Avrupa Birliği’nin Geleceği: Hegemonya, İmparatorluk veya Dağılma

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 217 - 255, 30.12.2018

Zekeriyya Akdağ

https://doi.org/10.20493/birtop.481719

Cited By: 1

Öz

Sert gücünden ziyade yumuşak gücünü öne
çıkaran, oluşum halinde olan ortak bir dış politikasıyla ve tamamlanmadığından
dolayı belirsizliği devam etmekte olan siyasal örgütlenmesiyle Avrupa
Birliği’nin, dünya politikasında ne kadar etkili olabileceği çeşitli
tartışmalara neden olmaktadır. Kimi düşünürler tarafından ekonomik dev, siyasi
cüce ve askeri bir solucan olarak nitelendirilen Avrupa Birliği dünya politikasında
nasıl bir rol üstlenebilecektir? Bu çalışmada Avrupa Birliği’nin küresel
hegemonya mücadelesinde önemli avantajlara sahip olduğu iddia edilmektedir.
Etkin işleyebilen bir siyasi yapıya inşa edebildiği taktirde Avrupa Birliği’nin
bazı yönlerden hegemonya bazı yönlerden de imparatorluk yapılarını andıracağını
öngörülmektedir. Bu çalışmada AB’nin uluslararası politikada nasıl bir rol
oynayabileceğinin analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca yönelik olarak
öncelikle uluslararası ilişkiler teorilerinin hegemonya anlayışları üzerinde
durulacaktır. Daha sonra özellikle de eleştirel teorinin hegemonya yaklaşımı
çerçevesinde AB’nin hegemonya mücadelesinde avantajlı ve dezavantajlı yönleri
belirlenmesi hedeflenmektedir. Ayrıca AB gelişim sürecinin imparatorlukların
ortaya çıkış süreçlerine benzeyen yönleri ortaya konmaya çalışılacaktır. Son
olarak AB’nin dağılma ihtimali değerlendirilecektir.  

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Hegemonya, İmparatorluk

Kaynakça

• Agnew, Hohn (2005), Hegemony The New Shape of Global Power, Temple University Press, Philadelphia. Alkan, M. Nail (2007), The Future of Europe, Platin, Ankara.Anderson, Benedict (1995), Hayali Cemaatler, Çev. İskender Savaşır, Metis Yayınları, İstanbulAnderson, Perry (2007), Gramsci Hegemonya Doğu-Batı Sorunu ve Strateji, Çev. Tarık Günersel, , Salyangoz Yayınları, İstanbul.Arrighi, Giovanni (2000), Uzun Yirminci Yüzyıl, Çev. Recep Boztemur, İmge Kitabevi, Ankara.Arrighi, Giovanni (2009), Adam Smith Pekin’de 21. Yüzyılın Soykütüğü, Çev. İbrahim Yıldız, Yordam Kitap Yayınları, İstanbul.Barbieri, Pierpaolo (2017), “Europe’s Reverse Domino Effect” Foreign Affairs, https://www.foreignaffairs.com/articles/western-europe/2017-03-16/europes-reverse-domino-effect, 16.03.2017, Erişim Tarihi: 10.10.2018. Bauman, Zygmund (2004), Europe an Unfinished Adventure, Polity Press, Cambridge.Brzezinski, Zbigniew (1998), Büyük Satranç Tahtası, Çev. Ertuğrul Dikbaş, Ergun Kocabıyık, Sabah Kitapları, İstanbul. Cox, Robert (2016), “Küresel Yönetişimin Yapısal Sorunları: Avrupa’yı Bekleyen Sonuçlar”, Dünya Düzenine Yaklaşımlar, Robert W. Cox; Timothy J. Sincilair, Çev. Sezgi Durgun, Uluslar arası İlişkiler Kütüphanesi, İstanbul, s.237-241 Cox, Robert (2016), “Sosyal Kuvvetler, Devletler ve Dünya Düzenleri: Uluslar arası İlişkiler Teorisinin Ötesinde”, Dünya Düzenine Yaklaşımlar, Robert W. Cox; Timothy J. Sincilair, Çev. Sezgi Durgun, Uluslar arası İlişkiler Kütüphanesi, İstanbul, s. 98-123 Cox, Robert W. (2016), “Gramsci, Hegemonya ve Uluslar arası İlişkiler: Metot Üzerine Bir Deneme”, Dünya Düzenine Yaklaşımlar, Robert W. Cox; Timothy J. Sinclair, Çev. Sezgi Durgun, Uluslar arası İlişkiler Kütüphanesi, İstanbul.Dalay, Galip (2018): “Avrupa – Türkiye - Ortadoğu : Kim dönüşüyor, kim dönüştürüyor?” (http://www.karar.com/yazarlar/galip-dalay/avrupa-turkiye-ortadogu-kim-donusuyor-kim-donusturuyor-5961 ), 15.01.2018, Erişim Tarihi: 10.10.2018Del Sarto, Raffaella A. (2016), “Normative Empire Europe: The European Union, its Borderlands, and the ‘Arab Spring’”, JCMS 2016, Vol. 54, Number 2, pp. 215-232 Ferguson, Naill (2017), “Hegemony or Empire?”, 4 Mayıs 2017, https://www.foreignaffairs.com/reviews/review-essay/2003-09-01/hegemony-or-empire, Erişim Tarihi: 10.10.2018Fischer, Joschka (2006), Tarihin Dönüşü 11 Eylül’den Sonra Dünya ve Batı’nın Yeniden Yapılanması, Çev. Evrim Güney, Merkez Kitapları Yayıncılık, İstanbul. Fischer, Joschka (2017), “Almanya’nın önündeki büyük tehlike”, Aljazeera Türk, http://www.aljazeera.com.tr/gorus/almanyanin-onundeki-buyuk-tehlike , 02.02.2017, Erişim Tarihi: 10.10.2018Foster, Russell (2013), “Tabula Imperii Europae: A Cartographic Approach to the Current Debate on the European Union as Empire”, Geopolitics, Vol. 18, pp.371-402 Gilpin, Robert (1999), War and Change in World Politics, Cambridge University Press, Cambridge.Gilpin, Robert (2011), Uluslararası İlişkilerin Ekonomi Politiği, Çev. Murat Duran, Selçuk Oktay, M. Kadir Ceyhan, Gürkan Polat, Kripto Yayınları, Ankara.Gökten, Yeliz Sarıöz (2013): Hegemonya İlişkilerinin Dünü, Bugünü ve Geleceği, NoteBene Yayınları, Ankara Gramsci, Antonio (2007), Prison Notebooks, Vol. III, Ed. and Trans. by. Joseph A. Buttigieg, Columbia Universty Press, New York.Habermas, Jürgen (2007), Bölünmüş Batı, Çev. Dilman Muradoğlu, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Hardt, Michael ve Negri, Antonio, İmparatorluk, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, 2003Haukkala, Hiski (2008): “The European Union as a Regional Normative Hegemon: The Case of European Neighbourhood Policy”, Europe-Asia Studies, Vol. 60, No. 9 (November 2008), pp.1601-1622http://www.wipo.int/portal/en/, World Intellectüeal Property Organization, “Global Innovation Index 2018”, http://www.wipo.int/pressroom/en/articles/2018/article_0005.html, 10.06.2018, Erişim Tarihi: 10.10.2018 http://www.worldbank.org/, “Research and development expenditure (% of GDP)” https://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS, Erişim Tarihi: 10.10.2018https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD: The World Bank, Erişim Tarihi: 10.10.2018Jacques, Martin (2016), Çin Hükmettiğinde Dünyayı Neler Bekliyor?, Çev. Sami Oğuz, Akıl çelen Kitaplar, AnkaraJoseph, Jonathan (2002), Hegemony A Realist Analysis, Routledge, London.Kennedy, Paul (2002), Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, Çev. Birtane Karanakçı, İş Bankası Yayınları, İstanbul.Keohane, Robert O. (1984), After Hegemony Cooperation and Discord in the World Political Economy, Princeton University Press.Kissenger, Henry (2002), Diplomasi, Çev. İbrahim H. Kurt, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.Kuchenbecker, Anna; Mann, Dennis-Jonathan; Thimm, Johannes; Viola, Lora Anne (2016), “EU Hegemony by Default”, European Union in the World 2025, Ed. Monika Sus and Franziska Pfeifer, Dahrendorf Forum, pp. 5-7, LondonManners, Ian (2000), “Normative Power Europe: A Contradiction in Terms?”, Eoskilde University, Copenhagen: Copenhagen Peace Research Institute, pp. 1-61Münkler, Herfried (2009), İmparatorluklar Eski Roma’dan ABD’ye Dünya Egemenliğinin Mantığı, Çev. Zehra Aksu Yılmazer, İletişim Yayınları, İstanbul.Nye, Joseph S. (2005), Yumuşak Güç Dünya Siyasetinde Başarının Yolu, Çev. Rayhan İnan Aydın, Elips Kitap Yayınları, Ankara.Öniş, Ziya ve Kutlay, Mustafa (2012), “Ekonomik Bütünleşme/Siyasal Parçalanmışlık Paradoksu: Avro Krizi ve Avrupa Birliği’nin Geleceği”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 9, Sayı 33, s.3-22.Özel, Soli (2017a), “ZBİG” (https://www.haberturk.com/yazarlar/soli-ozel/1510473-zbig), 28.05.2017, Erişim Tarihi: 10.10.2018 Özel, Soli (2017b), “Trumpistan ve dünya”, (https://www.haberturk.com/yazarlar/soli-ozel/1532286-trumpistan-ve-dunya), 16.06.2017, Erişim Tarihi: 10.10.2018Peterson, John (2008), “The EU as a Global Actor”, The European Union How does it Work?, Ed. Elizabeth Bomberg, John Peterson and Alexander Stubb, Oxford University Press, New York, p. 202-221.Rehn, Olli (2007), Avrupa’nın Gelecek Sınırları, Çev. Onur Şen-Hasan Kaya, 1001 Kitap Yayınları, İstanbul.Sönmezoğlu, Faruk (2000), Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, Der Yayınları, İstanbul.Sus, Monika (2016), “The Ultimate Wake-up Call- Five Policy Remommendations for the European Union’s Foreign Policy”, European Union in the World 2025, Ed. Monika Sus and Franziska Pfeifer, Dahrendorf Forum, pp. 56-58LondonT.C. Ticaret Bakanlığı (2017): “Dış Ticaret ve Başlıca Ekonomik Göstergeler Bülteni (2017 Yıllık) https://www.ticaret.gov.tr/istatistikler/dis-ticaret-istatistikleri, Erişim Tarihi: 10.10.2018 Terzi, Özlem (2014), “Avrupa Birliği’nin Dış Politikası: Varoluş Tartışmasından Etkinliğin Sorgulanmasına”, Dış Politika Karşılaştırmalı Bir Bakış, Der. Faruk Sönmezoğlu; Özgün Erler Bayır, Der Yayınları, İstanbul.Tsoukalis, Loukas (2004), What Kind of Europe?, Oxford University Press, New York.Wallerstein, Immanual (1998), Jeopolitik ve Jeokültür, Çev. Mustafa Özel, İz Yayıncılık, İstanbul.Wallerstein, Immanual (2000), “Küresel Olasılıklar 1990-2025” Geçiş Çağı - Dünya Sisteminin Yörüngesi (1945-2025), Terence K. Hopkins; ve Immanuel Wallerstein, Çev. Nuri Ersoy / Ender Abadoğlu, Avesta Basın Yayın, İstanbul, s.284-306Wallerstein, Immanual (2005), Modern Dünya-Sistemi, II. Cilt, Çev. Latif Boyacı, İstanbul, Bakış Yayınları, İstanbul.Wallerstein, Immanual; (2004), Amerikan Gücünün Gerileyişi Kaotik Bir Dünyada ABD, Çev. Tuncay Birkan, Metis Yayınları, İstanbul.Zielonka, Jan (2007), Europe As Empire The Nature Of The Enlargement European Union, Oxford Universty Press, New York.