Liderlik ve Motivasyon: Kuramsal Bir Değerlendirme

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 43 - 64, 14.01.2016

S. Mustafa Önen Hasibe Gül Kanayran

https://doi.org/10.20493/bt.25754

Cited By: 18

Öz

Günümüzde liderlik, belli amaç ve hedeflere ulaşmak için düzenli ve bilinçli olarak insanları etkileme ve yönlendirme yeteneği kabul edilmektedir. İyi bir lider, örgüt üyelerine sadece profesyonel başarıya ulaşma konusunda rehberlik eden değil; aynı zamanda onlara güven telkin eden, ikna kabiliyetini kullanan ve çoğunlukla onları motive eden bir kimse konumundadır. Bunun için çağdaş liderin; ileriyi görebilmesi, etkili ve verimli olması, etik ilke ve kurallarına uygun davranması yanında, her durumda güçlü bir uyum ve kendine güven duygusunu artıracak ve örgütte iletişim kanallarını açık tutacak şekilde çalışanların kendilerini geliştirmesine ve güven duygusunu artırmasına katkıda bulunmalıdır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, örgütteki “liderlik” ve “motivasyon” kavramlarını kuramsal açıdan incelemek ve bu ikisi arasındaki ilişkiyi belli ölçüde irdelemektir. Çalışmada; önce liderliğin tanımı, türleri ve yaklaşımları olarak “Liderlik Kavramı ve Özellikleri” başlığı altında; sonra motivasyonun tanımı, türleri ve teorileri olarak ise “Motivasyon Kavramı ve Özellikleri” başlığı altında konular açıklanmıştır.

                              

 

Anahtar Kelimeler

Lider, Liderlik yaklaşımları, Motivasyon, Motivasyon teorileri

Kaynakça

• Adair, John, (2003). Etkili Motivasyon: İnsanlardan En İyi Verimi Nasıl Alabilirsiniz?. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• Akat, İlker– Budak, Gönül & Budak, Gülay, (1994). İşletme Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Akçadağ, Sibel & Özdemir, Ekrem, (2005). "İnsan Kaynakları Kapsamında 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde İş Tatmini: İstanbul'da Yapılan Ampirik Bir Çalışma". Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 2, s. 167-193.
• Bakan, İsmail & Büyükbeşe, Tuba, (2010). "Liderlik Türleri" ve "Güç Kaynakları"na İlişkin Mevcut-Gelecek Durum Karşılaştırması: Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Algılarına Dayalı Bir Alan Araştırması", Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 19, s. 73-84.
• Bateman, Thomas S. & Zeithaml, Carl P, (1990). Management: Function And Strategy, Richard D. Irwin Inc Publisher.
• Baysal, A. Can & Tekarslan, Erdal, (1996). İşletmeciler İçin Davranış Bilimleri, 2. Baskı, İstanbul: Avcıol Basım-Yayın.
• Bolat, Tamer – Seymen, Oya Aytemiz – Bolat, Oya İnci & Erdem, Barış, (2008). Yönetim ve Organizasyon, Ankara: Detay Yayınları.
• Burns, James MacGregor, (1979). "Two Excepts from Leadership", Educational Leadership, Volume: 36, Issue: 6, pp. 380-383.
• Çağlar, İrfan, (2004). "İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri İle Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Liderlik Tarzına İlişkin Eğilimlerinin Karşılaştırılmalı Analizi ve Çorum Örneği", Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, Ankara.
• Can, Halil, (1979). Organizasyon ve Yönetim, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çelik, Cemile & Sünbül, Önder, (2008). "Liderlik Algılamalarında Eğitim ve Cinsiyet Faktörü: Mersin İlinde Bir Alan Araştırması", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 3, s. 49-66.
• Çetin, Nesrin Gökben & Beceren, Ertan, (2007). "Lider Kişilik: Gandhi", Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 5, s. 110-132.
• Choi, Jaepil, (2006). "A Motivational Theory of Charismatic Leadership: Envisioning, Empathy, and Empowerment", Journal of Leadership and Organizational Studies, Volume: 13, Issue: 1, Fall, pp. 24-43.
• Çırpan, Hüseyin, (1999). "Lider mi, Yönetici mi?", Active Yayınları, Haziran-Temmuz, ftp://79.123.147.210/ sbmyo/Isletme%20 Becerileri%20Makale % 2015%20-%2019%20Nisan.pdf, (Erişim Tarihi: 21.03.2014).
• Davis, Keith, (1988). İşletmede İnsan Davranışı: Örgütsel Davranış. (Çev: Kemal Tosun – Tomris Somay – Fulya Aykar – Can Baysal – Ömer Sadullah & Semra Yalçın), 3.Baskı, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yayınları.
• DeCenzo, David A. & P. Robbins, Stephen, (1996). Human Resource Management. 5. Edition, John Wiley & Son, New York.
• DeMato, Doris S, (2001). Job Satisfaction Among Elemantary School Counselors In Virginia. For Degree of Ph. D. Blacksburg, Virginia.
• Dilts, Robert B, (1996). Visionary Leadership Skills. California: Meta Publications.
• Doğan, Selen, (2007). Vizyona Dayalı Liderlik. İstanbul: Kare Yayınları, 2. Baskı.
• Efil, İsmail, (2006). Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları, 8. Baskı.
• Erdoğan, İrfan, (2002). Eğitimde Değişim Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Eren, Erol, (1993). Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları, 4. Baskı.
• Eren, Erol, (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları, 8. Baskı.
• Eren, Erol, (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları, 6. Baskı.
• Eren, Erol, (2003). Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Yayınları, 6. Baskı.
• Eroğlu, Feyzullah, (2000). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Yayınları, 5. Baskı.
• Ertürk, Mümin, (2000). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Yayınları, 6. Baskı.
• Fındıkçı, İlhami, (2009). Bir Gönül Yolculuğu Hizmetkâr Liderlik, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Genç, Nurullah, (2005). Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar, Ankara: Seçkin Yayınları, 2. Baskı.
• Gürüz, Demet & Gürel, Emel, (2006). Yönetim ve Organizasyon, Ankara: Nobel Yayınları.
• Güney, Salih, (1997). "Yönetici ve Yönetilen Açısından Disiplin ve Moral", 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu-5-6 Haziran, İstanbul: Deniz Harp Okulu.
• Hageman, Gisela, (1997). Motivasyon El Kitabı, Bireysel Yatırım Dizisi, İstanbul: Rota Yayınları.
• Kark, Ronit & Dijk, Dina Van, (2007). “Motivation to Lead, Motivation to Follow: the Role of the Self-Regulatory Focus in Leadership Processes”, Academy of Management Review, Vol. 32, No. 2, pp. 500-528.
• Koçel, Tamer. (2003), İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınları, 9. Baskı.
• Koçel, Tamer. (2001), İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Luthans, Freud. (1992), Organizational Behavior, 6. Edition, NewYork: McGrawHill Inc.
• Müller, Günter F. – Georgianna, Sibylle – Engel, Karin Schermelleh, (2003). “Super-Leadership and Work Enjoyment: Direct and Moderated Influences”, Psychological Reports: Employment Psychology & Marketing, 113, 3, pp. 804-821.
• Newstrom, John W. & Davis, Keith, (1993). Organizational Behavior: Human Behavior At Work, 9. Edition, NewYork: McGraw Hill Inc.
• Oral, Saime, (1999). Otel İşletmeciliği ve Otel İşletmelerinde Verimlilik Analizleri, İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Purcell, Lori Elizabeth, (2003). Factors That Lead To Job Satisfaction And Dissatisfaction Of County Extension Agent In Georgia, The University Of Georgia.
• Robbins, Stephen P., (1996). Organizational Behavior: Concepts, Controversies, Applications, Seventh Edition, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall International Inc.
• Rost, Joseph C., (1993). Leadership for the Twenty-First Century. Praeger New York.
• Sargut, A. Selami, (2001). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim. İstanbul: İmge Yayınları.
• Serinkan, Celalettin, (2008). Liderlik ve Motivasyon İlişkisi. 1. Baskı, Ankara: Nobel Yayınları.
• Sezici, Emre, (2008). "Motivasyon", İşletme Becerileri Grup Çalışması. Kenan Mehmet Ekici- Tarık Zeki Şahım (Ed.), Ankara: Savaş Yayınları, s. 169-183.
• Şimşek, M. Şerif – Akgemici, Tahir & Çelik, Adnan, (1998). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. Ankara: Nobel Yayınları.
• Türkmen, İsmail, (1999). Yönetsel Zaman ve Yetki Devri Açısından Yönetimde Verimlilik. Ankara: Milli Prodüktivite Yayınları, Yayın No: 519.
• Ünlü, Sezen – Eroğlu, Erhan – Gökdağ, Rüçhan – Ergüven, M. Sinan, (2013). İş ve Yaşamda Motivasyon. Yavuz Tuna (Ed.), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Vecchio, Robert P., (1991). Organizational Behavior. London: Dryden Press.
• Wadsworth, Walter J., (1999). Atak Yöneticinin Liderlik Rehberi. (Çev: E. Sabri Yarmalı), İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Werner, Isabel, (1993). Liderlik ve Yönetim. (Çeviren: Vedat Üner), İstanbul: Rota Yayınları.
• Wiley, Carolyn, (1997). "What Motivates Employees According To Over 40 Years Of Motivation Surveys", International Journal of Manpower, Volume: 18, Issue: 3, pp. 263-280.
• Yeo, Roland K., (2006). “Developing Tomorrow’s Leaders: Why Their Worldviews of Today Matter ?”, Industrial and Comercial Trainning, Vol. 38, pp. 63-69.
• Yukl, A.Gary, (1991). Leadership in Organizations, New Jersey: Prentice Hall.
• Yüksel, Öznur, (2000) İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Yüksel, Robert B., (1996). Visionary Leadership Skills, California: Meta Publications.