Temsili Demokrasinin Krizi ve Bir İleri Demokrasi Talebi Olarak Gezi Parkı Eylemleri

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 161 - 195, 23.10.2014

Sıla Sabancılar Eren Yücel Özden

https://doi.org/10.20493/bt.51637

Öz

Bu çalışma Gezi Parkı Eylemleri sürecinde temsili demokrasinin krizlerine yönelik tespitler sunmaktadır. Temsili demokrasi hakkında yapılan tespitler, siyasal iktidarın politikalarına yönelik muhalefet üzerinden şekillenmiştir. Çalışma kapsamında demokrasi krizinin belirdiği alanlar kamusal alanda gerçekleşen tartışmalar nezdinde değerlendirilmiştir. Gezi Parkı Eylemleri Türkiye’de siyasal kutuplaşmanın arttığını gösteren toplumsal bir eylemdir.
Siyasal kutuplaşmanın varlığı ise metinde de yer verileceği gibi hem eylemlere katılanların hem de siyasal iktidarın söylemlerinde açığa çıkmaktadır. Çalışma Türk Siyasal Kültürü çerçevesinde Gezi Parkı Eylemleri’ni, kamusal alanda siyasal iletişimin ve diyalogun önemini kanıtlayan ve demokrasi krizinin bu yöntemle çözülebileceğini gösteren toplumsal bir hareket olarak ele alınmaktadır. Bu eylemlerin ortaya çıkma nedeni, karar alma sürecinde siyasal iletişimin yeterli düzeyde gerçekleştirilememesine ve toplumsal muhalefetin taleplerinin dikkate alınmamasına bağlamaktadır. Gezi Parkı Eylemleri, siyasal iktidara yönelik muhalefetin yansıması olarak ele alındığında iktidar ve muhalefetin tutumları farklılık göstermektedir. Çalışma farklı bakış açılarının demokrasinin bir boyutu olduğundan hareketle toplumsal uzlaşmanın müzakereci demokrasi aracılığıyla sağlanabileceği iddiasını taşımaktadır. Çünkü demokrasi kavramsal olarak heterojenliği bünyesinde barındırmaktadır. Ancak heterojenlik birbirinden farklı düşüncelerin bir arada bulunmasını engellememekte aksine demokrasi için zenginlik olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmayla demokrasiye yeni bir paradigma kazandırmak amaçlanmaktadır. Demokrasinin oy oranlarından daha fazlasını ifade ettiğini esas alarak, kamusal kararların müzakere yoluyla meşruiyetini sağlayabileceğini savunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gezi parkı eylemleri, Demokrasi, Temsili demokrasi, Müzakereci demokrasi.

Kaynakça

• Açıkel, F. (2012). Muhafazakar Sosyal Mühendisliğin Yükselişi: ‘Yeni Türkiye’nin
• Eski Siyaseti, Birikim Dergisi, Sayı: 276.
• Arı, M. (2004) Düşük Yoğunluklu Demokrasi ve Türkiye 1980 Sonrası
• Dönemde Türkiye’de Demokratikleşme Süreci, A.Ü. Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı, Doktora
• Tezi, Ankara.
• Arslan, Z. (2005). Anayasalar ve Meşruluk Sorunu. (Ed.Adnan Küçük,
• Selahaddin Bakan, Ahmet Karadağ), Türkiye’de Siyasal Hayat. Cilt:1,
• İstanbul: Aktüel Yayınevi.
• Ayata, G; Çağlı, P. vd. (2013). Gezi Parkı Olayları İnsan Hakları Hukuku
• ve Siyasi Söylem Işığında Bir İnceleme. İstanbul Bilgi Üniversitesi
• Yayınları.
• Bakan, S. ; Arpacı, I. (2012). Liberal Değişim Sürecinde Dönüşen Ve Dönüştüren
• Muhafazakârlık. KSÜ İİBF Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, ss.131-140.
• Barry, N. P. (2004). Modern Siyaset Teorisi. Ankara: Liberte Yayınları.
• Benhabib, Ş. (2013). Gezi Parkı Protestoları: Küresel Bağlam ve Türkiye’de
• Siyasetin Geleceği.http://bilimakademisi.org/wp-content/
• uploads/2013/08/Gezi-Park%C4%B1-Protestolar%C4%B1_-K%-
• C3%BCresel-Ba%C4%9Flam-ve-T%C3%BCrkiye%E2%80%99de-Siyasetin-
• Gelece%C4%9Fi-_-Konu%C5%9FaKonu%C5%9Fa_0.pdf,
• web adresinden 20.12.2013 tarihinde alınmıştır.
• Benhabib, Ş. (1992). Models of Public Space: Hannah Arendt, the Liberal
• Tradition, and Jürgen Habermas, Habermas and the Public Sphere.
• (Ed.) Craig Calhoun, Cambridge, Mass, MIT Pres.
• Bican, Ş. (2008). Demokrasi Teorisinde Güncel Tartışmalar. İstanbul:
• Orion Yayınevi.
• Bölükbaşı, M. (2012). Milli Görüş’ten Muhafazakar Demokrasiye: Türkiye’de
• Şubat Süreci Sonrası İslami Elitlerin Dönüşümü. İnsan
• ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt.1, Sayı:2, ss.166-189.
• Çağlar, N. (2008). Postmodern Anlayışta Siyaset Ve Kimlik, Süleyman
• Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C.13,
• S.3 ss.369-386.
• Çaha, Ö. (2005). Cumhuriyet ve Demokrasi. (Ed.Adnan Küçük, Selahaddin
• Bakan, Ahmet Karadağ), Türkiye’de Siyasal Hayat Cilt:1, İstanbul:
• Aktüel Yayınevi.
• Çaha, Ö. (2003). Mahrem Kamusal Alan, Sivil Toplum Dergisi, Sayı:2.
• Çarkoğlu, A. ; Toprak, B. (2006). Değişen Türkiye’de Din, Toplum ve
• Siyaset. İstanbul: TESEV Yayınları.
• Dahl, R. (2010). Demokrasi Üzerine. (Çev. Betül Kadıoğlu), Ankara:
• Phoenix Yayınevi.
• Denli, Ö. (2006). John Rawls’ın Halkların Yasası’nda İnsan Hakları Düşüncesi,
• Sivil Toplum Dergisi, Sayı: 13.
• Doğanay, Ü. (2007). AK PARTİ’nin Demokrasi Söylemi Ve Muhafazakarlık:
• Muhafazakar Demokrasi ve Eleştirel Bir Bakış, A.Ü.S.B.F. Dergisi,
• S:62, Cilt:1.
• Dönmez, B. (2007). “TCK’da Çocuk Düşürtme Suçu, Mukayeseli Hukuk
• ve AİHM’nin Bakış Açısıyla Ceninin Yaşama Hakkının Sınırlandırılması”,
• Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9,
• Sayı 2, ss. 99-141.
• Erdoğan, M. (2003). Anayasal Demokrasi. Ankara: Orion Yayınları.
• Erdomol, M. (2013). Gezi Parkı Dirnişi Küçük Bahçede Büyük Kıyamet.
• İstanbul: Yazılama Yayınevi.
• Eren, A. (2005). Özgürlükler Mekanı Olarak Kamusal Alan, Atatürk Üniversitesi
• Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 9, S.3-4, ss.95-124.
• Görmez, K. (1997). Kent ve Siyaset. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Gündoğan, N. (2001). İşgücünün Yaşlanması Ve İşgücü Piyasalarına Etkileri,
• A.Ü. SBF Dergisi, Cilt:56, Sayı:4, ss.95-108.
• Habermas, J. (2012). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. (çev. Tanıl Bora,
• Mithat Sancar), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Işık, M. (2005). Medya ve Demokrasi Paradoksu: Medya Yoluyla Demokrasinin
• Tehdit Edilmesi, Selçuk İletişim, Cilt: 3, Sayı: 4, ss. 114-121.
• İHD (2013). Gezi Parkı Direnişi ve Sonrasında Yaşananlara İlişkin Değerlendirme
• Raporu, Ankara.
• Kapani, A. (2010). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Karadağ, A. (2006). Kamusal Alan Modelleri: Çoğulcu Perspektiften
• Bir Değerlendirme, (Ed.), Kamusal Alan ve Türkiye, Ankara: Asil
• Yayınları.
• Keleş, R. (1998). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi.
• Keleş, R. (2004). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.
• Keyman, F. (2000). Türkiye ve Radikal Demokrasi Geç Modern Zamanlarda
• Siyaset ve Demokratik Yönetim. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Kongar, E. ; Küçükkaya, A. (2013). Türkiye’yi Sarsan Otuz Gün Gezi
• Direnişi. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Köker, L. (1996). Radikal Demokrasi, Diyalog 1. Ankara: Türk Demokrasi
• Vakfı.
• Kymlıcka, W. (2006). Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş. İstanbul: İstanbul
• Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Lipset, M. (1964). Siyasal İnsan, (Çev.Mete TUNÇAY). Ankara: Türk
• Siyasi İlimler Derneği.
• Mansbridge, J. (1999). Güç Kullanımı/Güçle Mücadele: Yönetim Biçimi,
• (Ed.Seyla BENHABİB), Demokrasi ve Farklılık Siyasal Düzenin Sınırlarının
• Aşılması, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.
• Özdemir, G. (2013). Farklılıkların Kesiştiği Coğrafyalar İçin Bir Öneri:
• Radikal Demokrasi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi
• Dergisi, Cilt:20 Sayı:1.
• Sarıbay, A. Y. (2000). Kamusal Alan, Diyalojik Demokrasi ve Sivil İtiraz.
• İstanbul: Alfa Yayınları.
• Sartori, G. (1996). Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, (Çev. Tunçer Karamustafaoğlu
• ve Mehmet Turhan). Ankara: Yetkin Yayınevi.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2005). Liberal Demokrasinin Çıkmazlarına Çözüm
• Olarak Müzakereci Demokrasi, Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, Sayı: 10, Antalya,
• ss.139-144.
• Taştan, C. , Ete H. (2013). Kurgu İle Gerçek Arasında Gezi Eylemleri,
• Ankara: SETA Analiz.
• Tosun, G. (2001). Türkiye’de Devlet- Sivil toplum İlişkisi Bağlamında Demokrasinin
• pekişmesinin Önündeki Engellere İlişkin Kuramsal ve Pratik
• Bir Yaklaşım, Ege Akademik Bakış, Cilt:1, Sayı
• Tunç, H. (2008). Demokrasi Türleri ve Müzakereci Demokrasi Kavramı,
• Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:XII, S.1-2.
• Uçkaç, L. (2006). Kentsel Tasarımın Kent Kimliği Üzerine Etkileri: Keçiören
• Örneği, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara
• Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, Y. (2012). Yeni Toplumsal Hareketlerin Siyasal Alanı Belirlemedeki
• Rolü: Avrupa Sosyal Forumu ve Hareketlerin Avrupa’sını
• Kurmak, A.Ü. S.B.E. Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi ABD, Doktora
• Tezi.
• Yıldırım, Y. (2012). İşgal Et Hareketi Üzerine, A.Ü. S.B.F Dergisi, Sayı
• /1, ss. 238-244.
• Young, M. (1999). İletişim ve Öteki: Müzakereci Demokrasinin Ötesinde,
• (Ed.Seyla BENHABİB), Demokrasi ve Farklılık Siyasal Düzenin Sınırlarının
• Aşılması, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.