pek çok esere kaynaklık etmesi Hayyât’ı ve ilgili eserlerini bu makalede ele
almamızda etkili olmuştur. Hayyât’ın bu eserlerinde sahâbî olarak zikrettiği bazı kimseler, sahâbe
bibliyografyası konusunda en kapsamlı eser kabul edilen İbn Hacer
el-Askalânî’nin el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe adlı eserinde
bulunmamaktadır. Bu çalışma, Hayyât’ın sahâbî olarak zikrettiği ancak el-İsâbe’de
yer almayan bu isimlerin tespiti, diğer sahâbe ve ricâl tabakâtlarında yer alıp
almadıklarının araştırılması ve Hayyât’ın bu kişileri hangi gerekçelerle sahâbî
kabul ettiğinin ortaya konulmasını hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Halîfe b. Hayyât, Sahâbe, Tabakât, Tarih.

Kaynakça

• İbnu’l-Esîr, İzzüddîn Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed el-Cezerî. Usdu’l-gâbe fi ma‘rifeti’ssahâbe. thk. Ali Muhammed Muavviz – Âdil Ahmed Abdulmevcûd. 8 cilt. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, ts. Yanar, Nagihan. “Halîfe b. Hayyât ve Hadis İlmindeki Yeri”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14, sy. 1 (Ocak-Haziran 2014): 239-258.