KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE RİNT VE ŞARAP İLİŞKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 109 - 138, 30.12.2018

Mustafa Yunus Gümüş Cafer Mum

https://doi.org/10.20493/birtop.487221

Cited By: 2

Öz

Klasik Türk
şiirinin en önemli karakterlerinden biri olan rint, divan şairleri tarafından idealize edilmiş bir tip olarak
yansıtılmış ve rintlik divan şiirinin en önemli konularından biri olmuştur. Divan şairleri, rindâne
görüşlerini, rint tipi, özellikle de rint-zahit çatışması üzerinden
anlatmışlardır. Dünya ve ahiret
kaygısından uzak bir hayat yaşadıkları için dünyaya ve ahirete ait hiçbir
menfaatin peşinden koşmamış, hiç kimseye baş eğmemişlerdir. İnsanları ikiyüzlü
davranmaya zorlayan bütün gelenek ve âdetlere karşı çıkan rintler, aşk ve
sarhoşluktan yana tavırlarını koymuşlar ve anı yaşamanın mutluluğunu bırakmadan
kendi yollarında yürümeye devam etmişlerdir. Bu çalışmada rint ve şarap
hakkında genel bilgiler vererek rintlerin şaraba yaklaşımlarının nasıl olduğunu
ortaya koymaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Şiiri, rint, zahit, şarap

Kaynakça

• Akay, H. (2005). İslami Terimler Sözlüğü. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Âsım, A. (2009). Burhân-ı Kâtı Tercemesi. (M. ÖZTÜRK, & D. ÖRS, Dü) İstanbul: TDK.
• Aygün, Z. A. (1993). Bağdatlı Ruhi Divan'ında Rind ve Zahid Tipleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bahadır, S. C. (2012). 16. Yüzyıl Klasik Türk Şiirinde Şarap Ve Şarapla İlgili Unsurlar. İstanbul.
• Bahadır, S. C. (2014). Şeyhülislam Bir Şairde “Şarap” Kavramı: Şeyhülislam Yahyâ Bey’in “Disünler” Redifli Gazeli. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(30), 44-54.
• Beheştî, M. (HŞ. 1371). Ferheng-i Sabâ. Tahran.
• Bozkurt, N. (2000). İçki. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedis, 21, 455-456. İstanbul: TDV.
• Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. (tarih yok). Milliyet Yayınları.
• Canım, R. (1998). Türk Edebiyatında Sâkînâmeler ve İşretnâme. Ankara: Akçağ.
• Çetin, A. (2010). Bir Kavramın Kısa Tarihi: Mahalle Baskısı. Mukaddime(3), 81-92.
• Develioğlu, F. (1990). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara : Aydın Kitabevi.
• Doğan, M. (1996). Türkçe Sözlük. Ankara: İz.
• Ersever, H. (1992). Psikolojik Danışmada Savunma Mekanizmalarının Tanınması ve Şekillendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(2).
• Etik, A. (1968). Farsça-Türkçe Lügat, . Atilla Ofset Basımevi.
• İnalcık, H. (2011). Has-bağçede Ayş u Tarab- Nedimler Şairler Mutribler. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kalkışım, Muhsin (2013), Şeyh Gâlib Dîvânı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Küçük, Sabahattin (2011), Bâkî Dîvânı, TDK Yayınları, Ankara.
• Levend, A. S. (1984). Divan Edebiyatı Kelimeler ve Remizler Mazmunlar ve Mefhumlar. İstanbul: Enderun Kitabevi.
• Mengi, M. (1985). Divan Şiirinde Rindlik. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Mum, C. (1998). Hâfız-ı Şîrâzî ve Bâkî’de Rindlik. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Mum, C. (2004). Halepli Edîb Dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin-Cinaslar Sözlüğü). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Nâcî, M. (1987). Lugat-ı Nâcî. İstanbul: Çağrı.
• Özdemir, H. (1993). Şarabın İcadı ve Dört Vasfı. Türkoloji Dergisi, , XI, 149-150.
• Özdemir, H. (1993). Şarabın İcadı ve Dört Vasfı. Türkoloji Dergisi, XI, 149-150.
• Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü (Cilt 3). İstanbul.: MEB.
• Pala, İ. (1992). Bezm-i Elest. Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV.
• Pala, İ. (1998). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. Ankara: Ötüken.
• Pürcevâdî, N. (1998). Can Esintisi İslam‘da Şiir Metafiziği. (H. Kırlangıç, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Salahî, M. (1895). Kâmûs-ı Osmânî. İstanbul: Mahmud Bey Matbaası.
• Sami, Ş. (1317). Kâmûs-ı Türk (Cilt 1). İstanbu: Der-Saâdet.
• Sevük, İ. H. (1942). Edebiyat Bilgileri. İstanbul.
• Steingass, F. J. (1963). A Comprehensive Persian-English Dictionary. London.
• Şişman, B., & KUZUBAŞ, M. (2007). Şehname'nin Türk Kültür ve Edebiyatına Etkileri. İstanbul: Ötüken.
• Şükûn, Z. (1984). Gencine-i Güftâr Ferheng-i Ziyâ (Cilt 1). İstanbul: MEB.
• Tarlan, Ali Nihat (1992), Hayâlî Dîvânı, Akçağ Yayınevi, Ankara.
• Tarlan, Ali Nihat (1992a), Ahmed Paşa Divanı, Akçağ Yayınevi, Ankara.
• Tarlan, Ali Nihat (1992b), NecâtîBeg Divanı, Akçağ Yayınevi, Ankara.
• TDK. (1988). Türkçe Sözlük (Cilt 2). İstanbul.
• Tolasa, H. (1983). Sehî, Latifi, Âşık Çelebi Tezkirelerine Göre 16. yy'da Edebiyat Araştırma ve Eleştirisi. İzmir: Akçağ.
• Top, M. Ş., Özden, S. Y., & Sevim, M. (2003). Psikiyatride Yaşam Kalitesi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi.
• Uludağ, S. (1991). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Marifet Yayınları.
• Üzgör, Tahir (1991), Fehîm-i Kadîm (Hayatı, Sanatı, Dîvân’ı ve Metnin Bugünkü Türkçesi), AKDTYK AKM Yayını, Ankara.